Na de crash van Remco Evenepoel: renners moeten nú in opstand komen

© AFP
Jonas Creteur
Jonas Creteur Sportredacteur bij Knack.

Na de val van Remco Evenepoel mogen alle actoren in de wielersport niet weer blijven hangen bij verontwaardigde reacties. Er is nú actie nodig, ook van de renners zelf.

Hoe zou Jan Bakelants zich zaterdagavond hebben gevoeld, toen hij na een zware bergrit in de Dauphiné – inclusief onverantwoorde, gevaarlijke afdalingen – de finale van Il Lombardia volgde? En hoorde dat Remco Evenepoel was gevallen in de afzink van de Muro di Sormano?

Dezelfde afdaling waarin hij in 2017 in het ravijn was gedoken, er zeven ribben plus twee ruggenwervels brak, en van geluk mocht spreken dat hij na lang revalideren zijn carrière kon voortzetten. Om vorig jaar in Lombardije wéér in diezelfde afdaling te crashen. En daarna te zweren dat hij er nooit meer zou terugkeren.

Vanwege een afdaling waarin in 2017 nota bene niet alleen Bakelants, maar ook Laurens De Plus, Simone Petilli en Daniel Martínez over de balustrade waren gevlogen. Met eveneens verschillende botbreuken, spierscheuren en hersenschuddingen tot gevolg. Zelfs mentale schade, want De Plus reed lang rond met valangst.

Onder druk

Ironisch genoeg viel Remco Evenepoel niet in die bocht, maar vijftig meter verder in de derde bocht van de smalle chicane, duikelend over een brugrand.

Een zelfverzekerde renner die vooraf nog had verklaard dat hij niet zeker was dat hij zou winnen. Níét omdat hij rekening hield met de concurrentie, wél met een race-incident. Evenepoel sprak van een lekke band, van mechanische pech, maar niet van een val. Tenslotte had hij het parcours twee keer verkend, inclusief de gevaarlijke afdaling van de Sormano.

Die vatte Remco na de top slim op kop aan, maar hij liet zich daarna uitzakken toen Trekploegmaats Nibali en Mollema aan het konkelfoezen waren. Waarop meesterdaler Nibali plots naar voren schoot en de rest van de kopgroep onder druk zette. Plots moest Evenepoel een gaatje laten en sneed hij met een seconde of twee achterstand de bocht aan waar hij over de brugrand vloog.

Bewust, zoals ploegmanager Patrick Lefevere aanhaalde? Of door zijn (na amper anderhalf jaar bij de profs) onervarenheid als stuurman? Hij had te hard geremd omdat twee renners voor hem aan het panikeren waren, zei ook Lefevere.

Geen vangnetten

Eigen stuurfout of niet, feit is dat op de brug met de lage rand geen vangnetten of matrassen geplaatst werden. Zoals dat ook in de fameuze bocht ervoor nog altijd niet het geval is. Een jaar nadat Bakelants en De Plus er in het ravijn waren gedoken, was het gat in de vangrails zelfs nog altijd zichtbaar. Er werd schande over gesproken. Maar er veranderde niets. Na al die incidenten is dat schuldig verzuim van organisator RCS.

De vraag is of zo’n afzink sowieso niet geschrapt moet worden. Ook al is het de enige route naar beneden, na de Muro di Sormano. En moet je die wedstrijdbepalende, supersteile klim in dat geval ook uit het parcours halen.

Jammer voor het spektakel, maar niet te vergeten dat die Muur van Sormano pas sinds 2012 weer op het parcours ligt, na een halve eeuw afwezigheid. In Lombardije zijn er genoeg beklimmingen om de wedstrijd hard en mooi te maken zonder het risico te lopen dat de Koers van de Dode Bladeren ooit de Koers van een/de Dode Coureur(s) wordt…

Auto op parcours

Even beschamend als de onkunde van organisator RCS was de struisvogelreactie na de race van de Internationale Wielerunie, onder wiens auspiciën de koers nota bene plaatsvindt.

In een communiqué liet de UCI weten dat het een klacht tegen RSC bij haar eigen disciplinaire commissie overwéégt. Níét omdat er in de afdaling van de Sormano te weinig veiligheidsmaatregelen werden genomen, wél omdat een oud vrouwtje met haar auto op het parcours was gereden en zo Maximilian Schachmann deed vallen, waarbij die een sleutelbeenbreuk opliep.

Zoals bij Evenepoel ‘gelukkig’ maar een breuk, want ook zo’n incident kan veel ergere gevolgen hebben. Vorig jaar botste de Nederlander Edo Maas in de Piccolo Lombardia, de belofteversie van Il Lombardia, tegen een auto. Hij raakte blijvend verlamd. En tweette gisteren niet toevallig: “Déjà-vu, déjà-vu. Get your f*cking shit together organization and or UCI. Geen excuses meer voor zulke ‘ongevallen’!”

Vreemd genoeg protesteerden niet meer renners tegen zoveel onwil/onkunde – zo u wil. Dan Martin en Lawson Craddock, die niet aanwezig waren in Lombardije, postten wel een tweet – ‘Die afdaling, elk jaar!’ en ‘Organisatoren en UCI nemen de veiligheid van de renners niet ernstig!’ – maar het bleef bij enkelingen.

Geitenpad

Meer protest klonk er zaterdag wel in het Criterium Dauphiné, uit de mond van Tom Dumoulin, Thibaut Pinot en Wout van Aert en en zondag van André Greipel op Twitter. Over de “schandalige” afdaling van de Plan Blois, een geitenpad bezaaid met putten en steenslag waar onder meer Steven Kruijswijk en Emanuel Buchmann zwaar waren gecrasht en zo moesten opgeven.

Na de crash van Remco Evenepoel: renners moeten nú in opstand komen
© AFP

Veelbetekenend was de quote van Thibaut Pinot, over hoe hij met de ploeg die afdaling in juli had verkend en toen al het slechte wegdek had opgemerkt. “We dachten dat ze de weg nog zouden renoveren, want een race kon daar toch niet over passeren?” Wél dus, bleek gisteren.

Vraag is of het alleen bij verbale verontwaardiging van renners zal blijven? Zoals ook na de horrorcrash van Fabio Jakobsen in een dalende aankomststrook in de Ronde van Polen.

Zoals ook toen reageerde rennersvakbond CPA Cycling zaterdag na afloop van Il Lombardia. Die vond de incidenten ontoelaatbaar en wil weten hoe ze konden gebeuren. “Racen moet veiliger worden, we zullen niet stoppen om het te herhalen!” De zoveelste, retroactieve reactie van een tandeloze, passieve rennersvakbond.

Staken

Daarom moeten renners allen aan de noodrem trekken, zelfs in coronatijden waarin ze zwaar onder druk staan om te presteren en misschien nog een contract moeten afdwingen. In opstand komen en eisen dat er maatregelen getroffen worden, desnoods met een stakingsactie. Of zoals André Greipel vandaag tweette: door als renners de race zelf stil te leggen en te neutraliseren bij te gevaarlijke passages. Dat gebeurde zondag al bij de eerste dalende kilometers van de vijfde rit van de Dauphiné.

Een actie (gesteund door de rennersvakbond) die is toe te juichen, want zoveel amateurisme en onwil van organisatoren en de UIC mag niet blijven leiden tot gelatenheid en vergetelheid – hop, naar de volgende race.

“Vallen hoort bij koersen”, zei Davide Bramati, de ploegleider van Deceuninck-Quick-Step zaterdag. Terwijl hij net van de brughelling was afgegleden om Remco Evenepoel bij te staan…

Na de crash van Remco Evenepoel: renners moeten nú in opstand komen
© AFP

Ja, valpartijen zal je nooit kunnen uitsluiten, maar je kan het risico en de gevolgen ervan wel proberen te minimaliseren. In plaats van met de vinger te wijzen moeten niet alleen de renners, maar alle actoren binnen het wielrennen – organisatoren, UCI, teams, rennersvakbond – gaan samenzitten, liever vandaag dan morgen.

Om meer ingrijpende, uniforme regels vast te leggen over parcoursen. En die regels vervolgens rigoureus te laten controleren door safety managers/ex-renners van een extern, onafhankelijk bedrijf, zoals Jumbo-Vismamanager Richard Plugge zondag opperde. En waar hij met andere teams, en hopelijk ook in samenwerking met de UCI, tegen begin volgend seizoen concreet werk wil van maken. Die safety managers moeten sensatiebeluste organisatoren tijdig een halt toeroepen en gevaarlijke passages laten aanpassen.

Zo niet, dan zal het wielrennen zichzelf in de voet blijven schieten.

Dat heeft RCS, de organisator van Il Lombardia, trouwens nu al gedaan – o, ironie. Want door het gebrek aan veiligheidsmaatregelen in die race heeft het zijn grootste koers, de Giro d’Italia, beroofd van een van zijn grootste sterren: Remco Evenepoel. ‘Il Bimbo d’oro’, zoals La Gazzetta dello Sport, hem zaterdag nog noemde.

Dat die gouden baby nu maanden in de lappenmand ligt, is symbolisch voor het hele manke wielerbestel.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content