Nicolas Lombaerts: ‘Het was geen eer om Rode Duivel te zijn’

Een jaar geleden hing Nicolas Lombaerts de voetbalschoenen aan de haak. Het voetbal bekijkt hij vandaag met de ogen van analist en trainer in opleiding. Met meer enthousiasme dan hij ooit had gedacht.

Het vorige één op één interview met Nicolas Lombaerts vond plaats op De Schorre, het trainingscentrum van KV Oostende, daarvoor was dat in Café Singer, zijn favoriete boekenwinkel annex koffieshop in hartje Sint-Petersburg.

Vandaag verkent Lombaerts wat de toekomst nog in petto heeft en blikt hij verwonderd terug op een carrière waarvan hij nooit had gedroomd dat hij er zo één zou beleven.

Weet je nog je allereerste A-interland waarvoor je met de Rode Duivels geselecteerd werd?

Nicolas Lombaerts: ‘Oei, da’s een moeilijke. Onder René Vandereycken tegen Saudi-Arabië?’

Nee. Het was België-Litouwen in oktober 2005, WK-kwalificatiewedstrijd voor het WK in Duitsland. Uitslag 1-1, met Aimé Anthuenis als bondscoach.

Lombaerts: ‘Juist. Ik speelde toen met de beloften de dag ervoor en omdat er iemand uit de A-ploeg wegviel, mocht ik ’s anderdaags op de bank zitten. Mijn debuut was later, tegen Saudi-Arabië, onder Vandereycken, toen ik net voor tijd in viel.’

Herinner je je nog de eerste keer dat je aan de aftrap kwam?

Lombaerts ( zucht): ‘Wat een moeilijke vragen, zeg.’

Voor België-Finland in oktober 2007, uitslag 0-0. Toen je met de Rode Duivels debuteerde, stond België 55e op de FIFA-ranking, toen je in oktober 2016 je laatste selectie haalde tegen Andorra, was het al eens eerste geweest, en stonden we tweede. Was dat aan jou te danken?

Lombaerts: ‘Helemaal niet. Ik had geen groot aandeel in de opgang, evenmin in de neergang naar onze laagste ranking ooit, toen we in 2009 66e stonden. Ik was geen sleutelspeler in dat verhaal. Ik ben er wel fier op dat ik in de basis stond in matchen toen we nummer één waren. Dat kan ik op een dag toch vertellen tegen mijn kleinkinderen. Straf vind ik het wat de Rode Duivels vandaag doen. Er is niet één ploeg die vandaag zo makkelijk zijn wedstrijden wint als België.’

Nederland

Wat blijft je bij van die eerste jaren toen het niet zo goed ging?

Lombaerts: ‘Dat was niet echt een topsfeer. De resultaten waren slecht en rond de ploeg hing altijd iets negatiefs. Op den duur werd er gelachen met ons; het was geen eer meer om nog Rode Duivel te zijn. Er zat toen veel stress in die ploeg. Ik herinner me een match tegen Portugal met Cristiano Ronaldo waarbij we vooraf beseften: dat wordt hier moeilijk. Het werd effectief een afstraffing met 5-0. Er werd met weinig zelfvertrouwen gestart, zelfs voor kleine matchen tegen Armenië vreesden we dat we niet zouden winnen. Op de duur lachten de spelers daar zelf mee om de stress te verminderen.

‘Er was gewoon veel minder kwaliteit. Als je toen in Nederland voetbalde, was je al een hele mijnheer. Vandaag zou het voor een speler van AA Gent, zoals ik destijds, niet vanzelfsprekend zijn bij de Rode Duivels te spelen, omdat we nu echte wereldtoppers hebben. In zo’n klein land is dat ongelofelijk. Toen ik debuteerde was het nog heel moeilijk om pakweg in Engeland te geraken.

‘Het is echt fenomenaal welke ploeg we op een bepaald moment bijeen kregen. In 2016 hadden we al Europees kampioen kunnen worden. Nu kunnen we dat ook, net zoals we volgend jaar wereldkampioen kunnen worden. Allez, Lukaku kampioen in Italië, De Bruyne in Engeland, Hazard en Courtois misschien in Spanje. In de halve finale van de Champions League speelden er drie Belgen.

‘Toen ik met Zenit de UEFA Cup won, was dat nog een opmerkelijke prestatie. Als je nu als Belg de Europa League wint, word je amper herinnerd. Daarvoor moet je al de Champions League pakken.’

Is er een kantelmoment geweest waarop je het voelde veranderen?

Lombaerts: ‘De aanstelling van Dick Advocaat was de ommekeer. Dat zo’n gerenommeerde trainer kwam, leek op dat moment onmogelijk, omdat er toen geen geld was. Dat hij ook effectief kwam, betekende dat hij geloofde dat er iets mogelijk was met de Rode Duivels. Ik kende hem van bij Zenit, ik had altijd het gevoel dat hij een goed inzicht had wat wel en niet kon, dat hij er goeie spelers uit kon pikken. Eens hij er was, voelde ik dat er iets mogelijk was. Dat gevoel zette zich over op de entourage en op de supporters: als Advocaat er in gelooft, geloven wij er ook in. Dat bereikte ook de spelers.

‘Toen Georges Leekens overnam, was er al een hype. Hij kon dat goed bespelen. Ineens krijg je dat gevoel: dit resultaat geven we niet meer weg. We hadden ons al kunnen plaatsen voor het EK 2012. Daarna werd het echt zot, plots waren al onze thuismatchen uitverkocht. Daar stonden we in het begin verbaasd naar te kijken, naar die volle tribunes. Ik heb nog matchen meegemaakt voor minder dan 10.000 kijkers, waarvan de helft uitnodigingen waren om het toch wat vol te doen lijken.’

Wat heeft Advocaat concreet veranderd?

Lombaerts: ‘Alles werd veel professioneler. Als hij iets vroeg, kreeg hij dat makkelijker dan zijn voorgangers. Iedereen had ontzag voor hem. Ook de spelers. Hij heeft een bepaald aura waardoor je iets meer in de pas loopt dan bij anderen. Hij slaat en hij zalft, als een soort opa die ervoor zorgt dat de spelers zich goed voelen. Hij was bezeten van voetbal. Ik denk niet dat er in zijn leven veel meer geweest is dan dat.’

Heeft hij in Sint-Petersburg ooit de Hermitage van binnen gezien?

Lombaerts: ‘Ik denk het niet. Ik ben er tien, misschien twintig keer geweest. Overal waar ik kwam, bezocht ik dingen, genoot ik. Moskou: fantastische stad. Het Kremlin van Kazan: zo mooi!’

Kevin De Bruyne

Was er een speler die de Rode Duivels heeft meegezogen naar de top?

Lombaerts: ‘Het waren er veel ineens: Mignolet, Courtois, Kompany, Vertonghen, Fellaini, Witsel, Hazard, De Bruyne… Lukaku kwam toen ook net kijken. Toen kreeg hij kritiek, nu legt hij iedereen het zwijgen op.’

Heeft hij jou verbaasd?

Lombaerts: ‘Dat hij zo’n killer zou worden, wist ik niet, toen. Maar hij heeft altijd de honger en de goesting gehad om zo te worden. Zo leergierig, hij wilde altijd bijleren en de beste worden. Op training was het altijd lachen met hem, ik vond hem een schitterende gast, een beetje speels.’

Wie heeft je het meest verbaasd van alle Rode Duivels waarmee je gespeeld hebt?

Lombaerts: ‘Hazard en De Bruyne alvast niet. Dat waren toen al zo’n goeie spelers, dat zag je meteen. Het was wel moeilijk inschatten wat ze op wereldniveau zouden laten zien. Wie had ooit voor mogelijk gehouden dat we met De Bruyne een speler zouden krijgen die misschien de Gouden Bal wint? Wat hij toont, heb ik zelden gezien bij een speler.’

Wat verbaast je het meest aan hem?

Lombaerts: ‘Hoe gemakkelijk alles gaat. Hij heeft de vista, de passing. Ik ken niemand die zo makkelijk een bal voor doel brengt, een lage bal, een voorzet, een bal in de rug van de verdediging … fenomenaal. De precisie, de snelheid in zijn passing die altijd juist is.’

De verdediging is nu het zorgenkindje. Wie zie jij daar als nieuwe vaste waarde opstaan?

Lombaerts: ‘ Jason Denayer. Het is al een heel verschil tussen de Denayer uit mijn tijd en die van nu. Het grootste verschil is ervaring. De rest had hij al van zichzelf. Hij is immens snel en wint, hoewel hij niet de grootste is, de meeste kopduels. Ik speelde graag samen met hem. Jason is rustig, een goeie gast ook, één die wil luisteren. Het klikte: ik was niet meer zo rap, en hij wel.’

René Vandereycken vond het bijvoorbeeld jammer dat Jan Vertonghen geen verdedigende middenvelder is gebleven.

Lombaerts: ‘Jan is een goeie voetballer, hij zou dat zeker gekund hebben, op de zes spelen. Fysiek ook. Als centrale verdediger kun je nooit al je voetballende kwaliteiten tonen.’

Dat was wel jouw favoriete positie.

Lombaerts: ‘Ik had niet de voetbalkwaliteiten van Jan of van een echte linksback. Ook niet de wendbaarheid. In het begin had ik nog de snelheid. Mijn knieblessure in 2008 heeft veel beperkt. Desondanks heb ik het nog zeven jaar aan de top volgehouden. Dat ik het met zo’n knie en zo’n pijn nog zo lang heb uitgehouden op dat niveau vind ik wel één van mijn grootste verdiensten. Ik heb veel op mijn tanden gebeten, veel pijnstillers geslikt. Wat ook hielp, was dat ik een positie bekleedde waar je veel met intelligentie kunt bereiken. Ik wist wat ik wel en niet meer kon met die knie. Zonder die blessure had ik veel langer op een hoog niveau kunnen doorgaan.’

Je loopbaan bij de Rode Duivels eindigde onder Roberto Martínez in 2016. Neem je hem dat kwalijk?

Lombaerts: ‘Nee, ook hem vond ik een goeie trainer. Ik vond het goed dat er weer een buitenstaander kwam, die net als Advocaat geen vooroordelen had.’

Wat vind je zijn sterke punt?

Lombaerts: ‘Zijn communicatie, zijn omgang ook met de spelersgroep. Hij voelt goed aan wat de spelers willen, en tegelijk staat hij boven de groep. Chapeau wat hij behaalde. Het verbaast me wel dat hij er nog altijd zit. Op een gegeven moment moet je ook gaan oogsten, als trainer.’

Hertha BSC

Wat was er van jou geworden als Advocaat je niet had opgemerkt op het EK voor Beloften in Nederland en je vervolgens meenam naar Zenit?

Lombaerts: ‘Dan was ik waarschijnlijk bij Hertha Berlijn beland. Daar wilde ik absoluut naartoe, maar Gent kon veel meer krijgen van Zenit. Hertha is nog een jaar in de Bundesliga gebleven en dan gezakt. Misschien was ik dan in de tweede Bundesliga blijven hangen. Achteraf bekeken heb ik de juiste keuze gemaakt: het heeft me titels opgeleverd en de UEFA Cup.’

Wat heeft tien jaar buitenland je behalve die titels en veel geld bijgebracht?

Lombaerts: ‘Een meer open blik op de wereld, weg van de eigen kerktoren. Het heeft mijn geest verruimd. Mocht ik morgen opnieuw de kans krijgen dan zou ik exact hetzelfde doen. Het waren schitterende jaren. Oost-Europa heeft me altijd aangesproken, met bijvoorbeeld die tristesse in de winter. Af en toe heb ik daar nog nostalgische gevoelens bij. Ik heb graag in Rusland gewoond en geleefd. Ik vond het ook fijn op de club. We hadden heel lang onze eigen kamer op het trainingscomplex; er was daar toen nog geen gemeenschappelijke kleedkamer. Iedereen stapte vanuit zijn eigen kamer het veld op. Ik was één van de laatste spelers die ze uit zijn eigen kamer naar de gemeenschappelijke kleedkamer hebben gehaald. Ik bleef vaak lang op de club, natrainen in de fitness, of in de sauna, met berkentakken, en dan buiten in de sneeuw gaan rollen. Ik heb er nog veel vrienden. Zonder corona was ik er het afgelopen jaar wel een keer of vijf, zes naartoe geweest. Ik heb meer betekend voor Zenit dan voor Gent.’

Club-Gent

Gent heeft je wel je kans gegeven, toen je bij Club geen profcontract kreeg van Marc Degryse.

Lombaerts: ‘Ik was content dat hij zo eerlijk was. Antoine Vanhove wou dat ik bleef, maar wat heeft het voor zin om te blijven als je toch geen kans maakt? Ik ben meegegroeid met Gent en heb er schitterende jaren beleefd. Het eerste jaar zesde, daarna twee keer vierde. Er was een fantastische sfeer, na de wedstrijden in Club 30 en af en toe gingen we uit in het centrum van Gent. Ik heb er een formidabele tijd beleefd. Met dank aan Georges Leekens. Ik had nog in mijn contract laten opnemen dat ze me niet konden terugsturen naar de B-kern; dat ze me bij de A-kern moesten houden. Ik dacht: als ik af en toe eens op de bank zit, ben ik tevreden. Maar vanaf dag één stond ik tot mijn verrassing in de basis.’

Ben je verbaasd over je carrière?

Lombaerts: ‘Het is mooi geweest. Misschien mooier dan ik ooit had durven dromen.’

Je bent nu een jaar gestopt. Wat doe je nu?

Lombaerts: ‘Veel thuis zitten. Ik heb wel last van de hele coronasituatie. Mijn plan was om een jaar rond te kijken, een paar reizen te maken, in het buitenland mee te lopen met trainers die ik gekend heb: bij Feyenoord met Advocaat, naar Villas-Boas bij Marseille, naar Zenit ook. Maar door corona kon dat niet. Ik volg nu de trainerscursus, samen met de meeste Rode Duivels. Dat loopt via Zoom.’

Je wil in het voetbal blijven?

Lombaerts: ‘Hoe langer ik er uit ben, hoe meer ik de sfeer mis, de adrenaline; het hebben van een doel en het gevoel dat een heel stadion voor jou supportert… Die Champions Leaguehymne doet iets met een speler. Het voetballen zelf mis ik niet meer. Ik had te veel last van mijn knie. Met heel die heisa rond mij bij Oostende vond ik het niet eens zo erg om naar de B-kern verwezen te worden.’

Anderlecht

Ik had gedacht dat je je nog eens elders had willen bewijzen.

Lombaerts: ‘Ik ook. Alleen was niemand nog geïnteresseerd. Terwijl ik wel flink had willen inleveren. Maar er waren alleen nog kleine clubs in Turkije en Cyprus. Na het eerste jaar Oostende is er nog eens met Gent gesproken.’

Een half jaar voor je voor Oostende koos, was er ook sprake van PSV, Ajax en Anderlecht. Hoe dicht stond je bij die clubs?

Lombaerts: ‘Bij Anderlecht echt dicht. Ik ben nog bij Roger Vanden Stock thuis geweest. Eerst was Zenit akkoord om me te laten gaan, maar opeens was ik te goed bezig op training en toen ze hun beste centrale verdediger Ezequiel Garay naar Valencia lieten gaan omdat hij kapot ging van de heimwee mocht er ineens niemand meer weg. Trainer Mircea Lucescu wilde van de ene op de andere dag niet meer dat ik vertrok.’

Kortom: vertrekt Garay niet, dan zit jij in 2018 niet bij Oostende maar bij Anderlecht.

Lombaerts: ‘Ja. Daar had ik wel zin in, toen. Achteraf bekeken had ik bij Zenit moeten blijven en een jaar op mijn tanden bijten. Maar ik heb in de winter bij Oostende getekend.’

En Ajax en PSV?

Lombaerts: ‘ Marc Overmars belde me in 2016 namens Ajax, maar Zenit vroeg te veel. Zelfde verhaal later, toen ook PSV niet kon betalen wat Zenit nog voor me wilde.’

Heb je je verkeken op het niveau van het Belgische voetbal bij je terugkeer?

Lombaerts: ‘Het is flink verbeterd, maar dat eerste seizoen bij Oostende heb ik nog goed gepresteerd, op de moeilijke start na. Centraal met drie achteraan heb ik sterke matchen gespeeld. Ook mijn voorbereiding op het tweede seizoen was nog goed, maar daarna voelde ik aan alles en iedereen dat ik weg moest. Er kon geen interview met de voorzitter verschijnen of het ging daar over.’

Gert Verheyen vond dat je met je status wel wat meer drive had mogen laten zien.

Lombaerts: ‘Ik vind het omgekeerd. Doordat ik opeens naar de bank vloog, verloor ik mijn drive, omdat ik na een goeie voorbereiding wel vond dat ik recht had om te spelen. Daarna kreeg ik een positie die me echt niet lag. Ondertussen hoorde ik iedere dag rondom mij van iedereen dat ik beter vertrok. Het werd me teveel, het deed er niet meer toe wat ik op het veld deed. Had ik iets deftigs gevonden, ik was vertrokken. Dat ik me af en toe geënerveerd heb, en dat Verheyen soms gek van me werd, kan ik wel begrijpen.’

Is er iets waar je spijt van hebt?

Lombaerts: ‘Had ik alles vooraf geweten, was ik niet naar Oostende gegaan.’

Ben je boos op Marc Coucke?

Lombaerts: ‘In feite wel. Om wat hij niet alleen met mij maar ook met Oostende heeft gedaan. Ik vond het jammer om zo mijn carrière te moeten afsluiten.’

Wil je zelf trainer worden?

Lombaerts: ‘Ik wil eerst mijn trainersdiploma halen, en het dan eens proberen. Waarom niet eerst bij de jeugd? Ik zou graag ontdekken wat ik echt leuk vind. Analist zijn bevalt me ook. Vroeger keek ik niet naar matchen, nu bekijk ik er veel, vanuit het oogpunt van de trainer. Het zou leuk zijn mocht ik dat straks ook kunnen overbrengen.’