‘Beter geen jeugdopleiding dan een alibi-jeugdopleiding’

In zijn boek ‘Het spooktalent – Een verassende kijk op (jeugd)voetbal‘ pleit Wim Declercq voor meer en betere kansen voor zelf opgeleide spelers. ‘We bieden in België opleidingen van hoge kwaliteit aan,’ zegt hij, ‘maar het ontbreekt ons aan durf om jong talent in het eerste elftal te brengen.’

De meeste Rode Duivels braken door in het buitenland. Deels kwam dat door de opleiding, maar vooral ook door de kansen die ze er kregen. Intussen ontwikkelden we in België wel een echte opleidingscultuur. Ons systeem biedt opleidingen van hoge kwaliteit aan.We beschikken over veel troeven, over een brede waaier aan talent, dankzij ons koloniaal verleden, over kennis en over infrastructuur. maar helaas stokt het daarna.

Een lanceringscultuur om jong talent in het eerste elftal te brengen, is hier minder aan de orde. Om die laatste horde te nemen, missen we de durf en de drive. Cijfers bewijzen dat.

Het ontbreekt ons aan durfcultuur, een cultuur van geloof en branie, van vertrouwen in jongeren die we zelf opleiden. Wat uit het onbekende en het exotische komt, vinden we precies altijd beter. Nochtans is bijvoorbeeld een Braziliaanse jongen dikwijls minder goed geschoold dan onze eigen jeugd. Toch durven we onze jongeren niet te lanceren.

Dat weerspiegelt zich ook in de wetgeving om niet-EU-spelers te contracteren. Zolang er geen beperkingen op het aantal niet-EU-spelers worden opgelegd en hun minimumlonen niet worden verhoogd, zal België een fiscaal voetbalparadijs blijven.

Voor 76.800 euro per jaar kan je hier een jonge niet-EU-speler onder contract zetten. In dat bedrag mag je zelfs zijn verblijfskosten meerekenen. In het professionele voetbalmilieu is dat een peulschil. In Nederland daarentegen moet je een niet-EU-speler vijfmaal meer vergoeden. Dat lijkt me juist en fair, want je geeft de zelf opgeleide jongere er een realistische kans mee. Tegelijk krijgt ook de niet-EU-jongere een betere bescherming: hij zal erdoor iets minder als koopwaar worden behandeld.

In plaats van clubs te verplichten om meer eigen jeugd in te schrijven op het wedstrijdblad, is de teneur om nog minder zelf opgeleide spelers de kans te bieden om door te groeien in de Belgische profcompetitie. Nochtans kan je ook met een weldoordacht jeugdplan het verschil maken.

Met het transferbedrag dat AS Monaco voor Youri Tielemans neertelde, kan Anderlecht tien jaar lang het budget van zijn jeugdopleiding betalen.

De corebusiness van een club is het eerste elftal en het winnen van wedstrijden. De jeugdopleiding is er een nicheproduct. Zo is dat historisch gegroeid. Zonder erbij stil te staan, namen clubs deze taak op zich. Maar in Angelsaksische landen is dat anders. Daar wordt jeugdsport meer vanuit de scholen georganiseerd. Het probleem bij ons is dat wanneer een club in crisis verkeert, de jeugdwerking vaak onder vuur komt te liggen. Het is dan altijd het eerste verhaal dat herschreven of zelfs geschrapt wordt. Zo draait een jeugdroman in het Belgisch voetbal uit op een horrorverhaal.

Ouders zijn kritisch en voelen dat aan. In onze huidige, individualistische en veeleisende maatschappij gaan ze op zoek naar alternatieven met een meerwaarde in voetbalscholen en academies.

Clubs moeten het jeugdverhaal durven los te koppelen van het eerste elftal. Ze moeten durven kiezen. Wat mij betreft, kan het perfect dat profclub x niet over een jeugdopleiding beschikt. Liever dat dan een valse keuze waarbij de jeugdopleiding dienst doet als melkkoe of marketingtool. Andersom kan ook. Waarom niet een club als bijvoorbeeld Lommel SK belonen en laten participeren in het elitejeugdverhaal? Of een club als City Pirates, of RWDM in de toekomst?

In Engeland maakte Huddersfield Town FC de keuze om ermee op te houden. Het rendement van de jeugdopleiding bleek quasi nihil, waarna ze er besloten om hun jeugdopleiding te ontmantelen. Het is een beslissing die ik niet toejuich, maar wel respecteer. Liever geen jeugdopleiding dan een alibi-jeugdopleiding. Dat schept duidelijkheid en geen valse hoop.