10 jaar na de dood van Gary Speed: nog veel vragen

Rond de zelfmoord van de Welshe bondscoach op 27 november 2011 blijft een waas van mysterie hangen.

In zijn laatste WK-kwalificatiewedstrijd neemt België het op tegen Wales. In de selectie van de Welshmen zitten spelers die er tien jaar geleden ook al bij waren. Onder hen Joe Allen. De nu 31-jarige middenvelder voetbalde nog onder bondscoach Gary Speed, die zich op 27 november 2011 ophing in zijn garage.

‘Het is moeilijk te geloven dat het al tien jaar geleden is. Veel van de jongens praten nog steeds over Gary, over de invloed die hij had op ons, de jonge spelers’, zegt Allen aan de BBC.

Geen lege woorden, want onder Speed, die minder dan één jaar bondscoach was, klom Wales op de FIFA-ranking van plaats 117 naar plaats 45 in slechts twee maanden tijd.

Ook andere prominente spelers, zoals Gareth Bale en Aaron Ramsey, zouden het latere succes, met onder meer een halve finale op het EK 2016, voor een deel toeschrijven aan Speed.

Twee weken voor de tragische gebeurtenis had Wales nog met 4-1 gewonnen van Noorwegen in Cardiff City Stadium.

Geen zorgen

Het was Louise Speed die haar man op de ochtend van 27 november 2011 dood aantrof in de garage van hun huis in Huntington, een klein plaatsje van amper 2000 inwoners in het noordwesten van Engeland.

Een dag ervoor had Gary Speed nog een interview gegeven aan Dan Walker voor het programma Football Focus op de BBC.

Alan Shearer, een van zijn beste vrienden, had hem in de tv-studio nog gezien. ‘Hij leek oké. Hij dreef een beetje de spot met mijn vermomming – ik droeg een sjaal en een muts. Dat was typisch voor hem.’ Shearer voegde er nog aan toe dat Speed verder geen zorgen leek te hebben.

Ruzie met vrouw

Na de opnames van het programma was de Welshe bondscoach met zijn vrouw naar een etentje met vrienden geweest. Op de terugweg naar huis hadden ze ruzie gemaakt.

Toen ze thuiskwamen stapte Louise weer in de auto, om haar gedachten te verzetten. Na een tijdje rondrijden belde ze een paar keer naar Gary, maar hij nam niet meer op.

Eenmaal terug aan het huis, stelde ze vast dat de deur op slot was. Ze ging weer in de auto zitten. Aanbellen wilde ze niet, want dan zouden hun zonen Edward en Thomas, toen 14 en 13 jaar, misschien wakker worden.

‘Ik liet de motor draaien en besloot te blijven zitten tot ik binnen kon’, verklaarde ze later. Maar ze viel in slaap en werd weer wakker rond 6 uur ’s morgens. Toen ze door het raam van de garage keek, zag ze dat haar man zich opgehangen had.

Glas halfleeg

Shock, verbazing, ongeloof. Dat waren de drie sleutelwoorden in de media op 27 november 2011. Niemand kon het bevatten. Waarom had Gary Speed zelfmoord gepleegd?

Hij was net 42 geworden, had een vrouw en twee zonen, was bondscoach van Wales en had er een prachtige voetbalcarrière op zitten. Een afscheidsbriefje was er niet.

Carol Speed, de moeder van Gary, omschreef hem wel als ‘een man voor wie het glas altijd halfleeg was’. Toen hij in 2010 een medaille kreeg waardoor hij toetrad tot de Orde van het Britse Rijk, vond hij niet dat hij die verdiende, zei ze. Ze had ook nog eens wat tv-beelden van haar zoon bekeken. De laatste dagen voor zijn dood was zijn glimlach niet meer oprecht en ‘liep niet door tot in zijn ogen’, vond ze.

Waarom?

In de jaren na zijn dood doken er heel wat geruchten op over waarom Speed zich van het leven beroofd had. Hij zou zijn vrouw bedrogen hebben, hij zou worstelen met zijn seksualiteit.

Vader Roger Speed verzuchtte: ‘Het zou gemakkelijker zijn mocht er enige waarheid in de geruchten zitten, want dan zou er een reden zijn. Daarom zou ik soms willen dat de geruchten kloppen. Het leven zou draaglijker zijn als we zouden weten waarom.’

Ook Louise verklaarde in 2018 dat ze het raden heeft naar de motieven van haar man. ‘Ik kan het hem nog steeds moeilijk vergeven. Wij moesten daarna de scherven oprapen. Iedereen vroeg me waarom hij het gedaan had, maar ik heb geen antwoorden. En daarom zal ik dit ook nooit kunnen afsluiten.’

Vorig jaar verscheen er het boek ‘Remarkable People’ van BBC-presentator Dan Walker. Daarin sprak zoon Edward Speed voor het eerst over die dag in november 2011. ‘Ik herinner me het heel levendig. Ik werd wakker door het gegil van mijn moeder. Ze had moeite met ademen en praten. Ze zei me niet in de garage te gaan kijken, maar… Wat ik daar zag, achtervolgt me nog steeds.’

Barry Bennell

In januari 2018 dook de naam van Gary Speed op in het proces rond Barry Bennell. Dat is een pedofiele jeugdcoach die in de jaren 70, 80 en 90 voor Crewe Alexandra, Manchester City, Stoke City en Leeds United werkte. Hij kon zich jarenlang ongestoord vergrijpen aan vermoedelijk honderden minderjarige voetballers en verwoestte op die manier tal van levens.

In de rechtszaal valt een verrassende naam, die van… Gary Speed. Een anonieme getuige vertelt aan de rechter en de jury dat hij tot op de dag van vandaag gekweld wordt door wat hij destijds met Bennell heeft moeten ondergaan.

Hij beweert dat vier spelers van de teams waarin hij voetbalde onder Bennell, zich van het leven beroofd hebben. Onder hen ook Gary Speed. Hij zegt dat hij ‘99,9 procent’ zeker is dat Speed seksueel misbruikt werd in zijn jeugd.

Gary Speed voetbalde in zijn jeugdjaren bij Crewe Alexandra en had daar Bennell als coach. Maar in een eerder onderzoek naar de pedofiel, daterend uit de jaren 90, was Speed ondervraagd en had hij ontkend dat hij ooit misbruikt was.

De nu 67-jarige Bennell, die sinds 2018 in de gevangenis zit, heeft het misbruik van Speed ook nooit toegegeven.