Wie is Brian Priske, de nieuwe coach van Antwerp?

Brian Priske werd al gepolst door Standard en Genk, maar keert uiteindelijk terug naar België via de Schelde. De Bosuil kijkt vol verwachting uit naar een coach met moderne methodes, data en marginal gains.

Je zou haast zeggen dat het op wraak lijkt. Het toeval dat een mes in de rug steekt van een club die zich iets te veel in de rol van underdog wil wentelen. De moordenaar slaat toe op zijn favoriete plek: een lottrekking. Bij zijn eerste deelname aan de poulefase van de Champions League wordt FC Midtjylland in groep D ondergebracht, samen met Liverpool, Atalanta en Ajax. Het is de kans voor Brian Priske, coach van de Denen, om zich te meten met enkele referenties van het Europese trainersgilde: Jürgen Klopp, Gian Piero Gasperini en Erik ten Hag.

De coach van Ajax, dat in de voorafgaande Europa League werd uitgeschakeld door Getafe, wordt gevraagd om het harde spel van de Madrilenen te vergelijken met dat van de Denen, die volgens de waarnemers stevig en zelfs gemeen zijn. ‘Het is een vervelende ploeg om tegen te spelen, maar niet zoals Getafe. Ze spelen fair. Ze hebben een andere manier dan wij om een resultaat te halen. Ze mikken op de details van een wedstrijd om voordeel te halen, vrije trappen bijvoorbeeld.’

Het is dat voetbal gestoeld op veel beweging en stilstaande fases dat Midtjylland in de spotlights plaatst. De club uit Jutland behaalt in 2015 haar eerste Deense titel met 25 goals die het uit die stilstaande fases puurt, terwijl de concurrentie er hooguit een dozijn haalt. ‘We kunnen niet meer geld uitgeven dan onze concurrenten, dus moeten we beter nadenken dan zij’, vertelde Rasmus Ankersen aan The Correspondent. Ankersen is director of football van de club en aanhanger van het statistiekenproject dat werd uitgedacht door Matthew Benham, eigenaar van Brentford en pionier van het doorgedreven gebruik van data in het voetbal. ‘We denken dat een nauwgezette analyse van data ons een voordeel kan opleveren’, besloot Ankersen.

De stilstaande fases, het opvallendste kenmerk van dat voetbal dat op het veld te zien is, worden minutieus bestudeerd in een set-piece lounge, bestuurd door een van de assistenten van Glen Riddersholm, op dat moment hoofdcoach van de Wolven van Midtjylland. Zijn naam: Brian Priske. ‘Het gaat om vele uren toegewijd werk in de vergaderzalen en op het veld’, legde de voormalige verdediger van Club Brugge en Racing Genk uit aan The Guardian. Het zijn gezamenlijke brainstorms waarin Priske, vaak vergezeld door Ankersen en via Skype ook Benham, tientallen mogelijke combinaties aan de spelers presenteert. Het gaat om corners en vrije trappen uit eerder gespeelde wedstrijden, soms van twintig jaar geleden. Een erg tijdrovende bezigheid, want wie tegen het toeval vecht, mag zijn werkuren niet tellen.

Het spel van Priske

Na jaren als assistent gewerkt te hebben, krijgt Brian Priske uiteindelijk de kans om hoofdcoach te worden van de ploeg uit Jutland. Met succes, want hij behaalt aan het eind van zijn eerste volledige seizoen een titel en een kwalificatie voor de poulefase van de Champions League. Zijn team is krachtig en speelt intens, het is de nationale referentie op het vlak van pressing en doelkansen. Maar Midtjylland kan zich evengoed ombouwen tot een versterkte burcht: het liet in het seizoen 2019/20 gemiddeld slechts 7,9 keer op zijn doel schieten.

Alles in het voetbal van de Denen lijkt perfect beredeneerd te zijn. De club functioneert via steeds scherpere analyses, net zoals in de NBA, waar de beste schietposities werden bepaald door een statistische revolutie die het Amerikaanse basket overhoop haalde. Priske moedigt zijn spelers aan om in het strafschopgebied op te duiken om de kansen af te werken en legt hen uit dat goals uit afstandsschoten eigenlijk rariteiten zijn. Niet dat hij daarmee wil ingaan tegen hun spelwijze, want de club maakte de meeste goals op afstand van alle Deense eersteklassers, maar het is wel een manier om te vermijden dat spelers te ondoordacht op doel gaan trappen in plaats van over hun andere mogelijkheden na te denken.

‘Ik vind data belangrijk. Voor mij is dat een middel dat me helpt bij het nemen van beslissingen’, zo luidde de verklaring van de nieuwe coach van Antwerp tijdens zijn eerste woordjes aan de pers in zijn nieuwe functie bij de Great Old. Priske gaat altijd op zoek naar een detail dat de prestaties van zijn spelers kan verbeteren. Hij mikte bijvoorbeeld op de verre inworpen van zijn rechtsachter Joël Andersson, die hij gebruikte als corners: de centrale verdedigers gaan mee naar voren, de Wolven staan met zes of zeven man in de grote rechthoek en er volgt op die manier bijna automatisch gevaar. Een fase dus met veel potentieel maar wat onderbelicht in het voetbal. ‘Voordeel puren uit details’, in de woorden van Erik ten Hag.

Het project Midtjylland

Op het veld trad het Midtjylland van Brian Priske doorgaans in een 4-2-3-1 aan. Maar de ploeg was flexibel en deinsde er niet voor terug om zich aan te passen aan de tegenstander, zeker wanneer die sterker was, zoals in de Champions League. De avontuurlijkheid van de flankverdedigers werd gecompenseerd door een stevig duo dat voor de verdediging postvatte. Een wendbare linie van drie speelde in de rug van een robuuste spits die als scharnierpunt fungeerde – een rol die in de MCH Arena weggelegd was voor Paul Onuachu voor die naar Genk vertrok. Kortom, een recept dat eerder efficiënt dan origineel was.

Bovendien steeg dat recept uit boven de persoonlijkheid van de trainer, want bij Midtjylland volgt de coach de ideeën die vooropgesteld worden door het bestuur. De filosofie die door Rasmus Ankersen is uitgestippeld, bepaalt de richting van de club. De technische staf wordt ondersteund door allerlei specialisten of analisten die de club naar de top moeten helpen. Bij Gent vond Jess Thorup (ook een ex-coach van de Wolven) het dus heel vanzelfsprekend dat hij een versterking accepteerde van wie hijzelf niet meteen fan was maar wiens profiel was goedgekeurd door de scoutingcel. Die bereidheid van Thorup vond zeker haar oorsprong in Jutland.

Het is dus moeilijk om je op dit moment in te beelden hoe Priske zal functioneren buiten die afgebakende Deense structuur. We kunnen alleen een paradox vaststellen: het rendement van de club op stilstaande fases, toch haar historische barometer, was nooit zo laag als dit seizoen, het tweede seizoen met een voormalige vrijschopnemer als hoofdcoach. Verder kunnen we ons alleen baseren op deze uitspraak van de nieuwe sportieve baas van Antwerp toen hem gevraagd werd zijn voetbalvisie te omschrijven: ‘Ik wil met veel spelers aanvallen en hoog druk zetten met veel kracht en intensiteit.’

Een project in opbouw

Zo’n profiel is gegeerd, dat spreekt voor zich. In de lente van 2020 is Standard de eerste club die poolshoogte komt nemen. De Rouches zoeken dan een opvolger die in de grote schoenen van Michel Preud’homme kan lopen. Maar de Luikenaars hebben te veel twijfels over de capaciteit van Brian Priske om het hoofd koel te houden in een werkomgeving die een stuk vuriger is dan het rustige Midtjylland. Bovendien zouden ze wegens Priskes contract bij de Deense club een schadeloosstelling moeten betalen. Uiteindelijk is de voormalige verdediger te zeer aangetrokken door het vooruitzicht om met Midtjylland de Champions League te spelen.

Vervolgens kwam Genk aankloppen, maar dat zag ervan af om dezelfde redenen. Het Antwerp van Paul Gheysens schrok niet terug voor de uitgave en tastte diep in de geldbeugel. Daarmee wil het opnieuw de weg inslaan van moderne analyse en ambitieuze pressing, zoals Ivan Leko daar een jaar eerder mee begonnen was. Daar was ondertussen een rem op gezet door de ouderwetse methodes van Luciano D’Onofrio, die altijd smalend placht te glimlachen wanneer men hem over data sprak.

Brian Priske, die wordt voorgesteld als een man van de kleedkamer en niet alleen van de cijfers, moet ervoor zorgen dat de Great Old zijn voetbal net zo kan moderniseren als zijn stadion. Zonder te vergeten waar het vandaan komt, maar met de blik eindelijk wat verder op de toekomst gericht dan het eerstvolgende seizoen. Het is een mooie gelegenheid om eens te zien of een man die gewerkt heeft in het comfort van een project dat al tot in de details was uitgedacht, ook de architect kan worden van een huis dat nog op zoek is naar zijn sportieve fundamenten.