Filip De Wilde: ‘Ik had niet de klasse van een Pfaff of een Preud’homme’

Het moest het orgelpunt van zijn carrière worden, maar zijn laatste prestaties met de Rode Duivels lieten een bittere nasmaak. Twintig jaar geleden was Filip De Wilde de pineut op het EK 2000.

Filip De Wilde (bijna 56) was een sobere keeper en hij is nog altijd een man van weinig woorden. Twintig jaar geleden stond de man uit Zele in doel op het EK 2000, een co-organisatie van Nederland en België.

In de eerste match tegen Zweden liep het al mis, toen een terugspeelbal van zijn voet sprong en de tegenstander een doelpunt cadeau kreeg. Negen dagen later ging hij in de beslissende poulewedstrijd tegen Turkije weer twee keer in de fout. Het kwam hem op een tsunami van kritiek te staan. Het nationale drama was dan ook nog een primeur: het was de eerste keer dat een organiserend land in de poulefase uitgeschakeld werd. Euro 2000 werd een afscheid in mineur voor de ongelukkige De Wilde.

Filip, twintig jaar geleden was je het kneusje van een hele natie. Het was zelfs zo erg dat kranten kopten dat je het EK van de Belgen ‘verpest’ had. Wat draag je daar nu nog van mee?

Filip De Wilde: ‘Je zal zeker wel begrijpen dat ik destijds niet veel kranten gelezen heb. Ik herinner me nog goed de dag na de match trouwens. Ik was ’s morgens heel vroeg vertrokken met mijn vrouw en kinderen naar Normandië, om weg te zijn van alles. Ik ben er tien dagen gebleven, de tijd om het wat te laten overwaaien. Ik heb geen enkele match van het toernooi meer bekeken…’

‘Destijds was het vooral mijn ego dat geraakt was. Als je bij de nationale ploeg speelt, dan is dat om perfecte matchen af te werken. Toen maakte ik op drie matchen drie fouten, dat is te veel. Nu, wat de mensen van me dachten, was niet zo belangrijk. Ik denk dat het feit dat ik altijd een einzelgänger geweest ben, me geholpen heeft. Ik ben altijd mijn eigen rechter geweest.’

‘En ook: ik kon snel de draad terug oppikken want na mijn terugkeer uit vakantie stonden er al kwalificatiematchen voor Anderlecht in de Champions League op het programma. En hoewel men me afgeschreven had, leverde ik anderhalve maand na het EK tegen FC Porto misschien wel de beste wedstrijd uit mijn carrière af…’

Dat je toen al 36 jaar was, hielp dat ook om te relativeren?

De Wilde: ‘Ja, waarschijnlijk wel. In die zin dat ik me bewust was van wat ik kon. Ik wist al enige tijd dat ik een goeie keeper was op nationaal niveau, maar dat ik voor het topniveau wat tekortschoot.’

‘Niet voor niks heb ik een groot deel van mijn carrière in de schaduw van Michel Preud’homme gestaan. Hij heeft in de grote matchen bewezen dat hij een grote was. Daarom is hij ook verkozen tot beste keeper op het WK in 1994. Dat is mij nooit overkomen. Gewoon omdat ik niet hetzelfde niveau had. Ik presteerde soms goed, maar dat was niet hetzelfde.’

De slechtste reservedoelman

Naast je missers op dat EK liet je ook heel mooie dingen zien: een prachtige redding oog in oog met Freddie Ljungberg tegen Zweden, een dubbele parade tegen eerst Paolo Maldini en daarna Filippo Inzaghi in het begin van de match tegen Italië… Je was er dus toch klaar voor?

De Wilde: ‘Ja, en zelfs tegen Turkije win ik het in een één-tegen-één in de eerste helft. Dat wil zeggen dat ik fysiek klaar was om goeie prestaties te leveren. Net zoals de hele groep die echt goed voetbal speelde. We creëerden veel kansen, maar we maakten weinig goals. En dan is de kleinste fout fataal.’

Na de uitschakeling beweerden een aantal analisten dat België niet goed genoeg speelde om dan ook nog eens een middelmatige doelman te hebben. En dat er aan elke mooie periode van de Duivels een grote keeper gelinkt was. Christian Piot (1972), Jean-Marie Pfaff (1980-1986) en Michel Preud’homme (1994). Daar kunnen we nu zeker ook Thibaut Courtois (2014-2018) aan toevoegen. Doet het pijn om door dat EK in 2000 niet met die grote namen geassocieerd te worden?

De Wilde: ‘Het is moeilijk om te verteren omdat ik altijd ambitieus geweest ben, maar je moet onverbiddelijk vaststellen dat ik niet zo goed was als die jongens. Nu, ik denk wel dat ik, gezien mijn intrinsieke kwaliteiten, het maximum uit mijn carrière heb gehaald. Maar zelfs als ik honderd procent was, had ik niet de internationale klasse van een Pfaff of een Preud’homme.’

‘Ik ben het eens met de analyse die toen gemaakt werd: die grote verhalen zijn alleen mogelijk door de prestaties van de keeper. En in 2000 was ik niet op het appel. Wie weet wat er gebeurd zou zijn, mocht dat wél zo geweest zijn?’

‘Als ik even egoïstisch mag zijn: het is wel frustrerend dat dat al de rest in de schaduw zet. Met name mijn eerste match met de nationale ploeg tegen Tsjechoslowakije, waarin we ons ticket voor het WK 1994 pakken. Dat was veruit mijn beste wedstrijd met de Duivels. Ik heb daarna ook nog goeie matchen gekeept, toen we ons kwalificeerden voor het WK 1998 in Frankrijk. Daar ben ik fier op. Maar spijtig genoeg eindigt het op een valse noot. Mijn carrière zou mooier geweest zijn als ik dat EK in eigen land niet gespeeld had.’

Is het op dat moment niet vooral mentaal dat je in elkaar gestuikt bent?

De Wilde: ‘Ja, dat is best mogelijk. Ik zette mezelf altijd enorm onder druk. Dat heeft me aan de ene kant geholpen om me gedurende heel mijn carrière te verzorgen, om goed te rusten en om alle opofferingen te doen. Maar aan de andere kant speelde me dat ook parten, zeker bij de nationale ploeg.’

‘Omdat er altijd een soort stress was. Ik moest bewijzen dat ik het niveau had. Die druk legde ik me helemaal zelf op. En ik denk dat die op bepaalde momenten te groot was.’

Op het WK 1998 in Frankrijk offerde Georges Leekens je in de beslissende match tegen Zuid-Korea op voor Philippe Vande Walle. De officiële reden daarvoor is altijd onduidelijk geweest…

De Wilde: ‘Voor mij ook. Zeker omdat ik een goeie match gespeeld had tegen Nederland (0-0, nvdr). Nu, ik had toen tientallen ballen moeten weg rammen. Dat had me problemen aan de adductoren opgeleverd. Toch heb ik de match tegen Mexico (2-2, nvdr) gespeeld. Men zei toen dat ik niet genoeg mijn verantwoordelijkheid nam op het tweede Mexicaanse doelpunt – ook al redde ik op het einde van de match nog een punt – en dus begon Leekens voor de wedstrijd tegen Zuid-Korea te twijfelen.’

‘Hij vroeg me of ik kon spelen. Ik zei ja, maar hij vroeg me een test te doen bij Jean Nicolay (destijds de keeperstrainer, nvdr). Die test was positief, maar toch zette Leekens liever Philippe. Het was zijn beslissing. De officiële reden was dat ik niet 100 procent was. Dat hij me wou beschermen. Ik denk dat hij toen misschien ook gevoeld heeft dat ik mezelf een beetje te veel druk oplegde. Maar ik wilde zeker spelen. Dat ik die match op de bank zat, dat was geen leuke ervaring.’

‘Achteraf bekeken was ik geen goeie nummer 2. Met mijn gereserveerde karakter was ik misschien de slechtst mogelijke reservekeeper. Ik herinner me dat Zvonko Milojevic bij Anderlecht het tegenovergestelde was. Hij was geniaal in die rol omdat hij me de hele tijd aanmoedigde. Hij zei van zichzelf dat hij slechts twee of drie matchen op een goed niveau kon keepen, niet meer. Hij was jarenlang mijn grootste steun bij Anderlecht.’

Geen verwijt van Waseige

In de match tegen Turkije was er net voor de rust je duel in de zestienmeter met Hakan Sükür. Een plompverloren bal waarop je in de lucht afgetroefd wordt door de Turkse spits: 0-1. Wat ging er toen door je hoofd?

De Wilde: ‘Die fout moet je anders bekijken als die tegen Zweden (een terugspeelbal die hij slecht verwerkte waardoor Zweden kon scoren, nvdr). Dat was nog het begin van de periode dat men aan keepers vroeg om deel te nemen aan het spel en daar werd niet veel op getraind destijds. Men vroeg ons niet om de bal in de ploeg te houden, zoals nu.’

‘Tegen Turkije wilde ik te veel op zeker spelen. En ik miste duidelijk ook lef. Ik ben niet voor de bal durven te gaan voordat hij uit de lucht viel. Op het moment dat ik de bal liet botsen, wist ik dat het om zeep was. Hakan Sükür is volop in beweging terwijl hij voor de bal gaat, ik sta stil. Dat verklaart dat hij hoger springt dan ik. Ik had die bal dus nooit mogen laten botsen…’

Bekijk hieronder nog eens de beelden.

https://www.youtube.com/watch?v=DO7Ltal3UZM

Een keeper van minder dan 1,85 meter, dat zie je vandaag ook bijna niet meer…

De Wilde: ‘En dan nog, ik ben toch 1,80 meter! Maar men speelde veel vals in de fiches. (lacht) Ik niet, hé, ik ben altijd eerlijk geweest. In die tijd was er in ieder geval minder vraag naar grote keepers. Vandaag denk ik dat ik het zelfs niet meer tot profvoetballer zou schoppen door mijn lengte.’

In die match tegen Turkije word je ook nog uitgesloten. Je eindigt alleen in de kleedkamer. Hoe was de sfeer toen de spelers er na de wedstrijd bij kwamen?

De Wilde: ‘Ik denk dat iedereen wist dat ik een harde werker was. Niemand verweet me iets want ze wisten dat ik de eerste was om kwaad te zijn op mezelf. We waren allemaal down. Niemand had de moed om te praten. Waarom ook? We waren toch uitgeschakeld.’

‘Ik ging op pensioen gaan. Het was nog niet officieel, maar iedereen wist dat al min of meer. Waarom zouden ze dan nog op mijn kap zitten? En Robert Waseige was een goeie kerel. Een man die in staat was om te relativeren. We hebben kort met elkaar gesproken, hij verweet me niks. Integendeel, hij probeerde me een hart onder de riem te steken want hij begreep dat het voor mij moeilijke momenten waren. Wat me wel plezier deed, was dat die generatie zich snel herpakt heeft met de kwalificatie voor het WK 2002.’

Je bent altijd discreet geweest. Nochtans geef je die avond meteen na de wedstrijd tegen Turkije voor de camera je fouten toe. Een moedig gebaar dat voor velen het leed heeft verzacht. Deed je dat helemaal uit eigen beweging?

De Wilde: ‘Gezien de omvang van de ramp was ik verplicht om dat te doen. We waren uitgeschakeld, het was het einde van het avontuur. Niemand zou begrepen hebben dat ik mijn verantwoordelijkheid uit de weg gegaan zou zijn. Ik was een echte einzelgänger, dus ik heb me wel wat moeten forceren. Praten met de pers is gemakkelijk in de goeie dagen, maar je moet er ook staan in de slechte dagen.’

‘Iedereen wilde ook weten of ik mijn carrière zo ging afsluiten. Ik wilde toch eerst wachten op de lengte van mijn schorsing. Uiteindelijk kreeg ik vier matchen en daarop heb ik aangekondigd dat ik zou stoppen met de Duivels. Eerlijk gezegd denk ik dat ik sowieso gestopt zou zijn. Men zou misschien ook niet aanvaard hebben dat ik terugkwam na wat er gebeurd was…’

Maurice Brun