Na een afwezigheid van zeven jaar is Zakaria Bakkali terug in Nederland. Het voormalig talent van PSV tekende woensdag voor twee seizoenen bij RKC Waalwijk, dat hem de kans biedt op eerherstel in de Eredivisie. Maar hoe is het dribbelwonder ooit zo laag kunnen vallen? Een terugblik in enkele sleutelmomenten.
Door Bjorn Goorden (Voetbal International)
Het debuut: PSV-Zulte Waregem (2-0, 30/7/2013)
Iedereen die op deze zomeravond voor de televisie de resten barbecuevlees met een tandenstoker te lijf gaat, krijgt spontaan vlinders in de buik. Zomaar een voorrondewedstrijd van de Champions League is al na twee minuten meer dan de moeite waard. Een zeventienjarig ventje, amper twee turven hoog, staat tussen mannen als Memphis Depay, Tim Matavz, Georginio Wijnaldum, Adam Maher en Stijn Schaars aan de aftrap voor de eerste krachtmeting met Zulte Waregem en maakt een debuut in PSV zoals nooit eerder vertoond. Al na twee minuten flitst Zakaria Bakkali voorbij de arme Belgische back Bryan Verboom en krult de bal tegen de paal. Baf. Duizenden monden vallen tegelijkertijd open van verbazing.
En niet dat het bij dat ene hoogstandje blijft. Bakkali blijkt geen enkele last van podiumvrees te hebben en blijft Verboom maar terroriseren met die dribbels van hem. Langs links, langs rechts, door de benen, met een kap, nog een kap, of gewoon een schijntrap gevolgd door een versnelling; de verdediger wordt op alle manieren gepasseerd. Voelt zich een pilon op een snelweg waar de auto’s voorbij razen. Niet dat hij daarom als 26-jarige anno 2018 clubloos is, maar die avond in Eindhoven heeft de carrière van Verboom zacht gezegd niet veel goed gedaan. Na 45 minuten vindt trainer Francky Dury het genoeg en verlost hem uit zijn lijden.
Waar Verboom na afloop van de spectaculaire voetbalshow – heel PSV laat zich van zijn beste kant zien – eenzaam in de nacht verdwijnt, staat Bakkali de Belgische pers glunderend te woord. ‘Ik denk dat België me sinds vandaag wel kent’, zegt hij. ‘Twee maanden geleden durfde ik hier nog niet van te dromen. Een basisplaats in de voorronde van de Champions League… Ik ben heel blij.’
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
De verwende wonderboy; Sankt Pölten-PSV (2-3, 7/8/2014)
Het contrast is wel heel groot. Precies een jaar na zijn gloedvolle entree in het profvoetbal is PSV al volledig afgeknakt op Zakaria Bakkali. Omdat hij zijn in de zomer van 2015 aflopende verbintenis maar niet wil verlengen, terwijl hij meerdere malen toezegt dat wel te zullen doen, heeft de club hem verbannen naar de beloften. Het is wat Brands en co betreft klaar. Het is bijtekenen of vertrekken.
De kwalificatiewedstrijden voor de Europa League tegen het Oostenrijkse Sankt Pölten gaan dus aan Bakkali voorbij, zoals alle wedstrijden van PSV 1 dat tweede seizoen aan hem voorbijgaan. Een maand later trekt Brands het contractvoorstel, al in januari gedaan, definitief in. Dan speelt hij maar helemaal niet meer, zo beslissen de teleurgestelde Eindhovenaren. Hoe Bakkali zo snel van de hemel in de hel is kunnen belanden, wordt diezelfde maand duidelijk door de reconstructie die in VI verschijnt en waaraan de beleidsbepalers van PSV meewerken. Het is een verhaal van een weinig stabiele jongen, met een weinig stabiele familie en weinig stabiele begeleiding om hem heen. Met alle gevolgen van dien.
Het VI-verhaal loopt van zaakwaarnemer naar zaakwaarnemer, van belangstellende club naar belangstellende club en van gebroken woord naar gebroken woord. Het gaat over een talent dat veel meer kreeg dan de andere talenten – extra salaris en bonussen, een iPad, een Mercedes, enzovoort – en zich zo steeds meer verheven ging voelen boven de rest. Over voortdurende flirts met andere clubs, zoals Manchester City, Atlético Madrid en Eintracht Frankfurt. Over blessures en weinig volwassen gedrag. ‘Normale afspraken kwam hij niet na’, vertelt Brands in de reconstructie, en geeft een voorbeeld. ‘Hij moest zich een keer op een zondag melden voor een blessurebehandeling, maar kwam niet opdagen. Toen ik hem erop aansprak, zei hij dat hij was vergeten dat hij naar de tandarts moest. Op zondag… Tja, zeg het maar.’
Het grootste probleem voor PSV is misschien nog wel dat Bakkali problemen heeft met het verwerken van teleurstellingen. Brands: ‘Als hij een keer niet bij de eerste achttien zat, dan trainde hij direct veel minder.’ Scout Rini de Groot: ‘Er zijn weleens periodes geweest dat Bakkali minder speelde, daar kon en kan hij niet mee omgaan. Dan deugde er ineens niets meer van en waren hij en zijn familie meteen vatbaar voor invloeden van buitenaf. En het moeilijke is: ze laten dat niet blijken door het uit te spreken. Ze gaan gewoon hun eigen gang.’
De breuk: Rayo Vallecano-Valencia (0-0, 22/8/2015)
Na anderhalf jaar zonder een serieuze wedstrijd pikt Valencia hem transfervrij op. Er zijn grote twijfels over zijn fysieke en mentale gesteldheid, kan hij wel weer aanhaken, en ook nog in de Primera División waar het niveau nog een stuk hoger is? Toch krijgt de Waal in de eerste competitiewedstrijd van het seizoen meteen speeltijd. Uit tegen Rayo Vallecano neemt hij na 61 minuten de plaats in van Pablo Piatti. Veel invloed op de uitslag heeft Bakkali echter niet. Het blijft 0-0 in Campo de Fútbol de Vallecas.
Op de eerste dag van de daaropvolgende maand krijgt Bakkali een tegenslag te verwerken: Valencia-trainer Nuno Espírito Santo neemt hem niet op in zijn Champions League-selectie. Het miljoenenbal gaat dus aan de neus van Bakkali voorbij. De eerste seizoenshelft is hij goed voor een doelpunt en drie assists, doet hij soms zelfs voorzichtig aan dat wonderkind van toen denken, waarna een liesblessure hem tot de zomer aan de kant houdt. In de tweede jaargang zou hij zich moeten kunnen revancheren, zeker doordat hij grotendeels gevrijwaard blijft van fysieke ongemakken. Maar niets daarvan. Slechts één keer begint hij in La Liga in de basis. Verder dan één goal en één assist komt hij niet. In twee seizoenen komt hij tot 833 minuten, van de in totaal 6.840. Zijn bijdrage bij Valencia in de Primera División blijft dus beperkt tot twaalf procent van het mogelijke aantal minuten.
Het is dan ook niet meer dan logisch dat Bakkali wordt verhuurd. Deportivo La Coruña hapt ondanks alle tegenvallende prestaties toe, en maakt vervolgens een desastreus seizoen door. Wat ze ook proberen, wie ze ook halen als versterking of wie ze ook voor de groep zetten, Pepe Mel, Cristóbal Parralo of niemand minder dan Clarence Seedorf, de landskampioen van 2000 gaat ten onder. En Bakkali spartelt mee. Hoewel hij soms een flard van zijn oude ik laat zien, draagt hij met precies nul goals en nul assists niets bij aan de strijd tegen degradatie.
Valencia heeft dan ook geen enkel probleem met het trekken van een conclusie. Ze willen af van Zakaria Bakkali. Ook onder de Spaanse zon krijg je hem met geen mogelijkheid tot bloei.
Roland Vroomans, die een periode zijn jeugdtrainer was bij PSV, gelooft desondanks nog in een goede afloop. ‘Hij was altijd gedreven om beter te worden, maar wilde te snel’, zegt hij in het AD. ‘Overal waar te voor staat, is niet goed. Zakaria had weinig geduld. Zo snel mogelijk moest hij de top bestormen. Rond hem heen zijn mensen die gouden bergen beloofden. Maar ik twijfel niet dat hij ondanks alles de top gaat halen. Zijn talent zal overwinnen.’
De vrije val: Anderlecht-Charleroi (1-1, 9/12/2018)
Hein Vanhaezebrouck is een trainer in nood. Vroegtijdig uitgeschakeld in de groepsfase van de Europa League, een straatlengte achterstand op koploper RC Genk in de competitie en vooral een ploeg die maar niet wil draaien. Wat niet helemaal verwonderlijk is. Anderlecht heeft een facelift ondergaan en voor het thuisduel met Charleroi is Vanhaezebrouck grotendeels aangewezen op tieners. Hij stelt er vier op in zijn basiselftal: Sebastiaan Bornauw, Albert-Mboyo Lokonga, Alexis Saelemaekers en Francis Amuzu. Naast hem op de bank mogen met Yari Verschaeren (17) en Jérémy Doku (16) nog twee jonkies plaatsnemen. Maar níét de inmiddels 22-jarige Zakaria Bakkali, de grote zomeraankoop.
Geldschieter Marc Coucke zal zich wel even achter de oren hebben gekrabd. Want al snel nadat Bakkali was gepresenteerd als hét nieuwe gezicht van Anderlecht, à 1,2 miljoen euro, werd duidelijk dat de club vier jaar lang meer dan een miljoen euro netto zal overmaken naar de bankrekening van de Luikenaar. Alleen op die manier staken ze Standard, de club die lang geleden zijn talent kwijtraakte aan PSV, de loef af. Bakkali koos dus niet voor zijn oude jeugdliefde, maar voor het geld.
Vanhaezebrouck trekt zich kennelijk weinig aan van zijn baas en is al vanaf het begin van dit seizoen bijzonder kritisch op Bakkali. Toen hij hem eind augustus voor het eerst liet invallen, in de 79ste minuut tegen Club Brugge, sprak hij openlijk zijn onvrede uit over de aanvaller. ‘Zakaria speelde twintig minuten. In die tijd moet je toch íéts kunnen tonen, denk ik dan. Maar hij was niet één keer gevaarlijk. Je kan nu wel tegen mij zeggen dat ik hem veertig minuten de tijd moet geven, maar dan is het risico dat hij in die veertig minuten ook niet één keer gevaarlijk is.’
Vanhaezebrouck had en heeft groot gelijk, menen de heren analisten in België. Ook zij zetten vraagtekens bij Bakkali. ‘Toen hij Europees debuteerde tegen Zulte Waregem was hij geweldig’, aldus Marc Degryse. ‘Intrinsiek fantastisch, razendsnel, maar ja… Het is in het hoofd blijven hangen. Te snel denken dat hij een grote man was. Je moet meer presteren dan een of twee keer laten zien wat je kan.’
Bakkali worstelde dus ook bij paars-wit. Maar in oktober dreigde hij ein-de-lijk boven te komen, toen hij een paar aardige wedstrijden speelde. Hij werd zelfs uitverkoren tot Anderlechtspeler van de Maand. Wat vaak wel een politiek gedreven verkiezing is natuurlijk, om jongens die het wel kunnen gebruiken een steuntje in de rug te geven. Wat Bakkali betreft is dat niet echt gelukt. Tegen Charleroi zit hij dus niet eens bij de wedstrijdselectie. De kranten in België staan er weer vol van. Chef voetbal Ludo Vandewalle van Het Nieuwsblad ziet nog maar één oplossing, schrijft hij in zijn commentaar: hij adviseert Bakkali om hulp te zoeken. Alleen, dat zeiden ze al tegen hem in de jeugd van PSV…
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
