Waarom de Belgen de wegrit verloren: het echte verhaal

In het Belgische kamp was Gilbert de man die Vinokourov in de gaten moest houden.

Er was na de olympische wegrit wat spanning in het Belgische kamp. Vraag dat rechtstreeks aan de betrokkenen en je krijgt een hele of halve ontkenning. Leg de verklaringen naast elkaar, probeer een en ander te reconstrueren en het plaatje wordt op een paar punten duidelijk – op andere ook niet.

U weet wel, het gaat om die veelbesproken koers waarin een grote discussie is losgebarsten op de vraag of Vinokourov geld zal betalen aan Uran, of niet. Dat is voor de Belgen helaas de secundaire vraag. De eerste vraag voor hen is waarom er geen Belg mee was, of waarom geen Belg een poging deed die twee vluchters te halen.

Dus: wat was de tactiek? Een mens hoort en leest voor de wedstrijd soms iets anders dan nadien. Ervoor was gezegd dat de Belgen vanzelfsprekend mannetjes zouden meeschuiven in alle ontsnappingen, kwestie van Cavendish zijn medaille niet cadeau te geven als het tot een massasprint komt. En als er moest gesprint worden, zou Tom Boonen nog altijd paraat zijn. Dat laatste bleek ook tijdens de wedstrijd. Boonen zat in het wiel van Cavendish, de hele koers lag. Zelfs toen op de laatste beklimming van Box Hill allerlei vluchters massaal naar voren gingen, zat Boonen na Cavendish. Het was een bewuste en zelfs te verantwoorden keuze. Maar het bleek dus een verkeerde gok.

Hoefde geen ramp te zijn voor de Belgen, want Philippe Gilbert en Jürgen Roelandts waren mee. Twee ex-nationale kampioenen, geen trage jongens ook, zeker Roelandts niet. Die kan massasprints winnen, dus hij droomde onderweg al van goud, en zeker van een ander medaille. En Gilbert? Die had natuurlijk krachten verspeeld door zelf de aanval uit te lokken, wat na de koers niet door alle andere Belgen begrepen en geapprecieerd werd. Maar dat is een beetje flauw. Of blijkt dat bondscoach Carlo Bomans misschien gewoon niet heeft gekozen. Heeft hij, in een mini-equipe van vijf man, misschien gewoon beide kopmannen zijn zin laten doen?

Gilbert wilde aanvallen en hij mocht dat. Boonen wilde best sprinten en hij mocht dat ook. Maar dus kreeg Gilbert niet de volledige steun in de aanval, en werd evenmin voluit de kaart van Boonen getrokken voor de sprint – in het andere geval hadden ook de Belgen de Britten kunnen helpen. Soit, Carlo Bomans vindt al jaren dat de Belgen “zichzelf niets te verwijten hebben”, zoals hij nu ook overal herhaalde, maar onder zijn bewind hebben ze zichzelf ook nog altijd niet één keer te feliciteren gehad. Op 25 september 2005 werd Tom Boonen wereldkampioen wielrennen, in oktober 2005 werd Carlo Bomans bondscoach. En hoeveel wereldtitels hebben de Belgische profs sindsdien behaald? Bij uitbreiding: hoeveel medailles op de wegritten van WK’s en Olympische Spelen? Juist. Nul. Dat lijkt een redelijk duidelijk cijfer.

Alleszins duidelijker dan de afspraken tussen die profs in het team van Bomans. Terug naar de kopgroep, waar dus Gilbert en Roelandts samen hun streng moeten trekken. Weerom: onduidelijkheid over de taken. Vast staat dat voor die beslissende demarrage van Uran en de reactie van Vinokourov, in het Belgische kamp de naam ‘Vino’ al was gevallen. Als ‘een van de renners om in de gaten te houden’. Minder duidelijk is of het bij de tactische bespreking vooraf was, of nog in de koers, tussen de twee Belgen voorop. Honderd procent zeker is dat Gilbert de man was die Vinokourov in de gaten zou houden. Toen Vinokourov ging, was Gilbert ofwel te fel naar achter. Ofwel keek hij, net als Uran, naar rechts terwijl Vinokourov links weg sprong uit de kopgroep – naar het wiel van Uran, die als enige renner op de linkerrijstrook ervan door was gegaan.

En nadien hebben ze alle twee maar hun eigen plan getrokken. Roelandts kon goud vergeten en droomde dan maar van brons. Gilbert was nergens meer te zien. Te moe van de eerdere inspanningen? Roelandts heeft zelf maar de sprint op gang getrokken, maar te vroeg, en ditmaal zat niet zijn kopman Greipel in het wiel, maar een stuk of vijf ambitieuze cowboys op jacht naar eremetaal. Noorwegen heeft er een bronzen medaille bij. Want zo was het podium voor de olympische wegrit, het koninginnennummer van een populaire professionele sport, waar iedereen denkt dat de oude toplanden (Italië, België, Frankrijk, Spanje, Nederland, zelfs Zwitserland en Duitsland) nieuwe concurrentie hebben uit de Angelsaksische wereld (Groot-Brittannië, de VS, Australië, zelfs Canada), maar waar het podium werd gevormd door Kazachstan, Colombia en Noorwegen. Zeker, het is merkwaardig wat er in die sprint gebeurde, maar de echte clou ligt niet in de mogelijke afspraak tussen Uran en Vino, de echte vergissing van die eerste of zijn slechte toneeltje. Al vijf kilometer voor die sprint was de strijd om het belangrijkste edelmetaal voor alle grote vedetten en alle belangrijke landen namelijk al lang verloren.

En probeer de uitzending nog eens te herbekijken. Rewind tot nà de finish. Je ziet Philip Gilbert, onder het oog van de camera’s Alexander Vinokourov omhelzen en feliciteren. Hij slaagde er niet in hem tijdens de wedstrijd te volgen, maar na de finish had hij hem gelukkig wel onmiddellijk te pakken. Buren in Monaco, misschien geen vrienden, maar toch kameraden voor het leven. En, ergens toch, ook brothers in arms?

Door Walter Pauli vanuit Londen