KV Mechelen is de enige profvoetbalclub in België waar supporters mee in het bestuur zetelen. Maar kennelijk kon dat niet voorkomen dat de club zich bezondigde aan matchfixing.
Mark Uytterhoeven (62) reageert hevig als de supportersparticipatie bij KV Mechelen in één adem wordt genoemd met de matchfixing waarvoor de club in juli aansprakelijk gesteld werd. De tv-figuur en notoir Malinoissupporter wil niet dat iemand nu zou besluiten dat de supportersparticipatie bij geel-rood niet werkt. ‘Dat doet mij denken aan de dodelijke val van wielrenner Wouter Weylandt in 2011′, aldus Uytterhoeven. ‘Toen zei iemand op de radio: ‘Die helmen lijken niet te werken.’ Maar absolute onkwetsbaarheid bestaat niet. Dat geldt evengoed voor organisaties.’
Financiële fratsen
De felheid van Uytterhoeven hoeft niet te verbazen. De supportersparticipatie bij Malinois is zijn geesteskind. Ze spruit voort uit een belofte die hij de andere geel-roodfans deed na de vereffening van eind 2002, toen het Mechelse legioen in het zog van Uytterhoeven de club redde. Nadien mocht de vzw Malinwa Supportersorgaan toetreden tot de raad van bestuur, met 33 procent van de stemmen. Zelf kreeg Uytterhoeven een levenslang zitje in het bestuur (zie ook kader). Bedoeling was dat de fans vanaf dat moment konden verhinderen dat bestuurders de club nog eens naar de verdoemenis zouden helpen. De focus lag daarbij op het voorkomen van nieuwe financiële wandaden.
Maar uitgerekend bij KV zijn nu vier bestuurders veroordeeld voor een wandaad waar in sportmiddens nog zwaarder wordt aan getild dan aan financieel gesjoemel: competitievervalsing. Een sleutelfiguur in dat verhaal was Dejan Veljkovic, de ex-huismakelaar van geel-rood. Hij benaderde Waasland-Beveren in de aanloop naar de match die de Oost-Vlamingen op 11 maart 2018 speelden tegen KV. Daarnaast wordt ex-financieel directeur Thierry Steemans er in officiële politiedocumenten van verdacht dat hij zich persoonlijk zou verrijkt hebben bij transfers. Ook strooide Veljkovic in het rond dat ex-voorzitter Johan Timmermans van hem een Rolex aanvaardde. En ten slotte valt nog af te wachten in welke mate KV ook in beeld komt in het gerechtelijk onderzoek naar dubieuze financiële constructies.
‘Zelfs als je met één derde fans in de raad van bestuur zit, kunnen de mensen van het dagelijks bestuur nog dingen verbergen’, zegt Uytterhoeven. ‘In een organisatie moet je taken delegeren en kan niemand zicht hebben op alles. Dat heeft niks te maken met onze supportersparticipatie. Die heeft haar nut al bewezen. Ik herinner me stemmingen waarbij de fans echt zeiden: ‘Dit gaan we niet doen, hiervoor hebben we de centen niet.’ Bijvoorbeeld toen eens overwogen werd om nog een extra doelman te halen omdat er één geblesseerd was.’
Ongezond klimaat
Ook de Duitse Antonia Hagemann (42) kent intussen het Mechelse matchfixingverhaal. Zij is CEO van SD Europe, een internationale vzw die werkt rond supportersparticipatie. ‘Zelfs in een bestuur met uitsluitend fans had dit kunnen gebeuren’, zegt Hagemann. ‘Iederéén kan foute beslissingen nemen, óók een supporter. Fans in het bestuur lossen niet alles op. Wel kun je een systeem installeren waarbij het heel onwaarschijnlijk wordt dat zoiets nog gebeurt. Hoe transparanter beslissingen worden genomen, hoe beter. Misschien biedt dit voorval KV de kans om eens grondig te kijken naar de manier waarop de club geleid werd. Cruciaal lijkt me vooral de verantwoording die bestuurders moesten afleggen ten opzichte van elkaar.’
Voor Hagemann voelt het wel tegenstrijdig om die opmerkingen te maken aan het adres van KV Mechelen, omdat die club op Belgisch profniveau net de beste leerling van de klas is als het gaat over supportersparticipatie. Volgens haar biedt dat concept clubs nog altijd de beste garantie op een duurzame langetermijntoekomst. Maar al jaar en dag ervaart ze hoe het concept supportersparticipatie in België nauwelijks voet aan de grond krijgt, terwijl het in haar geboorteland Duitsland al jaren gemeengoed is, ook op profniveau. ‘België lijkt maar niet te aanvaarden dat supportersparticipatie iets positiefs is’, sakkert Hagemann. ‘KV krijgt er weinig steun of erkenning voor van de Belgische voetbalinstanties.’
Bij die instanties zit volgens Hagemann overigens een tweede belangrijk luik van het Belgische omkoopverhaal: ‘Als degradatie op financieel vlak werkelijk moordend is en om die reden bestuurders tot matchfixing aanzet, is dat óók een aspect dat eens moet bekeken worden. Misschien kan er meer gedaan worden om het algemene voetbalklimaat in België gezonder te maken.’
Geknipte vleugels
Intussen blijft wel de vaststelling dat de matchfixing namens KV zich voordeed nadat geel-rood Veljkovic jarenlang ongezond veel speelruimte gaf binnen de club. Hoewel de Serviër ook vijf jaar geleden al een kwalijke reputatie met zich meedroeg, lieten de fans in het KV-bestuur dat toch gebeuren. ‘Het kan dat we op dat vlak te laks zijn geweest’, geeft Uytterhoeven toe.
Hagemann hoopt dat Malinois het kind nu niet met het badwater zal wegkieperen. Maar dat is hoofdaandeelhouder Dieter Penninckx (44) allerminst van plan, integendeel. Toen KV werd omgevormd naar een nv, verklaarde hij zich al akkoord om aan de supporters, tussen wie hij zelf opgroeide, een rist vetorechten te geven. Daardoor kan Penninckx nu de club bijvoorbeeld niet zomaar aan pakweg een Maleisiër verkopen. En die geknipte vleugels zitten Penninckx blijkbaar lekker. Na het matchfixingproces besliste hij om de fans nóg meer zeggenschap te geven. Vroeger zaten zij enkel op het niveau van de raad van bestuur, waar het vooral over de lange termijn gaat. Intussen zijn ook in het dagelijks bestuur twee van de vijf mensen vertegenwoordigers van het Malinwa Supportersorgaan. ‘Dat is de les die te trekken valt uit dit verhaal’, zegt Penninckx. ‘Om écht impact te hebben moeten de fans in het dagelijks bestuur zitten. Dáár moeten ze de zaken kunnen volgen en een stem hebben.’
Uytterhoeven: ‘Ik voel mij een veroordeelde crimineel’
Tv-figuur en KV Mechelensupporter Mark Uytterhoeven is boos. Hij stoort zich mateloos aan een zinnetje in de beslissing die het Belgisch Arbitragehof voor de Sport (BAS) nam over het matchfixingluik van operatie Propere Handen. Dat ging over competitievervalsing bij de match KV Mechelen-Waasland-Beveren van 11 maart 2018. Het BAS achtte vier van de toenmalige KV-bestuurders schuldig, en in het verlengde daarvan ook de club. Maar het bestuur bestond in maart 2018 ook uit nog zeven andere mensen, onder wie Uytterhoeven. ‘In de beslissing van het BAS lees ik: ‘Dat de andere bestuursleden van niets wisten, kan wel zo zijn”, foetert Uytterhoeven. ‘Néé! Het was veel te vrijblijvend van het BAS om te stellen: ‘Dat kan zo zijn.’ Dat wás zo. Ik ben zeer, zéér ongelukkig over die formulering. Ik voel mij nu een veroordeelde crimineel. En het gaat kennelijk zo ver dat de bestuurders van Cercle Brugge mij en de andere onschuldige KV-bestuurders niet meer wensen te ontmoeten.’
