Albert Sambi Lokonga, de ‘mister cool’ van Anderlecht die geen druk kent

Door de blessure van kapitein Adrien Trebel zal Albert Sambi Lokonga voluit zijn kans krijgen op het middenveld. Portret van een tiener die geen druk kent.

T en, nine, eight, seven, six, five, four, three, two, one, zero. Let’s go! Terwijl de stadionspeaker Sclessin ophitst en tribune Terril in brand staat, betreedt Albert Sambi Lokonga doodgemoedereerd het veld. Nadat het rookgordijn van Bengaals vuur is weggetrokken, worden de ranke en uitgebalanceerde contouren van de 19-jarige middenvelder plots zichtbaar. Op zijn gezicht valt geen zweem van nervositeit af te lezen. Nochtans heeft hij nog geen twee uur daarvoor te horen gekregen dat hij aan de aftrap zal staan. Sambi Lokonga brengt zijn grote broer Paul-José Mpoku meteen op de hoogte wanneer ze elkaar op het veld kruisen. Bij Polo slaat de stress plots toe: hij maakt zich zorgen over zijn broertje die zijn eerste clásico zal spelen. Mpoku is zo gedesoriënteerd dat hij in de kleedkamer niet de juiste woorden vindt voor zijn speech. Elke normale tiener zou op zijn van de zenuwen of minstens even slikken, maar Sambi Lokonga houdt het hoofd koel. Zoals altijd eigenlijk. Het nummer 48 van Anderlecht piekert zelden en zeker niet op een voetbalveld. Hij is eerder het rationele dan het emotionele type.

De veldslag tussen Standard en Anderlecht van eind januari eindigt op een spectaculaire 3-3 en aanvoerder Sofiane Hanni gaat met alle aandacht lopen dankzij een hattrick. Maar iedereen heeft gezien hoe Sambi Lokonga, zeg maar mister cool, met veel zwier het middenveld van Sclessin gedomineerd heeft. Met eenzelfde flair zette hij in 2015 met de U15 van Anderlecht de prestigieuze Qabala Cup in Azerbeidzjan naar zijn hand. ‘In de finale stonden we tegenover Fenerbahçe’, vertelt Stéphane Stassin, coach van Sambi Lokonga bij de U15, U16 en U19. ‘We hebben toen niet de tijd genomen om de identiteitskaarten van de Turkse spelers te controleren, maar ze hadden opvallend genoeg veel jongens met een enorme snor onder de neus. En wij hadden een kereltje als Albert, die toen graatmager en klein was. Ik moest een keuze maken en ik heb hem op de bank gezet. Ik prikkelde hem door te zeggen dat hij het verschil zou maken bij zijn invalbeurt, maar hij was zo teleurgesteld dat het hem niet echt interesseerde. Twintig minuten voor tijd haalde ik hem van de bank en bij een van zijn eerste baltoetsen knalde hij de bal van ver tegen de netten…’

Miniatuurtrein

Vijf jaar eerder, in 2010, had de familie Mpoku-Sambi Lokonga een drastische beslissing genomen: de kleine Albert zal zijn opleiding vervolmaken bij Anderlecht en niet bij het naburige Standard waar Mpoku een deel van zijn jeugd heeft doorlopen. De ouders willen niet dat de mensen onophoudelijk de vergelijking maken tussen hun twee voetballende zonen. Sambi Lokonga – door zijn vrienden Danny Welbeck genoemd wegens de uiterlijke gelijkenissen met de spits van Arsenal – stapt samen met Romano Moscato over van Eupen naar de U11 van Anderlecht. Vanaf dan is het duo onafscheidelijk – ze gaan zelfs door het leven als Kwik en Flupke. Op Neerpede laat Sambi Lokonga niemand onverschillig en tot de U15 wordt hij als een absoluut toptalent beschouwd. Daarna begint hij ter plaatse te trappelen. Op technisch vlak kan hij met de beste mee, maar hij is niet bij machte om op fysiek vlak te wedijveren met zijn leeftijdsgenoten. Terwijl zijn ploegmaats uitzetten en een flinke groeischeut krijgen, blijft hij gevangen zitten in het lijf van een twaalfjarige. Zijn tengere lichaam, dat hij op elegante wijze heen en weer wiegt om een tegenstander te dribbelen, is een handicap.

‘Vanaf de U15 tot de U17 heeft Albert het moeilijk gehad’, vertelt Jean-François Lenvain, tijdens zijn periode bij Anderlecht de persoonlijke begeleider van Sambi Lokonga. ‘Jarenlang behoorde hij samen met Milan Corryn en Francesco Antonucci tot de top drie van de generatie van 1999 en plots moest hij tevreden zijn met een plaats op de bank. Hij verloor er zijn humeur niet bij. Ik zal niet zeggen dat hij van ’s morgens tot ’s avonds met een smile rondliep, maar met hem in de buurt was het altijd gezellig.’

Tot op een zekere leeftijd compenseert hij zijn gebrek aan gestalte met grinta. Hij heeft geen schrik om in duel te gaan met iemand die twintig kilo’s meer weegt. Het levert hem bijval op bij de trainers van Anderlecht. Meer niet. Bij de nationale jeugdploegen geraakt hij niet verder dan een schamele match met de U17 tegen Tsjechië in 2016. Samen met Alexis Saelemaekers wordt Sambi Lokonga enkel opgeroepen voor de ‘Future’-ploegen, teams voor spelers die lichamelijk nog niet rijp zijn. Op een bepaald moment is het geloof in een goede afloop zo klein dat Jean Kindermans, directeur van de jeugdopleiding, op tafel klopt en zijn vertrouwen in Sambi Lokonga bevestigt. Op een dag wordt de speler in het bureau van Kindermans geroepen, waar op hem wordt ingepraat. Lenvain: ‘Ik heb toen beeldspraak gebruikt om mijn punt te maken. Ik vertelde hem dat hij de machinist van de trein was en dat hij nu vijf meter achter de laatste wagon liep. Op zich was dat niet erg maar het mochten er geen honderd worden. We stelden hem gerust: op een bepaald moment zou de natuur haar werk doen. Op zijn achttiende heb ik hem een miniatuurtrein gegeven. Niemand begreep waarom. Wij wisten wel welke symboliek er achter schuilde.’

Open communicatie

De super getalenteerde Sambi Lokonga vervalt nu en dan in gemakzucht. Bij de U19 wordt hij van tijd tot tijd naar de bank verwezen om hem wakker te schudden. Volgens Stassin zit hij te vaak in zijn comfortzone. ‘Albert speelde in een zetel en deed alles op zijn gemak. Een mannetje dribbelen, de bal klemmen met de zool… Als ik hem zaterdag op de bank zette, wist ik dat hij op maandag alles kapot zou spelen op training. En dan was hij weer vertrokken. Je moest de juiste snaar raken. Ik heb ooit voor de hele groep zijn statistieken omgeroepen: nul doelpunten en nul assists. Ik moest mij geen zorgen maken want hij beloofde te scoren in de eerstvolgende match. Hij maakt niet één, maar drie doelpunten. Met Albert had ik af en toe ook discussies over zijn positie. Hij zeurde omdat ik hem niet op de tien wilde zetten. Op een dag heb ik hem rechtuit mijn mening gezegd: ‘Op tien zal je het nooit halen, je moet net voor de verdediging spelen.’

Op Neerpede is de verbazing groot wanneer Sambi Lokonga, met de hulp van Emilio Ferrera, aan de deur van de eerste ploeg klopt. Niemand had gedacht dat het schriele mannetje dat twee jaar geleden op de bank zat bij de U19 voor jongens als Sebastiaan Bornauw en Milan Corryn zou debuteren in eerste klasse. Het laatste anderhalf jaar is de metamorfose van Sambi Lokonga zo groot – hij wint zeven kilogram aan spieren en is twee koppen groter dan zijn ex-trainers – dat hij klaar is voor de dienst. Waarom hij bijna negen maanden moest wachten op een nieuwe basisplaats tegen Waasland-Beveren weet enkel Hein Vanhaezebrouck. ‘Ik heb Albert niet een keer horen zeggen: ik wil hier weg’, aldus zijn makelaar Stijn Francis. ‘Hij wist dat de concurrentie met Kums, Trebel en Makarenko zo groot was dat hij honderd procent moest zijn om een kans te krijgen. Herman Van Holsbeeck en Luc Devroe hebben altijd op een open manier met ons gecommuniceerd en daarom hebben we nooit voor verrassingen gestaan. Ondanks alle onrust binnen de club is alles correct verlopen met Albert.’