Kan Dylan Groenewegen strafrechtelijk vervolgd worden?

© belga
Jonas Creteur
Jonas Creteur Sportredacteur bij Knack.

Na de zware val die Dylan Groenewegen veroorzaakte in de Ronde van Polen, zal Deceuninck-Quick-Stepmanager Patrick Lefevere naar de rechtbank stappen. Maar kan de Nederlander volgens het strafrecht wel vervolgd worden?

Patrick Lefevere gaf vandaag vervolg aan zijn eerste emotionele reactie na de val van Fabio Jakobsen in de eerste rit van de Ronde van Polen. Hij zal klacht neerleggen bij de Poolse politie wegens ‘opzettelijke slagen en verwondingen’.

Is dat zinloos of niet? En kan een rechter Dylan Groenewegen effectief strafrechtelijk vervolgen, naast een eventuele sanctie van de Internationale Wielerunie (UCI)?

We vroegen het aan Frank Hendrickx, professor arbeidsrecht/sportrecht aan de KU Leuven. ‘Belangrijk om aan te stippen is dat, voor wat betreft het strafrechtelijke luik, het Poolse rechtssysteem hier hoogstwaarschijnlijk van toepassing is. De feiten hebben zich immers in Polen voorgedaan.

‘Net als in België sluit het Poolse recht geen strafrechtelijke immuniteit uit voor daders die in een sportcontext een als misdrijf omschreven handeling begaan, en zo schade veroorzaken aan een ander. Een sportieve sanctie, in dit geval van de UCI, sluit een strafrechtelijke vervolging en veroordeling ook niet uit.’

Groenewegen zou voor twee misdrijven in het vizier kunnen komen, zegt Hendrickx. ‘Vanuit onze eigen rechtsorde zijn dat “opzettelijke slagen en verwondingen”, wat impliceert dat de slagen worden toegebracht met als doel “de fysieke integriteit van het slachtoffer” aan te tasten. Het ander misdrijf is “onopzettelijke slagen en verwondingen”, wat volgens de rechtspraak losstaat van de intentie van de dader, maar wordt veroorzaakt als gevolg van “een gebrek aan voorzichtigheid of voorzorg”.

‘De beoordeling daarvan moet worden geplaatst binnen de concrete context van de sport, rekening houdend met de specifieke risico’s die inherent zijn aan die sport. Met die nuance dat elke deelnemer aan een sportwedstrijd verplicht is zowel de algemene regels van voorzichtigheid als die van de reglementen in de sport te respecteren.

Kan Dylan Groenewegen strafrechtelijk vervolgd worden?
© Belga Image

‘Ook dit geval met Groenewegen zal aanleiding geven tot discussie. Het is niet uit te sluiten dat hij vervolgd wordt, anderzijds is de rechtspraak voorzichtig op het vlak van het effectief vaststellen van een strafrechtelijke verantwoordelijkheid. De juridische lat lijkt in Polen zelfs wat hoger te liggen dan in België. Omdat men daar doorgaans naar een criminele intentie of het opzettelijk willen veroorzaken van schade kijkt.

‘Tegelijkertijd zou het ook in ons Belgisch rechtssysteem echt uitzonderlijk zijn om dit geval als strafrechtelijk te kwalificeren. Toen Claude Criquielion na de tumultueuze sprint op het WK 1988 in Ronse Steve Bauer voor de rechtbank bracht, vond de rechter bijvoorbeeld geen fout in de wijze van spurten van Bauer. Nochtans werd zijn manoeuvre toen ook fel betwist en kreeg Bauer ook een sanctie van de wielerbond. Maar zelfs in hoger beroep, bijna vijf jaar later, werd de Canadees vrijgesproken.’

‘Ook de zaak met Johan Vansummeren (die in de Ronde van Vlaanderen van 2014 op een vrouw botste die daardoor levenslang verlamd raakte, nvdr) heeft niet geleid tot een strafrechtelijke zaak. Het parket heeft dat toen na een onderzoek geseponeerd.

Burgerlijke zaak

Er moet volgens professor Hendrickx echter ook een onderscheid gemaakt worden tussen het strafrecht en het burgerlijk recht. ‘Mogelijk volgen er nog discussies over een schadevergoeding. Deze burgerlijke vordering kan in principe voor de Nederlandse rechter komen, omdat het over Nederlandse burgers gaat, met toepassing van het Nederlandse recht. Dat recht heeft, zoals het Belgische, ook een aansprakelijkheidsrecht dat in sportsituaties van toepassing kan zijn.

‘Volgens mijn informatie hanteert men er wel nog een drempel om iemand burgerlijk aansprakelijk te stellen. Doorgaans is dat alleen bij opzet of bewuste roekeloosheid. Of dat in dit geval met Groenewegen zo zal zijn, is moeilijk om op voorhand in te schatten. Net als met de mogelijke strafrechtelijk zaak in Polen.’

Dat Groenewegen in zijn tweet zich niet letterlijk excuseerde en schuld bekende, is volgens Hendrickx allicht geen toeval. ‘Om juridische redenen zal men hem allicht geadviseerd hebben om op te letten met zijn communicatie. Dat zou op menselijk vlak wel erg jammer zijn.’

Ook organisatoren aansprakelijk?

Volgens de professor blijven de organisatoren van de Ronde van Polen niet buiten schot op het gebied van het strafrecht of het burgerlijk recht. ‘Als men verantwoordelijkheden wil vaststellen, zal de Poolse politie mogelijk ook een onderzoek uitvoeren naar de organisatie van de wielerwedstrijd en nagaan of daarin fouten zijn gemaakt of niet, bijvoorbeeld over het opstellen van het parcours en de finishstrook.

‘Ook in het Poolse rechtssysteem kunnen organisatoren zo een strafrechtelijke aansprakelijkheid oplopen. Voor zover mijn informatie reikt, heeft men daar strafrechtelijk beteugelde regels over het organiseren van evenementen en is de rechtspraak daar niet altijd mild.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content