Het fan-owned SK Beveren trapt zijn tiende seizoen op gang: ‘Soms is het goed zoals het was’

In tweede provinciale trapt SK Beveren zaterdag zijn tiende seizoen op gang. Na de teloorgang van KSK Beveren herbegon een groep fans op het laagste niveau met een fan-owned club. ‘In de jaren ’80 liepen hier dok- en schrijnwerkers, amateurs die in zichzelf geloofden. We weten wat je daarmee kunt bereiken.’

Eind de jaren ’70 schitterden de manschappen van SK Beveren tegen Anderlecht, Inter Milan en FC Barcelona. Tegenwoordig bekampen de heren van SK Beveren clubjes als Baardegem, Vrasene en Zaffelare. Het ene SK Beveren is het andere niet. Medio 2010 verzoop het ooit roemrijke Eskabee in zijn schulden. De dames konden blijven voetballen onder de vzw KSK Beveren. Voor het herenvoetbal stuurde de plaatselijke politiek aan op een alternatief. Red Star Waasland verhuisde vanuit Sint-Niklaas naar de Freethiel en vormde zijn naam om tot Waasland-Beveren. Maar een groep in het geel-blauwe legioen liep niet warm voor die zogenaamde opvolger. ‘Voor mij is Waasland-Beveren een club zoals Antwerp of pakweg Bosdam’, zegt Hans Van den Nieuwenhof. ‘Een club zoals alle andere. Het is niet SK Beveren. En een club die niet SK Beveren is, daar ga ik niet naar kijken.’

Het profvoetbal ontgroeid

Van den Nieuwenhof startte met gelijkgezinden een nieuwe vzw: Eskabee 1935. Robin Beck, een andere Beverenfan, was op dat moment 19. Hij ging eerst wel nog kijken naar het nieuwe Waasland-Beveren. ‘Maar ik vond het niet meer authentiek. Als je één keer je ziel hebt verkocht, waar eindigt dat dan? Op de duur ben je nog maar een flauw afkooksel van jezelf.’ Beck ging ook eens kijken naar de nieuwe club die Van den Nieuwenhof mee uit de grond stampte en die aanvankelijk Yellow Blue Beveren heette. ‘Eerst moest het ook bij mij groeien. Wie zit ook te wachten op een wedstrijd tegen Eendracht Bazel? Toppers tegen Anderlecht en Club Brugge, zúlke matchen wil je zien. Maar dat soort affiches verblindt ook. Het bestuur van een profclub zit ergens hoog en spookt daar vaak de vreemdste dingen uit. De ziel is uit het profvoetbal weggegleden, zonder dat veel mensen het beseffen. Een tweede klasse met acht ploegen, waar zijn we mee bezig? Intussen ben ik dat profvoetbal helemaal ontgroeid. Ik houd liever op een lager niveau bepaalde idealen aan: kameraadschap, supportersbeleving, passie, historie.’

Beck kwam aan boord van Yellow Blue Beveren en maakt deel uit van de groep bestuurders waar ook Van den Nieuwenhof bij hoort. Beck is 30, Van den Nieuwenhof 40. Noem SK Beveren dus geen club van nostalgische oudjes die zijn blijven hangen in de jaren tachtig. Het is net een jonge garde die vastberaden de clubgeschiedenis wil koesteren. ‘Een club is mede gemaakt door zijn verleden’, zegt Van den Nieuwenhof. ‘Bij ons zijn de toekomst en de geschiedenis even belangrijk.’ Daarom herdenkt SK Beveren ook dit seizoen nog de 85e verjaardag van KSK Beveren, die vorig jaar door coronacrisis niet voluit kon gevierd worden. Ter ere van die verjaardag speelt SK Beveren in geel-blauwe shirts waarop de slogan ‘Drink Melk’ prijkt, net zoals op de truitjes die Heinz Schönberger en co droegen toen ze in 1984 de tweede landstitel pakten voor het oude SK Beveren. Beck: ‘In de jaren ’70 en ’80 liepen hier dok- en schrijnwerkers, amateurs die hard in zichzelf geloofden. We weten wat je daarmee kunt bereiken. Die mannen zeiden: ‘Wij zijn even goed als Anderlecht en Inter Milan, we gaan die verslaan.’ En ze deden het. Dat gevoel willen we graag terugkrijgen en blijven eren. Je moet jezelf niet altijd willen heruitvinden. Soms is het goed zoals het was.’

Veel Boma’s

Herbeginnen op het laagste niveau is niet de makkelijkste keuze, en al zeker niet als je dat doet met een 100% fan-owned club. ‘Bij ons heeft elk lid één stem’, legt Van den Nieuwenhof uit. ‘Een supporter die zijn lidgeld van 35 euro betaalt, heeft evenveel te zeggen als een sponsor die x-duizend euro betaalt. Onze leden hebben ook evenveel recht als bestuurders om een kijk te hebben op de situatie van onze club. Die keuze komt voort uit de jaren bij het oude Beveren, waarbij wij als fans niet wisten wat er juist speelde. Onze leden bepalen niet wie er op het veld staat, maar wel wie er in het bestuur zetelt. En als de vraag is of we ons budget verhogen met 10.000 of met 25.000 euro, leggen wij uit wat de mogelijkheden en risico’s zijn die bij beide pistes horen. Daarna stemmen we.’ Maar gek veel animo om mee te besturen is er niet. Na het enthousiasme van de eerste jaren zakte het ledenaantal terug van 150 naar zo’n 100 nu, terwijl een doorsneethuismatch dubbel zoveel volk lokt. ‘Ook bij de Engelse fan-owned clubs zie je diezelfde verhouding’, zegt Van den Nieuwenhof. Beck: ‘Veel mensen lijken het niet belangrijk te vinden, hoe je een club runt. Als een andere club plots zegt dat er 100.000 euro bij het sportieve budget komt, stelt niemand daar een vraag over. Terwijl het toch heel relevant is om te weten waar men dat geld haalt en wat het plan erachter is? Blijkbaar willen veel mensen gewoon de match zien. En klagen als het misgaat.’

Het one man one vote-principe heeft een keerzijde. ‘Het maakt de zoektocht naar investeerders minder evident’, knikt Beck. ‘Maar wij willen niet dat iemand er hier geld inpompt in ruil voor zeggenschap. Je hebt nog veel zulke Balthazar Boma’s. ‘ Van den Nieuwenhof: ‘Dat is waarom andere clubs na tien jaar verder staan: zij verbinden hun lot wel aan één persoon.’ Beck: ‘Als je daar niet in meegaat, geen financiële putten wilt slaan en toch ambitie koestert, zit je met een moeilijke opdracht.’ SK Beveren is dan ook een verhaal geworden van (vier keer) promoveren en (twee keer) degraderen. Maar een boogscheut verderop beleeft ook Waasland-Beveren geen sprookje. Die club tuimelde eind vorig seizoen naar 1B. Om overeind te blijven in het profvoetbal had Waasland-Beveren ook een straffer infuus nodig. 97% van de aandelen ging naar Bolt Football Holdings. Die Amerikaanse groep bepaalt er nu de koers, exact het soort scenario waar Beck voor huivert.

Waar Beck wel met afgunst naar kijkt, is dat die Amerikanen altijd lekker droog zitten terwijl ze naar hun investering kijken. Als SK Beveren thuis speelt en het regent, dan bekopen hij en Van den Nieuwenhof dat met een nat pak. Naast het fan-owned verhaal staat ook hun gebrek aan accommodatie een snelle doorgroei in de weg. In 2011 wilde de gemeente eerst niet eens een terrein ter beschikking stellen van de toen kersverse provincialer, waar in die tijd nog weleens herrieschoppers langs de lijn opdoken. De club aanvaardde die weigering van de gemeente niet en stapte naar de Raad van State. Beck en Van den Nieuwenhof kennen de weg bij justitie: de eerste is advocaat, de tweede rechter bij de Antwerpse ondernemingsrechtbank. Uiteindelijk mocht de provincialer dan toch een terrein op de Freethielzone gebruiken. Sindsdien staat dat terrein op wedstrijddagen zes uur ter beschikking van SK Beveren. Beck: ‘We zijn dus een pop-upclub. En we hebben hier naast de lijn ocharme veertig stoeltjes ter beschikking, en dus geen beschutting.’

Maar intussen werkt de gemeente dan toch aan een eigen accommodatie voor SK Beveren, in de Glazenleeuwstraat. Beck: ‘De gemeente is voor iedere club zeer gul. Bij ons heeft het tien jaar geduurd. Ik denk dat ze eerst dachten dat ons project een bevlieging was.’ Van den Nieuwenhof: ‘En ergens is er het gevoel dat ze ons niet te veel willen laten groeien, omdat we dan concurrentie kunnen worden voor een andere club hier, die wel van belang is voor de gemeente. Bij sommigen in het gemeentehuis leeft ook nog de perceptie dat wij een anti-club zouden zijn. Maar wij zijn net zodanig vóór iets dat we bereid waren om van nul te herbeginnen. Het is niet omdat wij vóór SK Beveren zijn dat wij tégen Waasland-Beveren zijn.’ Beck: ‘Wij zetten ons wel af tegen het moderne profvoetbal. Maar is dat anti? Wij reiken een alternatief aan.’

De strijd om 2300

Martijn De Jonge, perschef bij Waasland-Beveren, reageert diplomatisch als hij de relatie met het kleine geel-blauw omschrijft: ‘We zijn buurvoetbalclubs en we werken samen met de gemeente zodat iedereen op een veilige en verantwoorde manier kan voetballen.’ Dan durft Beck stekeliger uit de hoek te komen. Hij richtte een eigen magazine op waarin zijn aversie tegenover de geplogenheden in het huidige profvoetbal kanaliseert. Het blad heet Catenaccio. De ondertitel luidt: Ter verdediging van de voetbalsport. In dat magazine schreef Beck vorig jaar, in een artikel over SK Beveren zelf: ‘Wat weten supporters van een voetbalclub runnen? Meer dan (…) de lokale garagist met grootheidswaanzin.’ Waasland-Beverenvoorzitter Dirk Huyck is garagehouder. Ook de Koninklijke Belgische Voetbalbond (KBVB) krijgt van Beck geregeld een veeg uit de pan. Het staat allemaal niet los van wat er voor de groene tafel gebeurt.

SK Beveren en de KBVB vochten al enkele veldslaagjes uit voor het Belgisch Arbitragehof voor de Sport (BAS). Bijvoorbeeld over de clubnaam. Van den Nieuwenhof en co zochten een naam die zo dicht mogelijk zou aanleunen bij de oude, KSK Beveren, wat stond voor Koninklijke Sportkring Beveren. Daarom wilden ze zich na een tijdje Yellow Blue Supporterskring Beveren laten noemen, zo zat er in de naam weer een woord dat kon afgekort worden tot SK. Maar het Uitvoerend Comité vond Supporterskring ‘niet opportuun’ als naam voor een voetbalclub. ‘En Bonanza of City Pirates mag dan wel’, windt Van den Nieuwenhof zich daar nog altijd over op. Daarnaast bepaalt een bondsregel dat een nieuwe naam niet te sterk mag lijken op een bestaande naam. Daar knelt het schoentje: de vrouwen die in 2010 doorgingen, spelen nog met de naam KSK Beveren. Dus protesteerde de bond. ‘We passen gewoon de bepalingen toe die identiek zijn voor alle clubs’, reageert het juridische departement van de KBVB. Het BAS hield de kerk in het midden: Supporterskring kon in de naam, Yellow Blue mocht wegvallen, maar afkorten tot SK Beveren was een brug te ver. Dus heet de club nu in de KBVB-communicatie Supporterskring Beveren.

En er is nog meer juridisch gehakketak. Van den Nieuwenhof en co dromen ervan om terug met het stamnummer 2300 van het oude Beveren te spelen. Dat stuit dan weer op verzet van Waasland-Beveren, ook al kan die club dat nummer zelf niet claimen. Het nummer 2300 bleef, samen met de schulden, in de vzw KSK Beveren zitten en wordt ook nog gebruikt door de damesploeg van de oude club. Maar Van den Nieuwenhof en co smeedden een plan. Eerst hielden ze kuis in de oude schuldenberg. Vervolgens droegen ze de voetbalactiviteiten van de vzw Eskabee over aan de vzw KSK Beveren. En in die laatste vzw willen ze nu ook de heren weer laten spelen met het stamnummer 2300. ‘Maar in een contract uit 2010 staat dat het nummer 2300 niet meer mag gebruikt worden voor herenvoetbal’, zegt Van den Nieuwenhof. ‘Dat grijpt Waasland-Beveren nu aan. Maar in dat contract staan nog andere bepalingen die óók niet nageleefd worden, bijvoorbeeld dat Waasland-Beveren in geel-blauw-rood moet spelen. Waarom moeten wij dat ene artikel dan wel naleven?’ Volgende maand spreekt het hof van beroep zich uit.

SK Beveren laat zich op juridisch vlak niet intimideren door de grote jongens. En ook op sportief vlak blijven ze ervan dromen om op een dag toch terug met de serieuze namen te wedijveren, op het nationale niveau, zo hoog mogelijk. ‘Maar dan met onze idealen’, zegt Beck. ‘We beseffen wel dat het moeilijk wordt om dan dat 100% fan ownership vol te houden. Maar investeerders komen meestal voor één ding: return. Dan nemen ze soms beslissingen die niet in het belang zijn van de club. Van zulke mensen willen wij geen speelbal meer zijn. Dus denk ik nu hard na over een goede balans tussen stemrecht en investeringen.’