Boezemvriend van Vincent Kompany, assistent-trainer van Anderlecht, voormalig toptalent van Manchester United, verstokte knie- en heuppatiënt. Het levensverhaal van Floribert Ngalula is meeslepend en tegelijk een opeenstapeling van kleine tragedies.
Het schemerdonker is over Hamburg gevallen wanneer een auto plots halt houdt aan het vijfsterrenhotel Grand Elysée in de wijk Rotherbaum. Een klein meisje stapt uit het gevaarte en loopt Floribert Ngalula tegemoet om hem een liefdevolle knuffel te geven. Het blijkt om de vijfjarige dochter van Ngalula te gaan. Ze is geboren en getogen in Hamburg, spreekt Frans, Duits, Perzisch, Engels en Lingala, en is de perfecte mix tussen de Iraanse en Congolese genen van haar ouders. ‘Ik heb mijn dochter amper zien opgroeien. Ze is op een jaar na altijd in Hamburg blijven wonen met mijn vrouw’, zegt Ngalula. ‘Ik was er wel voor de geboorte. Ik had geen andere keuze – Iraanse vrouwen laten zich niet voor de gek houden. In het andere geval had ze mij zeker afgemaakt. ( lacht) Intussen ben ik een onvoorwaardelijke fan geworden van Hamburg. Een groot deel van mijn leven is aan Hamburg gelinkt: ik heb er mijn vrouw ontmoet, ik heb er een huis, mijn schoonfamilie woont er en ik heb er een schitterende periode meegemaakt met Vincent Kompany. Mijn vrouw ziet zich oud worden in haar thuisstad. Ik zoek met haar een compromis om zes maanden in Hamburg te wonen en de rest van het jaar in een warm land te verblijven.’
Ik vind het niet vreemd dat Vincent zich heeft willen omringen met mensen die hij honderd procent vertrouwt.’ Floribert Ngalula
Ngalula kent perfect zijn weg in de op één na grootste stad van Duitsland. Hij is al elf jaar samen met zijn vrouw en pendelde om de paar weken tussen Hamburg en zijn werkgevers in Nederland, Finland en België. ‘Ik mag niet klagen, want langeafstandsrelaties blijven doorgaans niet duren. De afstand begint wel te wegen. Ze komen om de twee weekends naar Brussel en als ik een paar dagen vrij heb, rij ik ook op en af. Ik heb de weg tussen Brussel en Hamburg zo vaak afgelegd dat ik alle uitritten uit het hoofd ken en op voorhand weet waar er opstoppingen zullen zijn. Ik vertrek in Brussel met een volle tank en ik neem genoeg proviand mee om de 600 kilometer in een trek af te leggen.’
Je hart ligt in Hamburg, maar je bent wel een volbloed Brusselaar.
Floribert Ngalula: ( knikt) ‘Ik was vijf jaar toen ik van Congo naar België verhuisde en in Evere terechtkwam. We waren met zes kinderen thuis en door het vroegtijdige overlijden van mijn vader moesten we rondkomen met het loon van mijn moeder. We woonden in een sociaal huurappartement en om de uitgaves te beperken aten we vaak rijst. Ik weet niet hoe, maar we hebben het overleefd. Met dank aan mijn ma, die je gerust een leeuwin mag noemen.’
Toen jij als tiener opgroeide, zat Brussel in de greep van gewelddadige Congolese jeugdbendes. Hoe heb jij die gebeurtenissen beleefd?
‘In heel Brussel was er van alles aan de hand en dat sijpelde door tot in mijn wijk. Veel jongeren hingen doelloos rond en zochten naar een manier om snel geld te verdienen. Maar ik werd met rust gelaten omdat ik de lokale sterspeler was. De zware jongens zagen mij als dat kleine voetballertje van Anderlecht en ze gaven mij zelfs raad om problemen te vermijden. Ik kreeg van die mannen telkens hetzelfde te horen: ‘Flo, maak dat je weg bent. Jij hebt hier niets te zoeken.’ Op mijn veertiende heb ik toch een aantal uur in een cel moeten doorbrengen. Een vrouw was overvallen geweest en op basis van haar beschrijving werden alle jonge zwarte gasten van de straat geplukt. We waren met vieren op stap op een vrijdag – ik had geen training want we hadden zaterdag match – en plots werden we in een cachot gegooid. Ik was in shock. Enkele politieagenten maakten ons uit voor makak en zwartzak en dat komt hard aan bij een veertienjarige. Het enige wat ze moesten doen, was de camerabeelden bekijken. Maar ze bleven maar doorvragen over de aanval die in de metro had plaatsgevonden. Rond één uur ’s nachts hebben ze ons laten gaan.’
Heeft voetbal jou op het rechte pad gehouden?
‘Eigenlijk niet. Sommige jongens met wie ik close was hebben een gevangenisstraf uitgezeten, maar ik zou nooit op het idee gekomen zijn om iets te mispeuteren. Mijn moeder ontgoochelen door op straat het boefje uit te hangen? No way! Door onze precaire thuissituatie konden we het niet maken om mama met meer ellende op te zadelen. Dat zou pure zelfmoord geweest zijn. Mijn grote broers hielden mijn doen en laten nauwlettend in het oog. En wellicht heeft het verlies van onze papa het hele gezin dichter bij elkaar gebracht.’
Feest in Magaluf
Een van de kantelmomenten in je voetbalcarrière was de overstap naar Anderlecht.
‘Ik ben bij de provinciale jeugd van Anderlecht begonnen en vanaf de U12 heb ik de overgang gemaakt naar Neerpede. Ik kwam er in een lichting terecht met onder andere Kompany, Yves Ma-Kalambay en Onur Kaya. Het waren kerels met veel persoonlijkheid en we pushten elkaar tot het uiterste. Het voelde als een affront aan om een ploegmaat drie jongens te zien dribbelen terwijl jij niet in staat was om een man te passeren. Al die jongens hadden ook een goede inborst. Let wel: we waren geen engeltjes. Toen ik zeventien was, zijn wij met een hele bende naar Mallorca getrokken om te gaan feesten in Magaluf. We hadden een mooi team samengesteld: Jeanvion Yulu-Matondo, Antony Vanden Borre, Rodyse Munienge, Michaël Lacroix… Die vakantie komt nog vaak ter sprake. ( lacht) Op die leeftijd wil je je ook amuseren. Je begint de meisjes mooi en interessant te vinden. Het is dan een kwestie van keuzes maken. Sommige jongens bespraken voor de match waar ze ’s avonds zouden uitgaan en dan weet je dat hun focus elders ligt dan bij het voetbal. Voor mij bestond er geen grotere kick dan met mijn maats op het veld te staan.’
Ik zal altijd de eerste Belg blijven die voor Manchester United heeft gevoetbald.’ Floribert Ngalula
Niet veel later tekende je als eerste Belg ooit een profcontract bij Manchester United.
‘Engelse scouts ontdekten mij bij de nationale ploeg. Ik heb het trainingscentrum bezocht van Manchester United, Blackburn Rovers, Middlesbrough, Bolton waar Sam Allardyce op mijn komst aandrong, en Feyenoord. Bij Manchester hadden ze de rondleiding perfect voorbereid. Ze stelden mij voor aan Laurent Blanc,Fabien Barthez en Ruud van Nistelrooy en ze hadden Alex Ferguson opgetrommeld om een paar woordjes met mij te wisselen. ‘ Congratulations Floribert, I see you next year. ‘ Ferguson, mister Manchester United, sprak mij aan alsof hij mij al jaren kende. Toen ik de club verliet, stond mijn besluit vast: het zou Manchester United worden. In maart werd ik zestien en kon ik mijn eerste profcontract tekenen. Anderlecht schoot pas in actie toen het er lucht van kreeg dat ik zou vertrekken.’
Je werd ingehaald als de nieuwe Patrick Vieira. Legde dat niet te veel druk op je schouders?
( schudt het hoofd) ‘Ik werd snel gepromoveerd van de U16 naar de U18 en een jaar later werd ik overgeheveld naar de reserven, waar ik een paar keer de aanvoerdersband droeg. Aan het einde van mijn tweede seizoen werd ik samen met Gerard Piqué en Giuseppe Rossi op het bureau van Ferguson geroepen. Hij wilde ons persoonlijk vertellen dat we na de zomer zouden aansluiten bij de A-kern. Ik dacht: het is zo ver, nu mag je niet kraken.’
Waar is het dan misgelopen?
‘Ik geraakte geblesseerd tijdens de opwarming van een match met de U19 van België. Voor de match doe ik het rustig aan, maar de trainer verplichtte mij om naar doel te trappen. Ik voelde iets knakken in mijn heup en de pijn was niet te harden. De eerste diagnose van de dokter? Een simpele spierblessure. Ik heb een maand niets gedaan, maar toen ik terug was in Manchester ben ik een specialist gaan raadplegen in Londen. Het verdict was zwaar: het kraakbeen in mijn heup was naar de knoppen en ik moest onmiddellijk onder het mes. Ik ben sindsdien nooit meer de oude geweest. Ik sukkelde van de ene blessure in de andere omdat mijn lichaam moest compenseren. Ik heb daarna geen seizoen meer gekend zonder zware blessure. Mijn parcours is vergelijkbaar met dat van Abou Diaby. Zijn miserie bij Arsenal is ooit begonnen door een heupblessure en hij is nooit meer teruggekomen.’
Je haalde twee keer de bank in de Carling Cup, maar je hebt uiteindelijk geen minuut gespeeld in de A-ploeg van Manchester United. Is dat de grootste ontgoocheling in je carrière?
NGALULA: ‘Ik heb mij niets te verwijten. Ik dronk niet, rookte niet en ik werkte elke training keihard om mijn debuut te kunnen maken in de Premier League. Achteraf hoorde ik van bepaalde mensen dat ik te vroeg naar Engeland ben vertrokken. Maar wie kan mij garanderen dat ik in België een kans had gekregen? Ik geloof heel fel in het lot en ik ben ervan overtuigd dat ik mij bij Anderlecht ook geblesseerd zou hebben. En dan had niemand ooit van mij gehoord. Nu zal ik altijd de eerste Belg zijn die voor Manchester United heeft gevoetbald. Ik heb van niets spijt. Zonder al die blessures had ik nooit mijn vrouw ontmoet in een kinepraktijk in Hamburg.’
Ik heb van niets spijt. Zonder al die blessures had ik nooit mijn vrouw ontmoet.’ Floribert Ngalula
Doodzieke mama
Je carrière is een aaneenschakeling van korte episodes bij kleine clubs als Randers FC, Sparta Rotterdam, TPS in Finland en OH Leuven. Je hebt zelfs even in de Oberliga Hamburg, het vijfde echelon in Duitsland, gespeeld bij Wedeler TSV.
‘De gelijkenissen bij sommige clubs zijn frappant. Zowel bij Randers, een kleine club in Denemarken, als bij Sparta ging ik in mijn eerste wedstrijd door mijn knie. En de behandeling van die blessure was telkens een ramp. Bij Randers werd ik door de Engelse trainer Colin Todd, die zich bij het bestuur borg had gesteld voor mij, onder druk gezet om snel fit te geraken. Ik ben naar Hamburg moeten vluchten omdat de revalidatie op niets trok. Bij Sparta werd de operatie aan de meniscus van mijn linkerknie een fiasco omdat de chirurg een zenuw had geraakt… Begin 2011 ben ik via een coach die mij ooit zag spelen tegen de beloften van Finland bij TPS beland. In juli speelden we voor de Intertotobeker tegen Westerlo en enkele weken later lag er voor mij een contract klaar bij OH Leuven. Ik had toen zoveel last van pubalgie dat ik zelfs bij het lachen de pijn moest verbijten. Ik trainde twee keer in de week om mijn buikspieren niet te overbelasten en in het weekend stond ik gewoon in de basis. Ik speelde negentig minuten tegen Club Brugge, Anderlecht, Standard en noem maar op. Toen de club mathematisch gered was, belandde ik op de bank. Ik had achttien duels gespeeld en mijn contract zou automatisch verlengd worden na twintig matchen. Door mij niet te laten spelen had het management een perfect drukkingsmiddel gevonden om de voorwaarden van mijn overeenkomst te heronderhandelen. Ik ben dan maar zelf opgestapt.’
In 2010 was je een van de eerste Belgische spelers die de Atlantische Oceaan overstaken om in de MLS te voetballen. Waarom heb je geen officiële wedstrijd gespeeld voor DC United?
‘Ik had voor drie jaar getekend, maar tijdens de zomerstage in Miami kreeg ik te horen dat mijn moeder zwaar ziek was geworden. Door het uurverschil kreeg ik haar maar niet te pakken aan de telefoon. En ik kon niet over en weer vliegen om haar op te zoeken. Ik zat aan de andere kant van de wereld wat geld te verdienen terwijl mijn moeder er erg aan toe was… Dat sloeg werkelijk nergens op en ik heb mijn overeenkomst laten verbreken. Kijk, je mag het belang van de mama in het Congolese gezin niet onderschatten. Ik beschouw haar als mijn koningin. Zo heb ik mijn eerste salaris bij Manchester United integraal doorgestort naar mijn moeder en zij heeft op haar beurt alles overgemaakt aan de familie in Congo.’
Je laatste wedstrijd als profspeler was op 11 februari 2012 tegen Westerlo. Daarna ben je geruisloos uit het profcircuit verdwenen. Het moet toch pijn doen om op je 26e te moeten stoppen terwijl je tien jaar daarvoor aangekondigd werd als een toptalent?
NGALULA: ‘Ik had talent, maar niet in die mate dat ik er niets voor moest doen. Uiteindelijk hebben blessures mijn loopbaan gefnuikt. Ik heb er mij in een vroeg stadium bij neergelegd dat een grote carrière niet aan mij besteed was. Toen ik stopte, was ik op een leeftijd gekomen dat mijn gezondheid primeerde. Normaal voetballen zit er nu niet meer in. Wanneer ik even een balletje heb getrapt, zijn mijn knieën opgezwollen tegen dat ik thuis ben. Maar ik ben opgelucht dat ik op middellange termijn geen kunstheup nodig zal hebben.’
Zegen van de boss
Je bent bij BX Brussels, de club van Kompany, even speler-trainer geweest. Wat heb je opgestoken van je eerste ervaring als trainer?
Ik ben maar enkele wedstrijden speler-trainer geweest. Eind januari 2018 heb ik overgenomen toen de ploeg helemaal onderaan stond en we zijn het seizoen met 32 punten geëindigd. Vorig seizoen zijn we derde geworden in eerste provinciale met een zeer jonge ploeg. Van die twee campagnes heb ik geleerd dat je niet in extremen mag vervallen. Blijf kritisch voor je prestaties als het goed loopt en vergeet het positieve niet te benadrukken wanneer het slecht gaat. Ik vind dat je in het amateurvoetbal sowieso een goede basis kunt leggen als beginnende trainer.’
Toen Kompany de trainersjob kreeg aangeboden bij Anderlecht, wist je toch dat hij je zou meenemen?
‘Een maand voor de officiële aankondiging heeft Vincent mij op de hoogte gebracht van zijn plannen. Hij was naar BX Brussels afgezakt om met mij te praten. ‘Ik heb getekend bij Anderlecht als speler én manager. En je komt met mij mee.’ Voor mij stond het vast: ik kon deze kans niet laten liggen. Maar ik moest met mijn vrouw, de boss, overleggen. Na jaren rondtrekken had ik namelijk besloten om mij in Hamburg te settelen. De verhuis moest dus even on hold worden gezet en ik had daarvoor de zegen van mijn vrouw nodig. Ze moest er zelf achter komen hoe belangrijk deze stap voor mij was. Nu ze merkt hoeveel voldoening ik haal uit mijn werk, is de ontgoocheling over het uitstellen van mijn verhuisplannen verdwenen.’
Kompany heeft het zich niet gemakkelijk gemaakt door zich te laten omringen door zijn jeugdvrienden.
‘Ik vind het niet vreemd dat Vincent zich heeft willen omringen met mensen die hij honderd procent vertrouwt, maar hij heeft wel zijn nek uitgestoken voor Rodyse en mij. Nu moeten wij bewijzen dat we een toegevoegde waarde hebben voor Anderlecht. Elke dag sta ik op met de gedachte dat ik deze kans niet mag verpesten.’
Bend it like Scholes
Floribert Ngalula kruiste begin jaren 2000 op Carrington, het trainingscentrum van Manchester United, het pad van Cristiano Ronaldo, Ryan Giggs, Gary en Phil Neville, Nicky Butt, Ruud van Nistelrooy, Edwin van der Sar, Wayne Rooney, Michael Carrick, Paul Scholes en Roy Keane. Van al die iconische spelers is vooral Scholes hem bijgebleven. ‘Scholes was een beetje lui. Als er gelopen moest worden, dan hield hij zich meestal achteraan op’, lacht Ngalula. ‘Hij leefde helemaal op als er kleine wedstrijden gespeeld moesten worden. Iedereen wilde Scholes in zijn team hebben, want dan wist je dat je ging winnen.’
Ngalula herinnert zich hoe hij tijdens zijn eerste training met het A-eltal meteen een reality check te verwerken kreeg. ‘Elke speler vormde een koppel met een ploegmaat en we moesten elkaar over heel het veld schaduwen. Ik had Scholes… Ik wist niet waarom maar ik zag hoe Alex Ferguson en zijn assistenten Mike Phelan en Carlos Queiroz langs de zijlijn aan het grinniken waren. Achteraf vernam ik dat ze mij bewust bij Scholes hadden gezet. Ik heb die dag een lesje gekregen. Voor hij aangespeeld werd, wist Scholes precies wie waar stond. Soms ging hij op de flank postvatten omdat daar de ruimtes lagen en ik kon niet anders dan hem te volgen. Ik zat stikkapot, maar je moet niet denken dat Ferguson medelijden had met mij. Hij zei gewoon: ‘ That’s how you learn to play, kid. ‘ Rio Ferdinand is bij mij gekomen om enkele tips te geven. Ik moest op de hiel van Scholes staan of hem een geniepige trap geven. ‘Niet met de bedoeling om hem te blesseren, maar hij moet de indruk hebben dat hij zich niet meer honderd procent lekker voelt. Dan heb je het mentale gevecht al gewonnen. In principe zal hij niet meer terugkomen.’ Ferdinand heeft mij doen inzien dat je als verdedigende speler niet kunt ageren, maar altijd moet reageren op een handeling van je tegenstander. Maar als je het spel fair speelt, dan kom je altijd te laat.’
