Waarom het Waalse profvoetbal zware klappen incasseert

Men zegt dat een bliksem nooit twee keer op dezelfde plaats inslaat. Maar die van de Licentiecommissie getuigt in elk geval van een onweer dat zich samenpakt boven het Waalse voetbal.

De Licentiecommissie heeft met scherp geschoten. In het zuiden van het land trof ze drie van de vijf doelwitten in het profvoetbal. Charleroi, de modelleerling, bestuurd door de bondsvoorzitter, blijft gespaard, evenals de Panda’s van Eupen, die over geld uit Qatar beschikken. Maar de rest van de Waalse elite wordt uit het profwereldje gegooid. Dat geldt in de eerste plaats voor de vaste klant Excel Mouscron, wegens een historie van makelaars en centen. Verder het gulzige Virton, dat problemen heeft met geld en met zijn infrastructuur en dat zelfs niet verscheen voor de commissie. En tot slot natuurlijk de reus uit Luik, die achter de schermen nochtans fluisterde dat hij zich niet ongerust maakte over het verkrijgen van de kostbare Heilige Graal, maar die uiteindelijk nul op het rekest kreeg om redenen die de club bureaucratisch vindt.

Vastgoed

Om zijn rekeningen aan te zuiveren moest Standard vers geld vinden zonder al te zeer te rekenen op de transferperiode die door de coronacrisis overhoop wordt gehaald en waarin men misschien niet de verhoopte miljoenen binnenhaalt voor Samuel Bastien of Selim Amallah. De verlossing moest komen van een vastgoedmaatschappij, Immobilière du Standard de Liège, op 5 februari, die de eigenaar zou worden van de installaties op Sclessin. Een langetermijnproject van voorzitter Bruno Venanzi, dat in de laatste maanden in een stroomversnelling is geraakt, allicht omdat de fondsen die het ging leveren aan de nv Standard de Liège onmisbaar waren om voor een financiële buffer te zorgen – noodzakelijk voor het verkrijgen van een licentie.

De nieuwe statuten van de Immobilière du Standard de Liège werden op 11 februari gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. De inkt daarvan was nog niet droog toen de club zes dagen later al een eerste rapport moest indienen bij de Licentiecommissie. Al sinds juli 2015 koestert de voorzitter van Standard de ambitie om de omgeving van Sclessin op te waarderen, waarbij hij al sprak over kantoren rond het stadion. Een project dat zijn beloop kende met de gebruikelijke administratieve vertraging, vooral omdat het niet kan gerealiseerd worden zonder dat het compatibel is met het nieuwe tracé van de Luikse tram. Een jaar later schiep Venanzi meer duidelijkheid over zijn bakstenen dromen: ‘Er zullen vastgoedprojecten komen, waarin niet Standard zelf zal investeren, maar wel een groep van vastgoedinvesteerders waar ikzelf deel van uitmaak.’

De sterke man van de Rouches gaat steun zoeken tot in Mougins, een voormalig kunstenaarsdorp nabij Cannes waar nu de rijken resideren. In de lente van 2018 strijken de voorzitter en zijn vrouw, een notaris, er neer op een mondiale bijeenkomst van vastgoedmagnaten. Ze ontmoeten daar niet alleen de praktische actoren van het project maar ook privépartners die het toekomstige Sclessin willen betrekken en cofinancieren. Het echtpaar Venanzi luncht aan de baai van Mougins ter gelegenheid van een evenement georganiseerd door de GRE, een groep die de provincie Luik wil herontwikkelen. Het is de ideale gelegenheid om contacten te leggen op goed duizend kilometer van de Vurige Stede.

‘Dit project is er voor de Luikenaars’, herhaalde Bruno Venanzi meermaals tegenover degene die interesse hadden in de identiteit van zijn partners. In juli vorig jaar had hij het over ‘vele geïnteresseerden’ maar ook over partners ‘die nog niet definitief gekozen waren’. Sindsdien sijpelde alleen de naam van Axel Witsel door. En ook een bedrag, dat de rekening van de Rouches moest aanzuiveren: de Immobilière moest ten laatste op 30 juni aanstaande een bedrag van 12 miljoen euro uitkeren aan Standard. De Licentiecommissie wil die zien. Standard heeft daarvan acte genomen. Tegen zijn entourage zegt Venanzi dat hij vertrouwen heeft in de beroepsprocedure die bij het BAS werd ingeleid en die voorzien is voor mei.

Artikel 407.2

Aan de andere kant van Wallonië is men er minder gerust in. Het heeft vier jaar geduurd voor de Licentiecommissie ‘een merkbare invloed’ kon vaststellen van makelaars op het bestuur van Excel Mouscron. Al sinds 2016 claimden Westerlo, OH Leuven, STVV en nadien ook KV Mechelen dat Les Hurlus zondigen tegen artikel 407.2 van het reglement. Tevergeefs. Het artikel gaat over een ‘belangenconflict’ en stipuleert dat ‘de licentie niet wordt toegekend aan een club waarvan een of meerdere wetspersonen gelinkt zijn aan de uitoefening van een activiteit als tussenpersoon’.

Vorige woensdag legden de veldwachters van de voetbalbond de nadruk op het tweede deel van die zin. Omdat ze zich daar duidelijk niet zelf konden van vergewissen, sloten ze zich aan bij een veroordeling van Excel door de handelsrechtbank van Henegouwen in Doornik op 24 oktober 2019. Hoewel ‘de conclusies van de tegenpartij niet geleverd werden’ constateerden ze uiteindelijk ‘het bestaan van bestuursactiviteiten door spelersmakelaars’, in dit geval Pini Zahavi en Marc Rautenberg, die een ‘merkbare invloed’ zouden uitoefenen op Le Canonnier. Dat is een variabel begrip, want de Licentiecommissie stelde geen gelijkaardige ‘merkbare invloed’ vast bij Wouter Vandenhaute, die actief is in een managementbureau en ‘externe’ raadgever is van de CEO van Anderlecht.

In juni 2015 nam Zahavi stamnummer 216 over om er een transitcentrum van te maken. Sindsdien zijn er 126 spelers gepasseerd, het hoogste aantal in 1A. Dat draaideursysteem hebben we in dit blad eerder al beschreven, in november 2018, in het kader van operatie Propere Handen. Drie maanden later werden de rekeningen van REM bevroren en was er duidelijkheid over de ‘merkbare invloed’ van Pini Zahavi, die een stap opzij deed.

Daarop gaf Mister Fix-it (zijn bijnaam in het milieu) de sleutels door aan een ander zwaargewicht in het beroep, zijn Macedonische zakenpartner Fali Ramadani. Hij vraagt ook aan zijn Thaise vriend Pairoj Piempongsant om hem van zijn last te bevrijden. In september 2018 had de club haar juridische vorm gewijzigd naar een naamloze vennootschap om zich open te stellen voor nieuwe overnemers. In het proces-verbaal van toen is al sprake van de ‘hypothese’ van een financieel evenwicht ‘in geval de nv kan blijven rekenen op de steun van de meerderheidsaandeelhouder om het budget te realiseren’. Piempongsant heeft meermaals in de geldbeugel getast en meer dan 11 miljoen euro in twee jaar geleend, maar lijkt de banden te hebben doorgeknipt. Een duwtje in de rug zou welkom zijn. Een laatste enveloppe met 3,2 miljoen euro werd niet gepost. Die zou nochtans de toekomst van Excel moeten verzekeren tot 30 juni 2021. Zonder die enveloppe ‘zit de club op 30 juni 2020 in de rode cijfers’, merkt de Licentiecommissie op.

Mededingingsrecht

Op Le Canonnier werkt men aan een oplossing. Noch algemeen directeur Paul Allaerts noch voorzitter Patrick Declerck willen commentaar geven, want men wil geloofwaardig blijven voor het BAS. Beide mannen kennen de weg daarheen ondertussen. In 2016 gaf het BAS al eens een licentie aan Mouscron. De positie van Humberto Païva, sportief directeur, makelaar en werknemer niet van de club maar van het agentschap van Pini Zahavi, onthulde toen geen ‘merkbare invloed’.

Het lijdt geen twijfel dat de hele zaak met argusogen zal gevolgd worden door de klagers van het eerste uur, met Westerlo op kop. De Kempenaars, die in 2016 degradeerden, zouden van de loop der gebeurtenissen kunnen profiteren.

In 1B ligt ook Virton op vinkenslag. Zich bewust van de zwakte van zijn dossier, besloot het bestuur van de Luxemburgers om in de aanval te gaan en eind maart direct naar het BAS te stappen. ‘Volgens RE Virton zijn de regels die de Licentiecommissie toepast gedeeltelijk illegaal vanwege een inbreuk op het mededingingsrecht’, heet het in een communiqué.

Het is duidelijk: Excelsior klaagt de aanslag op de economische vrijheid van voetbalclubs aan, maar wil vooral tijd winnen. Een gewaagde strategie, die twee keer op de proef wordt gesteld: op 23 april voor de ‘inbreuken’ en meteen daarna voor de licentie. Toen stamnummer 200 uitgenodigd werd om op 1 april voor de Licentiecommissie te verschijnen, liet het die dag weten niet aan de debatten te zullen deelnemen. Resultaat: een resem onregelmatigheden die de lokale droom om in 1A te spelen doorprikt en de club integendeel naar het vierde niveau verwijst.

‘Alles was gebudgetteerd om financieel stabiel te zijn en te voldoen aan de licentievoorwaarden’, bevestigde ex-financieel directeur Vincent Olimar (die in het begin van het seizoen aftrad) in februari. ‘Ik weet niet wie het budget heeft doen ontsporen, maar het is wat te gemakkelijk om alle schuld te leggen bij Dino Toppmöller ( de coach die in december werd ontslagen, nvdr). Alex Hayes heeft ook spelers aangebracht, wat de vraag stelt naar de verschillende petjes.’ Hayes, ex-makelaar en sportief directeur van Union, werd in augustus door de Luxemburgse eigenaar Flavio Becca tot CEO benoemd. Hij wilde geen commentaar kwijt. ‘Strategisch gezien heeft de club het misschien niet slecht aangepakt. Het verdict was bij voorbaat bekend, dus ik ben niet verrast. Wat me wel verrast is het aantal betrokken clubs’, zegt Christian Bracconi, de coach die onder contract is (in theorie) tot 30 juni en nu technisch werkloos is, zoals de hele kern.

Op een lager niveau leveren Seraing en Tubize een gelijkaardig gevecht, maar zij zeggen dat ze optimistisch zijn over de afloop. Het zal het effect van het lenteweer zijn.