Sedert hij meer dan een jaar geleden bij Antwerp arriveerde, pendelt Didier Lamkel Ze tussen geniaal en gek. Voorlopig behoudt hij het vertrouwen van het Antwerpse clubbestuur, dat zich bewust is van zijn sportieve en financiële potentieel. Een psychoanalytische blik op het parcours van een Ontembare Leeuw.
Van gelach naar gescheld en van dwaze vergelijkingen naar verbijstering alom. In een tijdspanne van een dikke minuut wekt Didier Lamkel Ze op 29 augustus een breed scala aan emoties op. Met een kopbalgoal lijkt hij Antwerp te verzekeren van de kwalificatie voor de Europa League. Lamkel Ze viert dit door de hekken van het Koning Boudewijnstadion te beklimmen, hetgeen hem een tweede gele kaart oplevert. Hierop trekt de Kameroener zijn truitje uit en zwaait het heen en weer voor de neus van de scheidsrechter, alsof hij wil laten zien wie de echte baas is in dit spel. De held die in een flits van zijn voetstuk viel, mag naar de kleedkamer. Zijn ploegmaats blijven met negenen achter op het veld, te weinig om AZ af te houden.
Fysiek kwam hij nog spieren tekort, maar hij was extreem intelligent in zijn spel.’ Christophe Jeannot
Grote kunst, gepresenteerd door een miskend genie. ‘Het probleem is dat ik niet weet of hij het zelf wel begrijpt’, zegt Tristan Lahaye, voormalig ploeggenoot van Lamkel Ze bij Niort en goed geplaatst om diens ambiguïteit te duiden. ‘Wie zegt dat hij kwaad in de zin heeft, is oneerlijk.’ Anderen spreken over ‘naïviteit’ of ‘stommiteiten’, maar allemaal erkennen ze het talent van de jongeman. Sommigen schrikken er zelfs niet voor terug om hem te vergelijken met Zlatan, Cantona of Balotelli. Het karakter, de straffe toeren, de behoefte aan erkenning of de arrogantie, wat het ook is.
‘Ook al staat hij discreet in het leven, hij oogt imposant, gewoon door zijn lengte. Daarop wordt hij vaak beoordeeld. Dat strenge gezicht, die baard… Je hebt de indruk dat hij wat agressief is. In zijn geval komt dat soms tot uiting op het veld, maar daarbuiten is hij eigenlijk niet extravagant’, zegt François Vitali, ex-directeur sportieve ontwikkeling van het opleidingscentrum van Lille OSC. En hij voegt eraan toe: ‘Je mag niemand beoordelen zonder zijn parcours te kennen.’ Waarvan akte.
TEKORT AAN SPIEREN
Dertien batterijen, het model van een lucifer en voeten die in brand staan. Didier Lamkel Ze reist licht wanneer hij in 2009 de zeshonderd kilometer aflegt tussen zijn geboortestad Bertoua in het oosten van Kameroen en de hoofdstad Douala. Hij is ontdekt tijdens een toernooi dat de beste jongeren van het land tegen elkaar uitbrengt en meldt zich nu bij de Ecole De Football Des Brasseries Du Cameroun en zijn generatie van 1996. De befaamde school leverde eerder uithangborden af als Rigobert Song en Samuel Eto’o. Didier zal er haar op zijn tanden kweken, heel alleen. Laurent D’Jaffo, makelaar en ex-international van Benin, observeert de evolutie van een adolescent die dan al centimeters groter is dan zijn leeftijdsgenoten. ‘Het was een getalenteerde speler tussen anderen’, zegt de man die verantwoordelijk was voor de transfer van Clinton N’Jie van de kweekschool van de Onverzettelijke Leeuwen naar de academie van Olympique Lyon.
Precies dat Lyon zal vrij vroeg interesse tonen in de rijzige maar elegante middenvelder, die zich voornamelijk achter de spits beweegt, als een vintage nummer 10. Ook Anderlecht en Bordeaux melden zich. Elke club nodigt Didier Lamkel Ze uit om een week te komen testen. Uiteraard zijn ze op de hoogte van de regels: minderjarige Afrikanen mogen niet tekenen in Europa voor hun achttiende.
Ook Christophe Jeannot is snel overtuigd. Als scout voor Lille, waar zijn eerste rekruut Kevin Mirallas heet, valt hij definitief voor de charme van Ze, die meedraait met oudere spelers, door de linies breekt en scoort in de winkelhaak. ‘Voor mij was het: eerst hij, en daarna al de rest’, herinnert Jeannot zich. ‘Hij had de technische vaardigheden van een kleinere speler. Fysiek kwam hij nog spieren tekort, maar hij was extreem intelligent in zijn spel. Zoals ik altijd zeg: hij is geboren als voetballer.’ En Jeannot had de gave van het woord. Hij stelt het Rijselse project voor aan Lamkel Ze en D’Jaffo: de club wil jonge Afrikanen een kans geven, maar ze mogen zich nog een jaar elders ontwikkelen, tot hun negentiende. Daarna zal de weg naar het eerste elftal vlotter verlopen. Dat is in ieder geval wat de scout vertelt en wat de clan-Ze overtuigt.
EEN KLEINE EN EEN GROTE BABY
‘Om eerlijk te zijn, had ik het talent van Didier snel opgemerkt, maar ook zijn persoonlijkheid. Ik zag dat hij een beetje onberekenbaar was, een goeie jongen die een beetje discipline tekortkwam. Ik wist niet of dat in een club als Lille zou passen, dus twijfelde ik’, geeft Jeannot toe, die ervoor kiest om het risico te nemen en Lyon de loef af te steken. Gezien Didier Lamkel Ze geboren is in september, een halfslachtige periode geprangd tussen twee transferperiodes, wacht hij tot januari 2015 om naar de Noord-Franse winter af te zakken, zonder enige test in de voorbereiding. De Kameroener is wederom alleen en heeft het moeilijk om zich aan te passen.
‘Het was tegelijk een kleine en een grote baby. Hij was een beetje nonchalant, veeleer onbeholpen, vrijheid blijheid. Hij moest naar een hoger niveau gebracht worden’, zegt Stéphane Dumont, oud-speler bij Lille en zijn coach bij de U19, met daarin toen ook een zekere Benjamin Pavard, toekomstig wereldkampioen en huidig verdediger bij Bayern. ‘Didier had moeite met de leefregels en met het feit dat je in een opleidingscentrum respect moet hebben voor elkaar. Hij moest nog veel leren.’
Op het veld weet hij een aantal keer goed te infiltreren, hij bereikt de finale van het Franse kampioenschap U19 en weet op te klimmen naar de reserven van Lille, actief in de vijfde divisie. Daar draagt trainer Rachid Chihab, erg gesteld op discipline, de jongen niet echt in zijn hart en stelt hem niet vaak op. Vandaag stelt de ex-T1 van Mouscron onomwonden: ‘Ik heb geen gedragsproblemen met hem gehad. Nooit trouwens, met niemand in de club.’ In realiteit is het talent aanwezig, zelfs in die mate dat de weg naar de profs open ligt, maar Lamkel Ze kan zich maar niet plooien naar vooropgestelde regels. In het opleidingscentrum rijgt hij de incidentjes aan elkaar, hetgeen uiteindelijk uitdraait op een handgemeen met een personeelslid. Voor Lille is de emmer vol. ‘Hij moest een keuze maken en hij koos ervoor om te vertrekken. Het ging niet om zijn kwaliteiten’, zegt François Vitali, die verplicht is om hem op te offeren. ‘Hij had een soort drang om zich te bewijzen. Ik weet niet of het arrogantie is, maar hij moest iets uitdrukken wat hij niet op een andere manier naar buiten gebracht kreeg. Met andere woorden: hij had een grote behoefte aan erkenning. Eigenlijk was hij nogal timide, en bij hem kwam dat er in die vorm uit.’
TACO’S VOOR DE MATCH
Gretig om te spelen, overtuigd van zijn kwaliteiten, kiest Didier voor de uitgang. Hij belandt bij Chamois Niortais, een club in de Ligue 2 die Laurent D’Jaffo goed kent, gezien hij er speelde en er enkele spelers plaatste. In de zomer van 2016 tekent Lamkel Ze zijn eerst profcontract. Hij schiet als een komeet uit de startblokken: 59 wedstrijden, 11 doelpunten en 3 assists in twee seizoenen. Enkele schorsingen en verschillende kaarten, dat ook. ‘Didier is een jongen met een enorm potentieel. Een potentieel dat hem zou toestaan om op een erg hoog niveau te spelen. Hij heeft het vermogen om een wedstrijd te doen kantelen’, zegt zijn trainer uit die tijd, Denis Renaud. ‘Het enige is dat hij soms bepaalde wetten vergeet die tot het heiligdom van een ploegsport behoren en die je toestaan om te slagen op het hoogste niveau. Hij kan zichzelf en het evenwicht van de groep in gevaar brengen.’
Hij heeft het nodig om goed omringd te zijn, om spelers rond zich te hebben die dicht bij hem staan.’ Romain Grange
In januari 2018 wordt Lamkel Ze geschorst voor een ruzie met zijn kapitein, die er genoeg van had om hem telkens weer op zijn plaats te moeten zetten. De preek van de staf komt niet echt binnen bij de jongeman die al vaak gratie kreeg omdat het clubbestuur hem ziet als de belangrijkste meerwaarde van de club. Lamkel Ze is immuun en bezit de gave om te enerveren, hetgeen nog verstrekt wordt door de sportief directeur van de club, die hem taco’s serveert voor de match omdat zijn middenvelder overtuigd is van het weldadige effect van de Mexicaanse keuken op zijn prestaties.
‘Didier is super vriendelijk, super innemend. Voordat hij zich ergert, moet je hem echt tot het uiterste drijven. Normaal gezien is hij behoorlijk kalm’, verdedigt Romain Grange, zijn ploeggenoot bij Niort, die net voor Lamkel Ze’s ontslag vertrok naar Charleroi. ‘Hij heeft het nodig om goed omringd te zijn, om spelers rond zich te hebben die dicht bij hem staan. Soms zette ik hem op zijn plaats, maar in mijn eigen woorden. Ik denk dat hij dat makkelijker aannam, omdat ik een goede band met hem had.’ Eind augustus 2017 zet Lamkel Ze in Valenciennes op zeven minuten van het einde een center van de ex-Carolo om in een doelpunt. Hij viert uitbundig, glijdt op zijn knieën richting lokale supporters. Alleen: het staat 4-1. Grange: ‘Hij deed alsof hij zopas de winning goal gescoord had. Ik dacht bij mezelf: die kerel is niet normaal. Het klopt dat hij een beetje gek is, maar dat is evengoed zijn sterkte. Hij kent geen druk.’
BALOTELLI VAN DEN ALDI
De scène roept een andere op, begin november 2018, op Sclessin. De vleugelspeler, gelanceerd in de diepte, verschalkt Guillermo Ochoa om zijn eerste doelpunt in de Jupiler Pro League te scoren en de zege van Antwerp te bestendigen (0-2). Overmand door emoties trekt hij zijn shirt uit en rent naar de tribune van de Luikse ultra’s, die bepaald niet opgezet zijn met de belediging. Maakt niet uit, Didier is gelukkig. ‘Wat hij momenteel bij Antwerp doet, wordt niet altijd goed begrepen, want hij praat niet zo makkelijk’, zegt François Vitali, die duidelijk aanleg heeft voor psychoanalyse. ‘Er is onbegrip, zoals bij een Cantona. Dat was een zeer grote speler, maar die had ook de behoefte om met dat soort middelen te communiceren. Ook hij had een specifieke context nodig om zich te kunnen ontplooien.’
Het lijkt erop dat Didier Lamkel Ze in Frankrijk zijn laatste pijlen verschoten heeft. Dat kon Antwerp niet afschrikken om een cheque van meer dan een miljoen euro uit te schrijven om de stoorzender van Chamois Niortais binnen te halen. Bovendien behield zijn oude club een percentage op de doorverkoop. De Great Old gaat ervan uit dat het de investering in Lamkel Ze zal terugverdienen. Al moeten de ogen dan wel gesloten worden voor zijn gespierde woordenwisseling met Jelle Van Damme in april jongstleden, zijn verlate terugkeer uit vakantie om loonsverhoging te eisen en zijn nummertje in het Koning Boudewijnstadion, waardoor Antwerp zich de Europa League door de neus geboord zag, met alle financiële gevolgen van dien. Twee dagen na de uitschakeling gaat de 23-jarige speler in de kleedkamer in de clinch met Sinan Bolat. De Belgisch-Turkse keeper zou het niet gepikt hebben dat zijn collega grapjes maakte met zijn medespelers, die de kleedkamer versierd hadden met zijn nieuwe bijnaam: ‘de Balotelli van den Aldi’.
De twee heren hoefden niet mee af te reizen naar Zulte Waregem en mochten hun wederoptreden maken op Anderlecht, na de interlandbreak. Binnenskamers wordt er bijna gelachen: ‘We zouden een boek over hem kunnen schrijven.’ Persverantwoordelijke en teammanager Frédéric Leidgens klinkt serieuzer. ‘Het is momenteel onze intentie om de speler te beschermen en daarom denken we dat het niet opportuun is om erover te blijven napraten’, laat hij via WhatsApp weten, wijzend op ‘het algemeen belang’. Op de Bosuil riskeren ze alvast niet te sterven van verveling met Didier Lamkel Ze.
