Peter t'Kint

In memoriam: ‘Urbain Braems gaf zijn beste spelers alle ruimte om zich te ontplooien’

Peter t'Kint Redacteur bij Sport/Voetbalmagazine

Van Zottegem tot het ereburgerschap in Trabzon: de leraar LO die Urbain Braems zijn hele carrière zou blijven, schopte het ver in voetballand. Met zachte, vaderlijke hand gidste hij zijn ploegen, leunend op het talent van vaardige voetballers uit wie hij het beste haalde.

Jean Janssens moet ongeveer de enige zijn geweest die in een interview over zijn vroegere trainers Urbain Braems ooit ‘een strenge’ noemde. Janssens: ‘Braems? Dat was wat anders dan Guy Thys. Die was nogal losjes, liet alles op de Freethiel, toen hij daar nog trainer was, wat aanmodderen. Gelukkig waren we brave jongens. Braems, dat was wat anders. Die was veel strenger.’

Een dissonant, want al de rest roemde Braems achteraf net om zijn rust en vaderlijke kalmte. Zijn gemoedelijke ingesteldheid, die hem een mooie carrière opleverde in de jaren zestig, zeventig én tachtig. Eerst in België, later ook in Griekenland en Turkije.

In Zottegem, daar begon het voor Braems rond zijn twaalfde, net na WO II. Toen hij er ging voetballen, was er enkel een truitje en een paar kousen beschikbaar. De broek ontbrak. Hij droeg dan maar de broek die hij aan had om naar de match te komen. Een korte, mét bretellen. Die droeg hij… boven zijn shirtje. Geen zicht, lachte hij achteraf zelf met die anekdote. Die dag maakte hij wel drie goals en een week later mocht hij starten. Onder een valse naam, vanwege nog niet speelgerechtigd.

Op zijn zestiende debuteerde hij in de eerste ploeg. In een boek geschreven ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van de club, staat bij de beschrijving van Braem: ‘Technisch vaardig, fraaie dribbels, precies en krachtig doelschot en prima kopspel’. ‘De man met het gouden hoofd’, zo werd hij genoemd.

Als hij halverwege de jaren vijftig verkocht wordt aan RC Mechelen levert dat de club 1 miljoen Belgische frank (25.000 euro) op, een voor die tijd hoog bedrag. Later gaat hij ook voor Club Brugge spelen – hij wordt er ploegmaat van Fernand Goyvaerts (ex-Real en -Barcelona) – en voor Daring Club Brussel.

In de Beker der Jaarbeurssteden, de voorloper van de Europese bekers, raakt hij met de Brusselse ploeg zwaar geblesseerd aan de knie en zo is zijn actieve carrière snel voorbij.

Urbain Braems gaf zijn beste spelers alle ruimte om zich te ontplooien.

Op zijn 29ste, na 50 wedstrijden in eerste klasse, gaat hij al aan de slag als trainer. Opnieuw in Zottegem, op lager niveau. Later zou hij er nog sportief verantwoordelijke zijn en zo een zeer grote cirkel voltooien.

Naam maakte Urbain Braems vooral als trainer-leraar. Het waren nog niet de hoogdagen van het profvoetbal, vaak combineerden voetballers nog een dagtaak, of een halve, met werk. Braems deed dat als trainer ook, naast het trainer-zijn bleef hij les geven. Schools vonden sommigen ook zijn aanpak op het veld. Niet de grootste vernieuwer, maar wel iemand die oog had voor het menselijke. Een pedagoog. Sommigen vonden hem te braaf, anderen loofden hem daar weer voor.

Succes had hij wel. Braems loodste Cercle terug naar de top – onder meer door Fernand Goyvaerts terug te halen uit het buitenland – trok dan naar Antwerp omdat hij Eddy Wauters nog kende en ging vervolgens aan de slag bij Anderlecht.

Dat Urbain Braems niet het zachtgekookte eitje was zoals later wel eens werd gesuggereerd, mag blijken uit een incident met Paul Van Himst.

Dat hij niet het zachtgekookte eitje was zoals later wel eens werd gesuggereerd, mag blijken uit een incident met Paul Van Himst. Braems wilde voor een Europees duel uitpakken met een voorhoede Rensenbrink-Ladinskyi en vroeg Van Himst om op de rechterflank te spelen, maar die weigerde. Coach en speler hielden voet bij stuk en Van Himst trad die avond niet aan. Een fikse boete was het resultaat. Samen werden beiden dat seizoen wel nog kampioen, een van de twee titels die Braems zou halen.

Vaak gaf hij zijn beste spelers alle ruimte om zich te ontplooien. Schönberger bij SK Beveren, waar Braems Urbain Haesaert als zijn assistent in het ‘prof’-voetbal introduceerde of Arnor Gudjohnsen bij Lokeren. De vader van Eidur had het heel lastig met zijn aanpassing aan de Belgische competitie omdat hij een heleboel basisvaardigheden miste, maar vaderfiguur Braems gaf hem een speciaal trainingsprogramma, gericht op techniek. Ook Wlodek Lubanski hielp hij zo bij zijn aanpassing.

Twee titels en vijf bekers staan op het palmares van Braems, een man van veel relaties, die het voetbal tot zeer late leeftijd van nabij bleef volgen. Goed de tendensen inzag, de hogere snelheid van uitvoering. Vaak werkte wat hij aanraakte, één keer niet. Tussen hem en Standard klikte het bijvoorbeeld niet. Nog voor zijn tweede seizoen er kon starten _ na een verloren bekerfinale, lag hij er al uit. Georg Kessler nam toen over, een week voor de competitie zou beginnen.

Zijn trainerscarrière eindigde hij begin jaren negentig met een klapper: bij het Turkse Trabzonspor, waar Jean-Marie Pfaff hem introduceerde. Zijn allerlaatste match was de bekerfinale tegen Bursa, waar Hakan Sükür toen in de spits speelde. Onderweg schakelde Trabzonspor Galatasaray en landskampioen Besiktas uit. De finale werd, heel uitzonderlijk, in twee manches gespeeld. In Bursa verloor Trabzonspor met 3-0. De week nadien zette de ploeg dat recht met 5-1. Van het stadion werd het team achteraf naar het trainingsveld gevoerd voor een feest en toen gebeurde van alles: mensen die voor de bus sprongen, schoten met echte geweren. Urba-in, Urba-in scandeerde een dol publiek. Ze hesen Braems op het podium, waar hij vijf keer in de lucht moest schieten met een zware revolver. Om zeker te zijn dat hij niemand mee zou hebben, schoot hij maar richting Zwarte Zee.

In 2007 werd hij er ereburger van de stad.

Lang na zijn officiële pensioen werd Braems nog door verschillende ploegen benaderd, maar hij ging nooit meer in op een aanbieding. ‘Ik wilde in schoonheid eindigen’, zei hij in een interview met Sport/Voetbal Magazine in augustus 2005. ‘Dat heb ik geleerd van president Vanden Stock: Finir en beauté‘.

Urbain Braems werd 87.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content