‘Als Tom Dumoulin op zijn tijdritfiets zit, kun je een glas bier op zijn rug zetten zonder dat het omvalt’

Sinds een week ligt het boek Tom Dumoulin. Wielerlegende in wording van Patrick Bernhart in de winkel. Sport/Voetbalmagazine mag u een fragment aanbieden. Over het tijdrijderslichaam van de Nederlander: ‘De houding die Tom heeft, is voor de meeste renners fysiek onmogelijk.’

De begeleiders van Tom Dumoulin vinden dat hij vooral bij tijdritten profijt heeft van zijn lichaamsbouw. In NRC Handelsblad komt arts Anko Boelens aan het woord. Die komt in 2014 bij het team dat inmiddels Giant-Shimano heet. Boelens heeft geen enkele wielerervaring, maar dat vindt de teamleiding juist een pre omdat hij dan niets met doping te maken zou moeten hebben gehad.

Over Dumoulin zegt Boelens dat die een uitzonderlijke hart- en longfunctie heeft, waarmee hij zijn spieren van zuurstof kan voorzien en die spieren kunnen dat er ook nog eens heel efficiënt uit opnemen. Dat valt voor een gedeelte te trainen, maar voor het overgrote deel is het aangeboren.

Bij tijdritten heeft Tom ondanks zijn lengte van 1,85 meter profijt van zijn flexibele schouders. Ploegleider Aike Visbeek: ‘Dumoulin kan zich liggend op het stuur van een tijdritfiets ontzettend klein maken door zijn schouders als het ware naar binnen te klappen, en zijn hoofd daartussen te vouwen, alsof hij voortdurend bukt voor een laaghangende tak. Daardoor snijdt hij met een zo klein mogelijk oppervlak door de wind. Aerodynamisch levert hem dat een groot voordeel op ten opzichte van bijvoorbeeld Bauke Mollema, die zijn fiets naar links en naar rechts smijt.’

Op een tijdritfiets kan hij het ook uren volhouden. Tom Davids, bij het team verantwoordelijk voor het materiaal en de fietsmetingen, zegt over Dumoulins lichaamshouding dat hij ontzettend stil zit op zijn fiets. Vooral dankzij een sterke core stability. Hij doet ook geregeld krachtoefeningen om de spieren rond zijn buik en rug te trainen. ‘Zijn aerodynamica hebben we uitgebreid in een windtunnel getest en daaruit blijkt dat die bijna optimaal is. Bij andere renners proberen we dat natuurlijk ook, maar de houding die Tom heeft, is voor de meeste renners fysiek onmogelijk.’

Sterker nog, Dumoulin kan op een tijdritfiets evenveel vermogen genereren als op een gewone racefiets. De tijdrithouding – voorovergebogen op het stuur, het hoofd in de nek, de schouders bij elkaar, en dan pompen met de benen – is geen prettige. De maag komt in de verdrukking, de lage rugspieren gaan pijn doen. Maar daar heeft Dumoulin beperkt last van, of hij kan de pijn negeren. Oud-Tourwinnaar Jan Janssen omschrijft Dumoulins houding wat beeldender: ‘Als hij op zijn tijdritfiets zit, kun je een glas bier op zijn rug zetten zonder dat het omvalt.’

In het voorjaar van 2014 behaalt Dumoulin op het eiland Corsica zijn eerste profzege. In het Critérium International, een tweedaagse koers, wint hij de tijdrit over 7 kilometer met 3 seconden verschil voor de Australiër Rohan Dennis, zijn voormalige ploeggenoot bij het Rabobank-beloftenteam. Met het geel om zijn schouders verzucht Dumoulin: ‘Eindelijk. Ik heb er vaak dichtbij gezeten. Na zo veel ereplaatsen is het geweldig om nu eens te winnen. Ik ben er vanaf de start vol ingevlogen, kwam alle bochten goed door en kwam tot een goed tempo op de rechte stukken.’ Zijn leidende positie in het klassement kan hij echter niet vasthouden.

In de daaropvolgende bergrit kan hij tot 5 kilometer voor de finish op de top van de Col de l’Ospedale mee met de eerste groep, maar moet die dan laten gaan. Hij verliest uiteindelijk meer dan twee minuten en eindigt de koers als zestiende.

Na het NK tijdrijden mag hij de rood-wit-blauwe trui aantrekken. De nieuwe nationaal kampioen verslaat de tegenstand met overmacht. In de tijdrit over 47,8 kilometer zet hij Sebastian Langeveld op 52 seconden en Jos van Emden op 1 minuut 6.

Op Nederlandse bodem, tijdens de Eneco Tour in augustus, moet hij het opnemen tegen Fabian Cancellara, een van de beste tijdrijders ter wereld. Hem heeft Dumoulin eerder dat jaar al twee keer verslagen in tijdritten in de Ronde van Zwitserland. In die ritten was alleen Tony Martin te sterk. Fabian Cancellara, viervoudig wereldkampioen tijdrijden en de olympisch kampioen van Beijing, vergeleek zich ooit met een Zwitserse klok. ‘Ik weet hoe ik tegen de klok moet racen en net als alle Zwitsers heb ik een hard hoofd, erg hard.’

Maar de Zwitserse precisie van de 33-jarige ‘Beer van Bern’ legt het in Breda af tegen het enthousiasme van de tien jaar jongere Limburger. Dumoulin verslaat Cancellara in een tijdrit van 9,6 kilometer met twee seconden verschil. Geraint Thomas wordt derde op tien seconden.

Over het tijdrijden zegt Dumoulin later in De Muur tegen Nando Boers: ‘Ik vind het gaaf dat ik er goed in ben en dat ik door tijdrijden kan winnen. Ik vind het gaaf om met allerlei factoren bezig te zijn die op het eindresultaat van invloed kunnen zijn. Ik vind het mooi om zelf de controle te hebben. Ik heb die controle graag.

‘Ik ben aan de ene kant een vrij open persoonlijkheid, maar heb ook trekjes van een einzelgänger. In de tijdrit komt de einzelgänger in mij naar boven. Ik vind het dan echt gaaf en interessant om in mijn eigen wereldje te zitten. Daar haal ik zo veel energie uit.’

Als hij een verkenning op de dag zelf rijdt, kan hij minutieus bezig zijn met het parcours, met elk bochtje. Dan zuigt hij de details op als een spons en dan kent hij het parcours na het één keer gezien te hebben volledig. Na één keer hoef je hem niets meer te vertellen.

Vlak voor de tijdrit heeft hij zijn rituelen: ‘In de bus zorg ik ervoor dat alles klaarligt. Ik ga alles na: helm, handschoentjes, overschoentjes, schoenen, rugnummer opgespeld. Ik check mijn fiets nog even met mijn mekanieker. Een uur voor mijn tijdrit leg ik mijn telefoon weg. Ik app dan mijn vriendin: “Ik ben fietsen” en dan wacht ik nog even tot zij mij succes wenst – dat vind ik echt belangrijk. Als zij zegt “succes” of “kusje”, dan leg ik de telefoon weg. Dat is de afsluiting. Vanaf dan ben ik niet meer in staat te reageren. Ik kruip nog verder mijn coconnetje in.’

En tijdens de tijdrit? Dan praat hij soms tegen zichzelf. ‘Het is dan wel puur technische info. Commando’s. Hoofd laag. Schouders naar binnen. Over 200 meter bocht op die manier insnijden. Dat zijn allemaal flitsen die door mijn hoofd gaan.’

208 blz.

paperback

ISBN: 978 90 00 36282 0

Prijs: 19,99 euro

ISBN e-book: 978 90 00 36283 7

Prijs e-book: 12,99 euro