Wie is Unionverdediger Christian Burgess, wat maakte hem tot de man die hij nu is, wat drijft hem en wat gaat er in hem om? ‘Bij Portsmouth noemden ze me The Vegan Jesus. ’
Wanneer Christian Burgess opstaat om te vertrekken, pakt hij het chocolaatje dat bij zijn koffie lag van tafel. ‘Voor straks, het is zwarte.’ Wanneer we hem erop wijzen dat er toch echt melk inzit, kijkt hij op de verpakking en trekt met zijn mond. ‘Jammer, maar dan niet’, zegt hij met een lach en legt het stukje terug.
De centrale verdediger van R Union SG is veganist en doet daar geen enkele concessie in. Zodoende spreken we hem ook in Le Pain Quotidien aan de Sablon in Brussel. Hij komt er graag omdat er voor ‘ieder wat wils is’, zegt hij. Oftewel: voor zowel mensen die veganistisch zijn als voor hen die wel dierlijke producten eten. Hijzelf neemt deze namiddag een dubbele espresso en vertelt opgetogen zijn verhaal – de Engelsman gebruikt de interviews graag om zijn boodschap uit te dragen.
Vijf jaar geleden vertelden twee ploeggenoten bij Portsmouth hem over hun veganistische leefwijze en ze gaven hem wat namen van documentaires mee. Burgess was geshockeerd door wat hij zag, zowel het dierenleed als de invloed op onze aarde raakte hem zo diep dat hij het roer resoluut omgooide. ‘Sindsdien eet ik geen enkel dierlijk product meer. Zolang het geen effect op mijn voetbal heeft, wilde ik het volhouden en ik denk zelfs dat het me helpt bij het herstel. De verandering was dan ook vooral mentaal. Ik ben echt blij met mijn keuze.’
Hij noemt de impact van veehouderij. ‘Really…’ En schudt zijn hoofd. ‘Ik hou enorm van reizen. Ik was onder meer in Brazilië, Borneo, Indonesië, Maleisië … ik zag geweldige regenwouden, wilde dieren en prachtige natuur maar het kwam nooit bij me op dat iets dat zou kunnen vernietigen. Veehouderij is zo destructief daarvoor. Om nog te zwijgen over het leed van dieren op de manier waarop wij ze houden. Ze zitten opgesloten en ze hebben water nodig, plaats, eten – de industriële manier van boeren is zo intens. Waarom verbouwen we de gewassen die we aan dieren geven niet direct voor mensen, in plaats van voor het vetmesten van kippen, koeien en varkens? Voor mij is dat hét antwoord op de destructie van onze aarde.’
Mijn ouders groeiden op in armoede. Ze werden leraar en kwamen daaruit, ze bouwden een prima leven op door keihard te werken.
Christian Burgess
Dat vertelt hij ook zijn ploeggenoten bij Union wanneer ze hem er vragen over stellen. Ze reageerden in het begin verbaasd en natuurlijk maken ze er ook weleens grappen over. ‘Ze zijn niet zo geïnteresseerd in België als in Engeland, maar ik denk ook dat de Belgische vegan scene hier een beetje achterloopt.’
Het is niet zomaar een manier van eten, het is een leefwijze. Zo ook voor Burgess. Hij was altijd al geïnteresseerd in de wereld, in hoe ongelijkheid voor verschillen zorgt in onze maatschappij maar op het moment dat hij die documentaires zag, gingen zijn ogen pas écht open. Het wakkerde een activisme in hem aan waarvoor het zaadje al in zijn jeugd werd gepland.
Hongerlijden
Burgess groeide op in Barking, even buiten het centrum van Londen. ‘Het is zoals je je voorstelt bij het leven in een grote stad: stedelijk, chaotisch en druk.’ Christian Burgess is de middelste van drie kinderen. Hij heeft een oudere broer, Thomas, en een jongere zus Louise. ‘We leefden in een klein huis en we zaten altijd boven op elkaar. We waren alle drie erg competitief ingesteld, erg energiek ook: we sportten graag en hadden veel hoogoplopende discussies. Het was soms echt een mad house. Ik denk dat onze ouders het lastig hadden met ons. (lacht) Vooral mijn moeder. Zij werkte zó hard om het allemaal te bolwerken met ons in huis. Het hele leven van mijn ouders stond in het teken van ons, om ons alles te geven en in alles te voorzien. Daarin zijn ze geslaagd. We hebben alle kansen gekregen en dat waarderen we enorm. Er komt een tijd waarop wij hen iets terug zullen geven.’
De enige echte voorwaarde die pa en ma Burgess stelden was dat hun kinderen goed hun best deden op school. Dat kon ook moeilijk anders: ze waren beiden leerkrachten. ‘Ze waarschuwden ons voor de baan: ‘Word nooit leraar’, zeiden ze. Dat is triest, want het is een nobele baan en broodnodig in onze maatschappij, maar de druk wordt steeds hoger terwijl de lonen en de werkomstandigheden alleen maar slechter zijn. Mijn ouders hadden niet veel keus, zij groeiden beiden op in armoede. Ze werden leraar en kwamen daaruit, ze bouwden een prima leven op door keihard te werken, maar voor ons stond vast dat wij nooit voor de klas zouden staan.’
Tony en Ailsa vertelden hun kinderen verhalen over hun eigen jeugd. Christian Burgess’ moeder groeide op in Jaywick, aan de oostkust van Engeland. Het staat bekend als een van de armste plaatsen in het Verenigd Koninkrijk. Haar vader liet het gezin van de ene op de andere dag achter, waardoor haar moeder in haar eentje de zorg droeg voor vijf kinderen. Om toch wat geld te verdienen stond ook zij tegen een zeer laag loon voor de klas.
Nog altijd woont er familie van zijn moeder en Burgess bezocht ook al het huis waar zijn moeder haar jeugd doorbracht. ‘Je gelooft het niet als je het niet met eigen ogen ziet. Het is net een caravan, maar dan op twee palen aan de zee. Het was ongelooflijk om me voor te stellen dat vijf kinderen en mijn oma in dat huis woonden – wat het eigenlijk niet eens was. Ze sliepen in een ruimte samen, mijn moeder, haar broers, zus en mijn oma. Dat was normaal voor hen. Ze waren ook niet ongelukkig, zeiden ze. Maar wel hongerig.’
Ze eet nog altijd heel snel, vertelt hij. ‘Zet een bord voor haar neus neer en het is binnen een minuut op. Ze hadden nooit veel en moesten het met zessen delen. Wanneer het bord van haar broers leeg was, begonnen ze aan dat van haar. Dat zit er na al die jaren zo in dat ze dat nog altijd doet. Wij lachen daar vaak om, maar eigenlijk is het heel verdrietig.’
Mes op zak
Burgess’ vader zag dan weer zijn moeder wegvallen op heel jonge leeftijd en ook dat gezin kende geen gefortuneerd leven. Om aan een leven in een winkel of supermarkt te ontsnappen vertrok hij op zijn 17e uit Engeland en trok op de bonnefooi rond. ‘Heel veel weet ik daar niet van. Mijn vader is een rustig persoon, hij is stiller dan mijn moeder. Hij vertelde wel dat hij in Australië werkte in de mijnen, omdat dat goed verdiende. En hij voetbalde er. Hij bleef in totaal twaalf jaar weg en zoekt zijn vrienden in Nieuw-Zeeland, waar hij lange tijd woonde, nog elk jaar op.’
Ik ben heel medelevend, maar ik heb ook een koude kant in mij. Ik sta mijzelf nooit toe te emotioneel te worden.’
Christian Burgess
Burgess denkt dat zijn vader dezelfde insteek had als hij: de wereld ontdekken om te genieten van het avontuur en van alle pracht die de aarde in zich heeft. ‘Hij nam een boot en dacht: ik zie wel. Hij liftte veel en droeg altijd een mes bij zich. Soms was het echt gevaarlijk. Hij heeft dat uiteindelijk maar één keer tevoorschijn moeten halen, bij een vrachtwagenchauffeur, maar ook daar weet ik het fijne niet van.’ Een stilte. ‘Ik wil hem eigenlijk graag meer vragen over zijn jeugd. Ik ben nieuwsgierig naar zijn leven. Hij is een stuk ouder dan mijn moeder, hij is nu 77 en groeide op net na de Tweede Wereldoorlog. Dat was een totaal andere tijd. Mijn vader kreeg nog slaag met de riem als hij stout was geweest, bijvoorbeeld.’
Door het leeftijdsverschil was het moeilijker om met zijn vader te connecten, zegt Burgess. Al was het contact altijd goed. ‘Ik ben closer met mijn moeder, ik lijk ook het meeste op haar. Medelevend, open, hardwerkend en leergierig. Maar ook mijn vader was er echt voor ons. Hij werkte minstens zo hard en dat deed hij om ons alle kansen te kunnen geven en ons te brengen waar we maar wilden. Hij is supertrots en sms’t me voor elke wedstrijd met kleine adviezen. ‘Hou het simpel, heb vertrouwen.’ Thank you, dad. (lacht) Het is lief.’
Geen diehard socialist
Die achtergrond gaf zijn vader en moeder een activistische insteek in het leven, waar ze hun kinderen al op jonge leeftijd bij betrokken. Zo ging Burgess met zijn moeder mee naar haar school, waar ze werkte in het vrijwilligersprogramma. Voor kinderen die in de zomer niet op vakantie konden, organiseerden ze allerlei activiteiten: van zomerkampen tot sporttoernooien. Burgess coachte er teams, gaf cricketles of ging mee kamperen. ‘Hoewel we met bepaalde waarden werden opgevoed, wakkerden het zien van die documentaires vijf jaar geleden pas echt het activisme in me aan. Ik werd me ervan bewust wat er gebeurt in de wereld en hoeveel onrecht er is. Veganisme komt niet alleen voort uit het onrecht voor dieren, ook voor mensen. De mensen die in de slachthuizen werken, zijn vaak arm en werken in zeer slechte omstandigheden. Ik oriënteerde me steeds breder in allerlei wereldproblematieken en dat zette me aan mijn steentje bij te dragen.’
Burgess was nauw betrokken bij de goede doelen die vanuit zijn vorige club, Portsmouth, werden opgezet en zette zich ook in voor allerlei liefdadigheidsinstellingen. Zo maakte hij bijvoorbeeld maaltijden voor kwetsbare mensen. Door zijn inzet gaven ze hem bij zijn club een gepaste bijnaam. ‘Ze noemden me daar The VeganJesus, (lacht) ook omdat ik lang haar heb. Maar ik ben geen heilige. Dat hebben we ook niet nodig, we hoeven geen mensen te hebben die perfect zijn. We hebben een grote groep nodig die zijn deel doet en iets bijdraagt. Begrijp me dan ook niet verkeerd: ik ben geen diehard socialist. Ik vind dat mensen geld mogen verdienen en ik stel me ook geen wereld voor waarin er niet meer wordt gevlogen. Ik reis zelf bijvoorbeeld ook graag en het zou niet gezond zijn als mensen hun innerlijke verlangens opzijzetten. De hoofdzaak voor mij persoonlijk is: meer groenten eten. Dat is zo simpel als wat. En als je kunt je eigen groenten verbouwen. Dat is mijn droom voor de toekomst: een huis met mijn eigen moestuin. Mijn groenten vanuit mijn eigen grond tot in mijn keuken zien. Dat smaakt zoveel beter, dat kán niet anders. En een biggetje. Ik vind varkens geweldig, maar sinds ik veganistisch ben, hou ik van alle dieren. Ik ben echt gek op ze. Ik droom van een dierenopvang. Dat zou geweldig zijn: om boerderijdieren of honden op te vangen.’
Vluchtelingen in Calais
Na zijn overstap naar Union twee jaar geleden, liet hij zijn vrijwilligerswerk daar noodgedwongen los en zodoende wees een vriend hem op Care4Calais, een vrijwilligersorganisatie die vluchtelingen helpt en ook veel vanuit Brussel opereert. Sindsdien trekt Burgess in zijn vrije dagen zo nu en dan naar de Franse kust. ‘Ik was al eens in Calais geweest, gewoon om het eens te zien, en ik voelde toen al dat ik graag eens terug wilde. De eerste keer bleef ik een week, de andere keren een paar dagen.’
’s Ochtends helpt hij daar mee in de organisatie, zoals het voorbereiden van bepaalde voorzieningen, het maken van lunch en het sorteren van donaties. In de middag vertrekken ze naar een locatie en delen daar de giften uit. ‘Ik kreeg van de club oude kleren mee en voor ik ga, vraag ik de jongens of ze wat kunnen missen. Jassen, schoenen, kampeerspullen… ze zijn er erg in geïnteresseerd en deden zelf ook een inzamelingsactie voor de mensen die getroffen werden door de overstromingen in het zuiden. Ze zijn zich bewust van de ontwikkelingen in de wereld.’
Ik zou het geweldig vinden om boerderijdieren of honden op te vangen.’
Christian Burgess
Daarnaast verleent Burgess met zijn team diensten aan de vluchtelingen, zo is er een kapper, een naaister, een fietsenmaker en een station dat warme en koude dranken voorziet. Of hij nooit emotioneel wordt als hij daar is? ‘Ik weet niet wat het is met mij, maar ik heb dat niet. Ik ben heel medelevend, heb een groot hart, maar ik heb ook een koude kant in mij. Ik sta mijzelf nooit toe te emotioneel te worden. Nooit. Ik zet het opzij en denk aan wat mijn vader me altijd meegaf. Wanneer ik zei: ‘Dat is niet eerlijk’, antwoordde hij standaard: ‘Het leven is niet eerlijk.’ Daar denk ik nu nog vaak aan terug. Er gebeuren zoveel erge dingen. Mensensmokkel, moderne slavernij, vrouwenonderdrukking, vrouwenhandel … ik las een artikel dat in België 30.000 of 40.000 mensen het slachtoffer zijn van mensensmokkel. Zó veel. We zijn naïef als we denken dat in onze wereld van vandaag geen tragedies gebeuren. En daar zijn we goed in. Wij, mensen, houden onszelf graag voor de gek. Dus ik ging naar Calais en dacht: dit is de realiteit.’
De mensen die in pure wanhoop verdrinken om de oversteek te kunnen maken, blijven hem het meeste bij. ‘Sommige vrijwilligers zijn daar maanden na mekaar en leren de mensen in die kampen echt kennen. Als je dan hoort dat weer een paar van hen verdronken zijn in het Kanaal… dat moet echt traumatiserend zijn.’ Hij zucht. ‘En wij laten dat gebeuren. Dat is crazy, shocking. Twee landen, Frankrijk en het VK, gaan ermee akkoord dat dit gebeurt. Dat is zo wreed.’
Om asiel te kunnen aanvragen, dienen deze vluchtelingen namelijk in Engeland zelf te zijn. ‘Maar er is geen veilige en geen legale route om asiel aan te vragen. Het is voor vluchtelingen niet toegestaan om in the UK te komen. Maar om asiel aan te vragen, moet je ín het land zijn en daarom proberen ze het op een nacht toch. Door in vrachtwagens te kruipen, wat enorm gevaarlijk is, of door met een boot de oversteek te maken, mogelijks nóg gevaarlijker. Als je niet compleet radeloos bent, doe je dat niet. Welke moeder stopt zijn kind in een kleine boot met het risico om te verdrinken als ze niet compleet de wanhoop nabij was? Dit is hun enige kans om nog iets van hun leven te maken.’
De pijn voor vrijwilligers als Burgess is dat je die mensen niet écht kunt helpen. Ondersteunen kan, maar een oplossing hebben ook zij niet. ‘Ik kan ze in mijn auto meenemen naar Engeland maar dan word ik opgepakt voor mensensmokkel en beland ik in de gevangenis. Het beleid in het Verenigd Koninkrijk is walgelijk. Het is van het ergste wat er is, een pure schande.’
Als voetballer die goed zijn geld verdient, zou het veel gemakkelijker zijn weg te kijken. ‘Het is ook gemakkelijk om te helpen omdat ik een platform heb’, countert hij. ‘Ik gebruik dat graag voor iets goeds. Maar het klopt: ik ben niet de stereotiepe voetballer en ik heb andere interesses dan de meesten. Dat komt omdat ik niet ben opgegroeid in een voetbalacademie. Ik heb mijn jeugd gehad, veel verschillende sporten gedaan, ik ben met vrienden uit geweest en ik heb genoten van het leven. Ik heb me daardoor heel allround ontwikkeld. Dat geef ik graag door aan kinderen. Ik wil een rolmodel zijn en hen iets meegeven over menselijk zijn, over dieren, de aarde en je daar om bekommeren. Dat zijn de dingen waar het volgens mij écht om gaat in het leven.’
‘Er moet al een héél mooi voorstel komen wil ik Brussel nog verlaten’
Christian Burgess verlengde onlangs zijn contract bij R Union SG tot 2024 met een optie voor nog een seizoen. Hij ziet zichzelf hier blijven, zegt hij, zeker omdat hij sinds een half jaar een nieuwe liefde in zijn leven verwelkomde. Hij ontmoette zijn vriendin Jessica online en ze wonen sinds deze maand samen in Brussel. Daarvoor had Burgess twee jaar een appartement in Antwerpen. ‘Het is snel gegaan, maar als je weet dat het klopt… waarom niet.’ En nee, ze is niet veganistisch. ‘Ze houdt daarvoor te veel van kaas’, zegt hij lachend. ‘Maar dat maakt me ook niet uit. Ieder maakt zijn eigen keuzes.’ Wél koken ze altijd samen, veganistisch natuurlijk. En ze is net als hij een dierenliefhebber. ‘Haar liefde voor honden is ongelooflijk. Ze werkte voor een hondenopvang in New York, waar ze studeerde, en redde daar een van hen: Robert, die nu anders dood zou zijn. Hij was te oud om hem mee terug naar Brussel te nemen dus bleef hij bij haar ex. Deze zomer zochten we Robert weer op. Ze houdt zoveel van hem, dat was geweldig om te zien.’ Haar hond hier in België, de labradoodle Milo, sloot Burgess in zijn hart. ‘Mijn hele filmrol staat vol met foto’s van hem. Oh my god, ik hou zo veel van hem. Ik kan me een leven zonder hem niet meer inbeelden.’
Burgess verwacht dan ook dat zijn toekomst in Brussel ligt. ‘Mijn vriendin is hier geboren en getogen, ze heeft hier haar vrienden en haar werk en ik voel me hier ook heel goed. De cultuur, de mensen, de stad…’ En een andere club? ‘Die moet al met een héél mooi voorstel komen wil ik daarvoor Brussel achter me laten.’ En wat daarna? ‘Dat is een goeie vraag. Ik heb geen idee. Heel misschien blijf ik in het voetbal, het is een geweldig platform om iets te kunnen doen in deze wereld. Of ik ga iets doen waar ik echt gepassioneerd in ben, zoals lobbyen voor klimaatverandering of ambassadeur zijn voor een goed doel. Ik ga in elk geval iets doen waarin ik een verschil kan maken.’
