Tijdens de Tour sprokkelen we elke dag tien opvallende anekdotes, feiten en statistieken bijeen over de eerstvolgende etappe. Vandaag die tussen Clermont-Ferrand en Lyon, waar de nieuwe burgemeester de Tour liever níét ziet komen.
1
De start in Clermont-Ferrand, de hoofdstad van het departement Puy de Dôme en de thuisstad van Deceuninck-Quick-Steprenner Rémi Cavagna, wordt gegeven op de Place de Jaude. Op het plein is het standbeeld van Vercingetorix, de Gallische koning uit de Auvergne die de opstand tegen de Romeinen leidde, al enkele weken in het geel gehuld. Hier vieren ook de plaatselijke rugbyfans de zeges van ASM Clermont Auvergne, een topclub uit de Franse hoogste klasse.
2
Clermont-Ferrand was dit jaar ook al de startplaats van de eerste rit van het Critérium du Dauphiné, richting Saint-Christo-en-Jarez. Gewonnen door… Wout van Aert. Een voorteken voor de rit van vandaag?
Vreemd genoeg ontving Clermont-Ferrand de Tour de France voor het laatst 32 jaar geleden, in 1988. Christian Prudhomme verontschuldigde zich op de parcoursvoorstelling voor die lange afwezigheid. “32 jaar is lang wachten voor een stad als Clermont, dat kan eigenlijk niet. Maar die fout is nu rechtgezet.” Dat lange wachten had vooral te maken met het verband tussen Clermont-Ferrand en de Puy de Dôme, de nabijgelegen vulkaan die in 1988 ook voor het laatst beklommen werd in de Tour.
3
Bij de start van die rit in 1988 zinderde het dopingverhaal rond geletruidrager Pedro Delgado nog na. De Spanjaard was betrapt op het gebruik van probenicide, een middel dat anabolen zou kunnen maskeren. Hij werd echter niet geschorst omdat het middel alleen op de dopinglijst van het IOC stond, maar niet op die van de UCI. En volgens het Tourreglement moesten de dopingcontroles uitgevoerd worden conform de UCI-regels…
Delgado weigerde ondanks aandringen van de Tourdirectie uit de race te stappen. Tot groot ongenoegen van Tourdirecteur Jean-Pierre Courcol, en ook zijn collega-renners. Andy Hampsten noemde het zelfs ronduit misdadig dat de Spanjaard verder mocht koersen in de gele trui.
4
De zwaarste hindernis in deze etappe volgt na 58 kilometer met de 1390 meter hoge Col du Béal, die voor het eerst in de Tour wordt beklommen, vanuit Le Brugeron.
Een andere kant van de col, vanuit Vertolaye, was wel al eens het decor van twee etappes in andere Franse rittenkoersen. In de Ronde van de Toekomst in 2010 kwam onze landgenoot Yannick Eijssen er als eerste boven, voor Darwin Atapuma, Andrew Talansky, Mikel Landa (zesde) en Nairo Quintana (negende), met die nuance dat Eijssen was weggereden in de afdaling van de voorlaatste col.
En in de tweede rit van het Criterium Dauphiné in 2014 beslechtte Chris Froome op de Col du Béal een duel met Alberto Contador in zijn voordeel. Wilco Kelderman werd derde, Jurgen van den Broeck vierde.
5
Lyon was in 1903 het eindpunt van de allereerste etappe van de Tour, die 467 kilometer noordelijker, in Parijs, was vertrokken. Gewonnen door de latere eindwinnaar, Maurice Garin. Het begin van een (korte) traditie, want tot 1910 arriveerde de Tour zes keer in Lyon, met onder meer drie opeenvolgende zeges van François Faber.
Na een lange tussenpauze keerde La Grande Boucle tussen 1947 en 1965 zeven keer terug naar Lyon. Voor de Belgen met wisselend succes: Jef Planckaert – geen familie van – leek in 1962 op weg naar de eindoverwinning, tot Jacques Anquetil hem in de laatste tijdrit van 68 kilometer in Lyon meer dan vijf minuten aansmeerde – goed voor de derde Tourzege van Maître Jacques.
Nog altijd beweert Rik Van Looy dat Planckaert, zijn toenmalige Flandriaploegmaat, met zijn steun de Tour had gewonnen als hij niet had moeten opgeven na een botsing met een motor op weg naar Pau. Drie jaar na Planckaerts nederlaag veegde de Keizer die nare herinnering weg met een ritzege in… Lyon – zijn zevende en laatste etappeoverwinning in La Grande Boucle.
6
Vreemd genoeg ontving Lyon, de derde grootste stad van Frankrijk, na 1965 slechts drie keer de Tour: in 1991 met de Grand Départ – zeges voor Thierry Marie (proloog) en Djamolidine Abdoesjaparov (sprint) – in 2003 met een sprintoverwinning van Alessandro Petacchi en voor het laatst in 2013 toen Matteo Trentin de sprint won van een grote groep vluchters voor Michael Albasini en Andrew Talansky.
Opvallend: Trentin, pas 23, maakte toen zijn debuut in de Tour en behaalde in Lyon zijn allereerste profzege. Tot grote vreugde van zijn Omega Pharma-Quick-Stepploegleider Davide Bramati die, met de even geëmotioneerde Open VLD-voorzitter Gwendolyn Rutten naast hem in de wagen, compleet uit de bol ging. Nooit schreeuwde iemand met meer passie ‘Siiiiiii!!!’
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
7
De finale van die etappe in 2013 is dezelfde als die van deze rit, al was aanvankelijk ook de drie kilometer lange Montée de Fourvière, richting de gelijknamige Notre-Damebasiliek, in het parcours opgenomen. Op aandringen van de lokale autoriteiten werd die echter geschrapt uit de finale. Dat is nochtans een symbool van de stad Lyon, wat ook prachtige plaatjes had opgeleverd, maar het bleek in coronatijden niet mogelijk.
Dat maakt het slot van de rit wel minder lastig met alleen nog de Côte de la Duchère (een klimmetje van 1,6 kilometer aan gemiddeld 4,1%) en de Côte de la Croix-Rousse (1,8 kilometer aan 4,5%) in de laatste 10 kilometer.
De uitloper van de laatste klim ligt op 3,5 kilometer van de eindstreep in Lyon, met een kaarsrechte laatste finishlijn van 1,8 kilometer langs de oevers van de Rhône, op de Quai André Lassagne en de Quai Jean Moulin (genoemd naar twee belangrijke figuren van het Franse verzet in de Tweede Wereldoorlog).
8
Verzet tegen de Tour kwam er deze week uit onverwachte hoek toen Grégory Doucet, de burgemeester van Lyon (van de groene partij Europe Écologie-Les Verts), de Tour in een column in de krant Le Progrès ‘macho’ en ‘vervuilend’ noemde. Wegens (nog) geen Tour voor vrouwen, wegens te weinig elektrisch aangedreven wagens, wegens de afvalspuwende reclamekaravaan… Kritiek van een burgemeester die pas begin juli in dienst trad, nadat Lyon al de aankomst van deze rit was toegewezen.
Het maakt deel uit van een groene golf in Frankrijk. Voor de verkozenen van Les Verts in de stad Rennes was het zelfs de reden om de Grand Départ van de Tour 2021 (in plaats van Kopenhagen) af te wijzen.
Kritiek waar Tourbaas Christian Prudhomme niet mee kon lachen, want hij wees op de vele milieuvriendelijke maatregelen die ASO de jongste jaren heeft genomen, en op de vrouwenkoersen die het al organiseert, met dit jaar ook een nieuwe Parijs-Roubaix voor dames.
9
De vraag bij deze rit: zal een vluchtersgroep voorop blijven (met eindelijk eens Belgen in een kansrijke positie)? Of houdt een ploeg (of meerdere teams) alles samen voor een groepssprint?
Allicht zal Deceuninck-Quick-Step niet meewerken en renners meesturen in een vlucht. De finale ligt Peter Sagan immers beter dan Sam Bennett en het energievat van de Ierse groenetruidrager lijkt op te raken: de laatste twee ritten eindigde hij telkens als laatste, nadat hij in Ile-de-Ré nog de etappe had gewonnen.
Andere ritwinnaars die die vreemde dubbel in deze Tour al realiseerden: Caleb Ewan (de snelste in Sisteron en Poitiers, de laatste in Nice) en Aleksey Lutsenko (de beste op Mont Aigoual, de laatste in Poitiers).
10
De punchersfinale, met twee korte hellingen en bochtige afdalingen, is op het lijf geschreven van de Zwitser Marc Hirschi, de Pirmin Zurbriggen op twee wielen die al eens eerste, tweede en derde werd in deze Tour. Mede dankzij zijn explosiviteit, zijn tijdrijderscapaciteiten (leunend op zijn grote Sigma Rox 12-fietscomputer) en zijn fenomenale daalkunsten.
(Al dan niet toevallig) is zijn idool, mentor en manager Fabian Cancellara. En die stond ook bekend als een meesterdaler. Dat legt hij in dit filmpje zelf uit.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier