Sociaal project Antwerp City Pirates: ‘Een piraat als burgemeester van Antwerpen, dat is de droom’

© .
StampMedia
StampMedia Jongerenmedia-agentschap

Zoals de meeste jonge voetballers dromen ook de jonge leden van de Antwerp City Pirates ervan de nieuwe Messi of Ronaldo te worden. Maar bij de Antwerpse voetbalclub zijn goede schoolresultaten even belangrijk als het aantal doelpunten dat je scoort. StampMedia ging op reportage. ‘Wie zijn best niet doet op school, voelt dat op het veld.’

Het is Michel Pradolini, de voorzitter van de Antwerp City Pirates, die de club maakte tot wat hij vandaag is. Pradolini werd in Merksem geboren, als kleinzoon van Italiaanse immigranten. Na een moeilijke jeugd, waarin hij veel met racisme geconfronteerd wordt, krijgt hij het vertrouwen van zijn bazin in de keuken van de snackbar waar hij werkt. Het leert hem dat vertrouwen een sleutel tot succes kan zijn. Op dezelfde manier leidt hij nadien zijn maritiem cateringbedrijf en internationale kokschool.

In 2004 wordt hij voorzitter van voetbalploeg Merksem Antwerpen-Noord SC, waar hij eerder als keepertrainer van de ploeg van zijn zoontje aan de slag was. De club telt dan amper 169 leden. Pradolini wil echter zoveel mogelijk jongeren de kans geven om te voetballen. Onder het motto ‘voetbal de motor, sociaal engagement de brandstof, diversiteit de kracht’ breidt hij het ledenaantal gaandeweg uit.

Wanneer zo’n zes jaar geleden een voetbalclub van de Antwerpse wijk Linkeroever failliet gaat, besluit hij ook daar een City Pirates-werking op te starten. Later komen er ‘achtergestelde’ wijken als Luchtbal, Dam en Deurne-Noord bij. Vandaag telt de club 1200 leden, staan er 400 kinderen op de wachtlijst en is er per wijk een sociaal werker in dienst.

In trainingspak op huisbezoek

Matej
Matej© .

‘Wat Pradolini doet is ongelooflijk’, zegt Matej Majstorovic (26). De Nederlander met Bosnische roots kwam via zijn studies in Antwerpen terecht. Drie jaar geleden kwam hij als stagiair bij de club en nu is hij er als maatschappelijk werker aan de slag in Luchtbal en Deurne. ‘Maar ik zal me nooit zo voorstellen,’ zegt hij. ‘Bij huisbezoeken draag ik gewoon een trainingspak, en ik heb ook geen vragenlijst of laptop bij. Daardoor nemen jongeren en ouders mij sneller in vertrouwen dan de maatschappelijke werkers van andere hulporganisaties.’

Volgens Majstorovic zijn er verschillende redenen om op huisbezoek te gaan. ‘Soms is er een achterstallige betaling van het lidgeld, of is er een kind dat altijd met kapotte kleding traint. Sommige kinderen komen altijd alleen naar de training of hebben honger… Maar ik zal nooit de ouders op voorhand opbellen om te zeggen dat ik kom kijken waarom hun kind honger heeft. Nee, ik ga gewoon langs, ik praat met hen, bekijk de situatie en dan komen de hulpvragen meestal vanzelf.’

‘Aan sommige vragen kunnen we zelf tegemoet komen. We kunnen bijvoorbeeld helpen met de financiële organisatie, waarbij we als tussenpersoon fungeren bij schuldeisers, en we kunnen ook brieven vertalen. Als het probleem dieper ligt verwijzen we door naar andere organisaties.

Jongeren zijn niet onder de indruk van de school die zegt: ‘Als je je best niet doet, vind je later geen werk’. Als ze te horen krijgen: ‘Dan speel je zaterdag niet’, motiveert hen dat wél.

Matej Majstorovic

‘We volgen ook de schoolprestaties van onze jongeren op de voet: we bieden huiswerkbegeleiding aan en gaan op schoolbezoek. Schoolresultaten zijn belangrijker dan het resultaat op het veld. De jongeren hebben allemaal de droom om profvoetballer te worden. Dat mag, maar daarnaast moeten we ze klaarstomen voor het echte leven. Als de schoolresultaten minder goed zijn, kunnen er ook sportieve sancties volgen.

‘Zo trachten we voetbal als positieve motivatie te gebruiken. Jongeren zijn niet onder de indruk van de school die zegt: “Als je je best niet doet, vind je later geen werk”. Als ze te horen krijgen: “Dan speel je zaterdag niet”, motiveert hen dat wél. Doordat we ze op de club, bij hen thuis én op school zien, krijgen we een totaalbeeld van hen. Zo kunnen we bij noden kort op de bal spelen.’

Een opgeknapte container doet dienst als kantine.
Een opgeknapte container doet dienst als kantine.© .

Matej: ‘Je kan je wel voorstellen dat dit een duur project is. Veel mensen met geld geven dat uit aan een dure auto. Onze voorzitter investeert liever in zijn stad en in de jongeren. Waar anderen problemen zien, ziet hij opportuniteiten. Hij geeft vertrouwen aan jongeren die het moeilijk hebben. We zijn een van de enige clubs die voetbal op zo’n uitgebreide, professionele manier combineert met sociaal werk. Dankzij sponsors en subsidies van de stad Antwerpen kunnen we dit financieren. Het zorgt ervoor dat we steeds professioneler worden.’

Afrika United

Bij een bezoek aan City Pirates Luchtbal valt vooral het geïmproviseerde en krakkemikkige karakter ervan op. Twee voetbalvelden, twee kleedkamers en een container die dienst doet als kantine, meer is het niet. Of toch: tegen de omheining staat het wrak van wat ooit een auto was. Pal naast het veld staat een groot sociaal woonblok.

Aan de gesloten poort zitten twee jongetjes: ‘Het is vandaag training om zes uur, dat is later dan normaal,’ zegt een van hen. ‘Onze trainer heeft het net laten weten’. Dat hun voorzitter in het nieuws is geweest, weten ze. ‘Omdat er zoveel verschillende culturen samenspelen bij City Pirates’, klinkt het pienter. ‘Maar ons noemen ze Afrika United, omdat hier maar één Belg speelt.’

Matej: ‘Iedere wijk is complex, boeiend en anders. Daardoor heeft elke afdeling zijn eigen identiteit. Maar we zijn allemaal piraten. De vijf sociaal werkers zitten elke week samen en de jongeren zien elkaar op pleintjestornooien en evenementen. Als de jongeren het goed doen op het veld én op school, kunnen ze doorstromen naar de eerste ploeg in Merksem. Van jongeren die niet doorstromen, hopen we dat ze trainer worden, of dat hun kinderen later ook bij City Pirates zullen spelen. Dat ze deel blijven uitmaken van onze community. We rekenen zoveel mogelijk op vrijwilligerswerk. Daardoor loopt er al eens iets mis, zoals bijvoorbeeld een trainer die niet komt opdagen. En het is ook niet altijd gemakkelijk om de ouders erbij te betrekken. Het is vaak improviseren, maar ook dat is een leerproces. Eigenlijk zijn we eerder een soort jeugdbeweging. In die sfeer organiseren we elk jaar een piratenparade: 1000 jongeren verkleden zich als piraat en trekken roepend en zingend door de straten. Daarmee willen ze zeggen: ‘Wij zijn er ook, stop ons niet weg in de buitenwijken, wij zijn ook van Antwerpen, wij zijn ook de toekomst!’

Het veld van City Pirates Luchtbal ligt vlak naast een sociaal woonblok
Het veld van City Pirates Luchtbal ligt vlak naast een sociaal woonblok© .

Ethnic profiling

Leopold Njengo (24) groeide op in de wijk Luchtbal. Momenteel voetbalt hij bij de eerste ploeg van Oud-Heverlee Leuven. Leopold is het levende bewijs dat voetbal jongeren van de straat kan houden en dat projecten als dat van City Pirates nodig zijn. ‘Ik wil niet weten wat er van mij was geworden als ik het voetbal niet had gehad. Ik zat nog maar pas op internaat om bij FC Brussels te spelen, toen ik vernam dat mijn vrienden van in de wijk waren opgepakt. Dat waren jongens die het thuis moeilijker hadden dan ik. Ze liepen al langer rond met plannen om Visakaarten te stelen of een bank te overvallen. Als ik daar was gebleven, had ik meegedaan.’

Zolang er aan ethnic profiling wordt gedaan, zullen jongeren in de criminaliteit belanden en zullen er probleemwijken zijn.

Leopold Njengo

Maar tegelijk heeft Leopold ook zijn bedenkingen over de slagkracht van het project. Hij gelooft niet dat het een structurele oplossing biedt voor de problematiek in de buitenwijken. ‘Het probleem is dat jongeren met andere roots niet dezelfde kansen krijgen. Zolang er aan ethnic profiling wordt gedaan, zullen jongeren in de criminaliteit belanden en zullen er probleemwijken zijn. City Pirates draagt dan wel bij aan een betere opvoeding, als het erop aan komt zullen hun jongeren nog steeds niet dezelfde kansen krijgen als hun Vlaamse leeftijdgenoten met dezelfde kwaliteiten en hetzelfde diploma.’

Michiel De Visschere (27) is communicatieverantwoordelijke en fondsenwerver bij City Pirates. ‘We zetten doelbewust in op kansarmoede’, zegt hij. ‘In Antwerpen en ook in heel België stijgen de cijfers. Het is een vicieuze cirkel die we moeten doorbreken. Kinderen die in moeilijke omstandigheden opgroeien moeten in de eerste plaats begeleid worden bij het halen van hun diploma. Maar daar mag het niet ophouden. Daarom helpen we hen aan studentenjobs en bereiden we hen via allerhande workshops voor op de arbeidsmarkt. Zo doen ze werkervaring op, verwerven ze competenties en bouwen ze een netwerk uit.’

Urban safari

City Pirates organiseert daarvoor verschillende initiatieven. Op 27 april kun je naar het hiphopfestival GRINTA, waar werkgevers en interimkantoren samenkomen. Ze zijn ook van plan om een Urban Safari te organiseren, om zakenmannen en -vrouwen in contact te brengen met de jongeren en de buurt.

‘We willen hen laten zien wat kansarmoede is en hen laten zien dat ze veel kunnen leren van deze jongeren,’ zegt De Visschere. ‘Net omdat zij moeten vechten en overleven in een moeilijke situatie, ontwikkelen ze bepaalde competenties. Ze zijn vaak sterker en creatiever dan andere jongeren. De diversiteit zal uiteindelijk winnen. Bedrijven kunnen zich daar niet blijven tegen verzetten. In Antwerpen heeft nu bijna de helft van de inwoners buitenlandse roots. Onder hen zijn er meer en meer jongeren die de weg naar de hogeschool of de universiteit vinden. Op termijn zullen werkgevers verlies maken als ze diversiteit blijven ontwijken. Ze zullen talentvolle werknemers en potentiële klanten verliezen.’

Leopold en zijn vriendin Marcia.
Leopold en zijn vriendin Marcia.© .

Het spiraaleffect

Hoewel Pradolini de focus op het sociale legt, heeft de club onder zijn leiding ook sportieve stappen voorwaarts gezet. De eerste ploeg van City Pirates zit nu in tweede amateur, de vierde hoogste klasse in België. Dat is drie reeksen hoger dan toen de voorzitter begon. De Visschere: ‘Pradolini vond het belangrijk dat we op een degelijk niveau zouden spelen. Dat draagt bij aan de bekendheid. Bovendien blijft voetbal de motor van ons sociaal project. Jongeren komen naar ons om te voetballen, niet omdat we een sociaal project zijn. Veel van hen dromen ervan om door te stoten naar eerste klasse. Daarom moeten we een kwaliteit bieden.’

Maar de slinger mag volgens De Visschere niet in de sportieve richting doorslaan. Vorig jaar eindigde de club vierde en konden ze play-offs spelen. ‘We hebben geen licentie aangevraagd, omdat er bij de stijging naar eerste amateur zware kosten zouden bijkomen. We zouden onze tribunes moeten uitbreiden, met geld dat niet naar de sociale werking had kunnen gegaan zijn. Dat werkt dan weer demotiverend voor de eerste ploeg: zij willen immers altijd winnen.’

We zouden nooit Linkeroever en Luchtbal laten vallen om te kunnen promoveren.

Michiel De Visschere

Maar het sociale aspect blijft het belangrijkste. ‘We zouden nooit Linkeroever en Luchtbal laten vallen om te kunnen promoveren,’ zegt De Visschere. ‘Hoe hoger het niveau van je eerste ploeg, hoe moeilijker het wordt om spelers te laten doorstromen vanuit de jeugd. Terwijl dat toch de bedoeling is van de club. Wij zijn er vooral voor diegenen die geen profvoetballer zullen worden. We leren hen dat er belangrijkere zaken zijn in het leven dan voetbal. Toch is het in veel gevallen de droom om profvoetballer te worden die de jongeren naar ons project leidt, waardoor wij onze sociale werking kunnen verrichten. Andere sociale projecten hebben moeite om jongeren te bereiken, wij niet.’

De City Pirates tijdens een activiteit. Rechts onderaan: Michiel.
De City Pirates tijdens een activiteit. Rechts onderaan: Michiel.© .

Pioniers in samenleven

Als wij stoppen, zijn er 1.200 jongeren die zonder begeleiding vallen. Dan heb je een probleem.

Matej Majstorovic

Wat is het potentieel van dit project op korte en lange termijn? Matej: ‘We hebben nood aan infrastructuur en personeel om extra kinderen op te vangen, want de wachtlijsten zijn lang. We hebben extra velden met kunstgras nodig. Door de prijzen die we winnen (Antwerp City Pirates won eerder ook de Uefa-prijs, red.) worden we zichtbaarder. Het zorgt ervoor dat er rekening met ons moet worden gehouden. De stad erkent ons en heeft ons opgenomen in het bestuursakkoord. Dat zeg wel iets.

‘Ze hebben ons ook nodig: als wij stoppen, zijn er 1.200 jongeren die zonder begeleiding vallen. Dan heb je een probleem. Het is echter nog afwachten op welke manier en in welke mate de stad ons zal bijstaan. Ik wil met City Pirates echt iets betekenen voor Antwerpen. Wij zijn een heel diverse club, en kunnen wél op een normale manier met elkaar omgaan. Waarom lukt dat in de bredere samenleving dan niet? We willen met City Pirates pionier zijn om een omgeving te creeëren waar het lukt om met elkaar te leven en om elkaar te begrijpen. Ik hoop dat er een paar piraten profvoetballer worden, maar ook docent of maatschappelijk werker. Of dat ze in de politiek gaan: een piraat als Burgemeester van Antwerpen, dat is de droom.’

Simon Van Den Bergh/StampMedia

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content