Propere Handen: 'Gaat dat hier gedaan zijn vóór den donkeren?'

Voetbalclubs als Waasland-Beveren, Lokeren, KV Mechelen en Beerschot hebben het voorbije seizoen weer bákken geld gespendeerd aan spelers met wie ze hoopten te promoveren naar of niet te degraderen uit 1A. Maar uiteindelijk is het dit seizoen een dame in Brussel die kan beslissen hoe de eindrangschikking er onderin 1A en bovenin 1B uitziet.Gaby Van den Bossche luidt haar naam; ze is voorzitter van de Nederlandstalige ondernemingsrechtbank in Brussel. Donderdag ontving ze alle partijen die tussenkwamen in het kort geding dat 1B-kampioen KV Mechelen aanspande tegen de Koninklijke Belgische Voetbalbond (KBVB). Malinois wil een schorsing van de tuchtprocedure die de KBVB opstartte over operatie Propere Handen. Daarbij staan KV en Waasland-Beveren terecht voor vermeende matchfixing bij hun onderlinge duel op de slotspeeldag van vorig seizoen. Een schorsing van de tuchtprocedure zou de KBVB in de onmogelijkheid kunnen brengen om KV Mechelen en Waasland-Beveren dit seizoen nog een degradatie op te leggen, de sanctie die de bondsprocureur vraagt. Bijgevolg zou Beerschot, vicekampioen in 1B, niet in de plaats van KV naar 1A kunnen promoveren. Lokeren en AFC Tubize, de rode lantaarns in respectievelijk 1A en 1B, zouden dan hun degradatie niet meer kunnen ontlopen.Toen de griffier van de kortgedingrechter donderdag de zaal binnenkwam en op een leger van advocaten botste, vroeg hij: 'Moet ik mijn slaapzak halen of gaat dat hier gedaan zijn vóór den donkeren?' Drie uur lang luisterde de kortgedingrechter naar alle betrokken partijen. Slechts één keer kwam ze tussen met een vraag. Dat gebeurde toen KV Mechelenadvocaat Joost Everaert haar sprak over de spoedprocedure waarmee de Geschillencommissie Hoger Beroep van de KBVB deze zaak in enkele weken wil afhandelen. Het artikel waarop die commissie zich baseert, stelt: Het Sportcomité of de Geschillencommissie voor het Profvoetbal of het Provinciaal Comité moet zich, indien nodig, bij spoedprocedure uitspreken. Net als Sport/Voetbalmagazine eerder deze maand, merkte Everaert op dat de Geschillencommissie Hoger Beroep niét in dat artikel voorkomt. Door enkel daarover een vraag te stellen, verraadde de rechter dat relevant te vinden. Ze polste of de KBVB elders in zijn reglement dan een bijzondere procedure bij de Geschillencommissie Hoger Beroep voorziet. Nee, antwoordde Everaert: 'Als de Geschillencommissie Hoger Beroep in eerste aanleg oordeelt, gaat dat over zaken die te ernstig zijn om snelrecht op toe te passen.' Een van de drie advocaten van de KBVB, Elisabeth Matthys, gaf toe dat KV een punt had over dat artikel. Everaert: 'We zitten dus met een Geschillencommissie Hoger Beroep die het eigen bondsreglement niet toepast. Dat is een magistraal probleem!' Maar Matthys trok in twijfel of je bij deze tuchtbehandeling wel kunt spreken van een spoedprocedure. Nochtans werd dat woord al letterlijk gebruikt door de voorzitter van de Geschillencommissie Hoger Beroep die deze zaak leidt, Dirk Thijs. Matthys probeerde het euvel van tafel te vegen door een kromme brug te slaan naar inbreuken van een heel andere orde. 'Spoed in sporttucht, dat gaat over één à twee dagen', zei ze, verwijzend naar schorsingen na rode kaarten. 'Deze zaak wordt niét op een drafje afgehandeld.' Het leidt naar de vraag hoe de KBVB het woord 'spoedprocedure' eigenlijk definieert. Het KBVB-reglement geeft geen antwoord. Maar de strakke timing is in deze tuchtzaak niet eens het hoofdprobleem. 'Zelfs mochten we meer tijd krijgen, dan nog kunnen we ons niet grondig verdedigen', aldus Everaert donderdag. Daarmee verwees hij nog maar eens naar het strafdossier dat het gerecht heeft over deze zaak. Daarin zitten onder meer de telefoontaps waarmee de onderzoeksrechter op de vermeende matchfixing stootte. KV heeft, net als alle andere partijen, geen toegang tot dat strafdossier. Wel gaf federaal magistraat Eric Bisschop, in samenspraak met de onderzoeksrechter, 35 stukken uit dat dossier door aan de KBVB-onderzoekscoördinator. Op die stukken leunt de huidige tuchtprocedure in grote mate. 'In een strafonderzoek kan de onderzoeksrechter ingrijpende onderzoeksmaatregelen gebruiken', aldus Everaert. 'Daar staan verregaande controlemogelijkheden tegenover.' In mensentaal: als een onderzoeksrechter mag luistervinken terwijl jij belt, dan mag jij achteraf uitvlooien of die onderzoeksrechter zich wel aan alle regels heeft gehouden. Everaert: 'Maar in deze tuchtprocedure zijn die ingrijpende onderzoeksmaatregelen uit het strafdossier geïmporteerd, terwijl de vervolgde partijen die controlemogelijkheden ontzegd worden.' Zo zijn we bij de kernvraag waarover de kortgedingrechter zich buigt: kan een tuchtorgaan oordelen over een dossier dat een seléctie bevat van elementen uit een ruimer strafdossier, terwijl de partijen dat ruimer dossier niet kunnen inkijken en niet weten hoe die selectie gebeurde? Terzijde kloeg Everaert ook nog aan dat de geluidsfragmenten van de taps niet in het tuchtdossier zitten; dat bevat enkel de transcripties van een deel van de taps. Everaert: 'Als een verdachte geconfronteerd wordt met een tap, moet die verdachte de tap kunnen beluisteren, bevestigde het Hof van Cassatie jaren geleden al.' Everaert kreeg ruggensteun van Waasland-Beverenadvocaat Kristof De Saedeleer, die het opnam voor een van de bestuurders van die club: Jozef Van Remoortel, voor wie de bondsprocureur een schorsing eist. 'Het dossier van de bond bevat geen enkele transcriptie over dhr. Van Remoortel. Zou u graag in een tuchtprocedure zitten waarin u uw eigen woorden niet kunt verifiëren?'Aan de overzijde betoogde Hans Van Bavel, de tweede KBVB-advocaat, dat men voor die hele kwestie over toegang tot het strafdossier niet naar de rechter had hoeven te stappen. Volgens Van Bavel kan de Geschillencommissie Hoger Beroep de grieven daarover meenemen in haar eindbeslissing. Dat liet eerder ook commissievoorzitter Thijs al verstaan. Van Bavel zei donderdag dat hetzelfde geldt voor de bijkomende onderzoeksdaden die verscheidene partijen al vroegen: 'De commissie kan die bevelen; ze zal daar allemaal over oordelen in één eindbeslissing.' Maar met dat ene woord - eindbeslissing - raakte Van Bavel de angel in dit deel van het debat. De commissie werkt toe naar een beslissing die meteen ook het eind moet inluiden van de tuchtprocedure bij de KBVB. Thijs heeft immers zelf laten verstaan dat hij toewerkt naar een scenario waarbij er vóór 1 juli definitieve beslissingen zijn in dit dossier. Als je rekening houdt met de beroepsmogelijkheid bij het Belgisch Arbitragehof voor de Sport (BAS), willen Thijs en zijn twee collega's uiterlijk begin juni tot hun eindbeslissing komen. Hoe zouden zij op dat moment dan nog extra onderzoeksdaden kunnen bevelen, laat staan hun beslissing uitstellen tot er toegang is tot het strafdossier? 'Bij de KBVB is het lot van onze vraag tot schorsing al bezegeld', zei Everaert tegen de kortgedingrechter. 'Daarom vragen we uw hulp.' Pas morgen, 23 mei 2019, velt de kortgedingrechter haar oordeel. In afwachting zijn de pleitzittingen bij de Geschillencommissie Hoger Beroep intussen begonnen. Daar werd duidelijk dat Thijs aan elke partij alle tijd geeft die ze nodig acht. Op de eerste echte zitting kregen zaterdag zeven partijen het woord; er werd die dag in totaal vijfenhalf uur gepleit. Op dat vlak valt voorlopig niet te merken dat het gaat om een spoedprocedure. Over enkele dagen komt er qua timing wel een korte bocht die KV en andere partijen tegen de borst stuit; zaterdag repliceert de bondsprocureur op de pleidooien, daarna moeten alle partijen al op maandag en dinsdag weer repliceren in hun laatste tussenkomsten. Ook tijdens de eerste pleitzitting bij de Geschillencommissie Hoger Beroep was er nog gehakketak over de KBVB-procedure. Daarbij vervulde professor Hugo Vandenberghe weer een glansrol. De 77-jarige ex-senator is een van de drie advocaten die makelaar Walter Mortelmans optrommelde, voor wie de bondsprocureur een schorsing eist van drie jaar. In een vlammend betoog schopte Vandenberghe onder meer de onafhankelijkheid van de Geschillencommissie Hoger Beroep onderuit. Hij benadrukte Thijs en zijn twee collega's niet persoonlijk te viseren, maar 'institutioneel' te spreken. Vandenberghe wees erop dat in een rechtstaat de scheiding der machten essentieel is. Maar bij de KBVB, zo stipte hij aan, benoemt de uitvoerende macht - het Uitvoerend Comité - de leden van de Geschillencommissie Hoger Beroep. Toen zich bij het BAS enkele jaren geleden een gelijkaardig probleem stelde, werd daar een speciale commissie in het leven geroepen die voortaan de BAS-arbiters zou benoemen. Omdat disputen zoals dit over ettelijke miljoenen gaan, valt hartsgrondig te hopen dat ook de bond problemen als deze, net als het wankele bondsreglement, nu eindelijk eens diepgaand gaat aanpakken. Intussen vragen veel voetballiefhebbers zich af of de grond van de zaak - de vermeende matchfixing - niet ondergesneeuwd raakt door al die procedurediscussies. Gelukkig komt ook die essentie intussen aan bod in de tuchtprocedure. Zoals enkele kranten eerder, citeren nu ook advocaten uit de transcripties van telefoontaps die in de bondsvordering staan. Beerschotadvocaat Thomas Gillis haalde zaterdag de transcriptie aan van een telefoongesprek dat op 6 maart 2018 plaatsvond tussen Dirk Huyck en Olivier Swolfs, respectievelijk voorzitter en financieel directeur bij Waasland-Beveren. Gillis zei: 'Er staat letterlijk dat Waasland-Beveren 200.000 euro in kas zou hebben als KV zich zou redden en dat Waasland-Beveren dan volgend seizoen ook zou kunnen rekenen op de punten tegen KV.' Als die parafrasering klopt, is er mogelijk niet enkel gesproken over competitievervalsing in maart 2018, maar zelfs over competitievervalsing in een seizoen dat nog moet beginnen. Ook Lokerenadvocaat Walter Van Steenbrugge kwam aandraven met een opvallend telefoongesprek tussen Huyck en Swolfs. Eerst nam hij een aanloop door een verklaring van Huyck te bespreken die eerder al uitlekte. Kennelijk vertelde Huyck de KBVB-onderzoekscoördinator over een akkefietje na die bewuste KV Mechelen- Waasland-Beveren, die op 2-0 eindigde en de degradatie van Malinois inluidde. Degradatieconcurrent Eupen won met 4-0 van Excel Mouscron en het doelpuntensaldo was cruciaal. Na die 2-0 in Mechelen, zo vertelde Van Steenbrugge, ging Olivier Somers (hoofdaandeelhouder bij KV) naar Huyck om hem 'een klap in zijn nek' te geven en naar het hoofd te slingeren: ' Gij hebt geen ballen aan uw lijf, krapuul. De Walen kunnen het wél regelen.' Dus is het voor Van Steenbrugge zonneklaar: 'De zaken zijn beduveld. Hoe kun je dit ánders interpreteren?!' Maar nóg sterker dan die verklaring, die gelogen zou kunnen zijn, is een telefoongesprek tussen Huyck en Swolfs daags na die 2-0. ' In tempore non suspecto', benadrukte Van Steenbrugge, 'men wist niet dat men getapt werd. Op 12 maart 2018 zei Swolfs letterlijk: 'Voor hetzelfde geld hadden we voluit moeten gaan.' Waarop Huyck repliceerde: 'We hadden het beter gedaan, stank voor dank.' Als het over de grond van de zaak gaat, komen almaar meer elementen naar boven die KV Mechelen en Waasland-Beveren in nauwe schoentjes brengen. Zelfs als pakweg de helft van alle tot nog toe onthulde verdachte conversaties onvolledig of onjuist zouden zijn, blijft de vraag welke extra elementen uit het strafdossier álle bezwarende elementen overtuigend zouden kunnen weerleggen.