Na een krankzinnige transferperiode in Amsterdam, is het vizier bij Ajax op een goeie campagne in de Champions en een nieuwe titel gericht. Toch blijven de nodige vraagstukken op tafel liggen bij Ajax. Over krachtenvelden, miscommunicatie en machtsspelletjes bij de Nederlandse landskampioen.
Door Freek Janssen (Voetbal International)
De vlaggetjes wapperend in de Arena, op de klanken van Andrié Rieu, een paar minuten voor de aftrap. Gevolgd door de spelersopkomst en de hymne van de Champions League, met ongetwijfeld een kolkende Johan Cruijff Arena. Vorige week waren de internationale spotlights weer op Amsterdam gericht, als Ajax tegen Rangers FC de groepsfase aftrapte. In een groep met verder Liverpool en Napoli waren de drie punten direct van groot belang. De hunkering was voelbaar in Amsterdam, van supporters tot spelers tot clubleiding. Eindelijk weer spelen op het allerhoogste podium, maar ook: eindelijk alle aandacht op het voetbal. Het was voor veel mensen, ook binnen Ajax, de ideale afleiding in een uiterst roerige tijd vol onduidelijkheid.
Terug naar afgelopen week. Ramón Rodríguez Verdejo, beter bekend als Monchi, is al ruim twee decennia actief als technisch directeur. Negentien jaar Sevilla en twee jaar AS Roma hebben de Spanjaard deals in alle soorten en maten opgeleverd. Maar de transfer van Lucas Ocampos naar Ajax enkele weken geleden was toch ook voor hem nieuw. ‘Er was een akkoord bereikt met goede voorwaarden voor iedereen’, sprak Monchi op een persconferentie tegenover Spaanse media. ‘Ik ben al vele jaren bestuurder en dit is de eerste keer dat mij dit is overkomen. We hebben nu gelukkig een middenweg gevonden waar alle partijen tevreden over waren.’
Eind goed, al goed, maar wel na een tumultueuze aanloop. Het verhaal van de huurtransfer van Lucas Ocampo is op zijn minst gezegd bijzonder te noemen. Op zoek naar een vervanger voor de naar Manchester United vertrokken Antony kwam Ajax in de laatste dagen van de transferperiode bij de 28-jarige Argentijn uit. Het technische duo Gerry Hamstra en Klaas-Jan Huntelaar gooiden na de gebruikelijke afstemming met algemeen directeur Edwin van der Sar de lijntjes uit, namen contact op met Sevilla en het management van de speler. Al snel bleek er ruimte én wederzijdse interesse in een transfer. Ocampos had in Andalusië nog een contract tot medio 2024, maar een transfersom van ongeveer twintig miljoen euro moest ervoor zorgen dat de tienvoudig international niet meer in Sevilla maar in Amsterdam onder contract zou komen te staan.
Tot zover niets geks, maar dat veranderde toen Ocampos in het vliegtuig van Spanje naar Nederland zat. Om de deal definitief te bekrachtigen ging de clubleiding van Ajax langs de raad van commissarissen. Goedkeuring is een vereiste, maar waar Hamstra en Huntelaar rekenden op een formaliteit, kwam het tweetal bedrogen uit. De raad van commissarissen gaf geen groen licht, deed dat een dag later opnieuw niet bij vijftien miljoen euro, waarna uiteindelijk op woensdagavond om drie minuten voor de transferdeadline alsnog een huurtransfer met optie tot koop werd bekrachtigd.
De mix van miscommunicatie en onvermogen bij de grootste club van Nederland kwam pijnlijk aan het oppervlak waarbij de overgangsfase waarin Ajax zich bestuurlijk bevindt duidelijk werd.
Ajax heeft een nieuwe rechtsbuiten voor dit seizoen, maar net als in eerder stadium bij onder meer de transfer van Owen Wijndal werd duidelijk dat de onderlinge afstemming in de top van de club zeer matig is. Dat de RvC kritisch naar grote uitgaven kijkt is logisch en dat behoort ook tot hun takenpakket, alleen dat de communicatie niet eerder in het transferproces plaatsvindt, is uiterst opmerkelijk. Als vooraf de financiële kaders waren besproken, was er ook geen ruis op de lijn gekomen. De mix van miscommunicatie en onvermogen bij de grootste club van Nederland kwam pijnlijk aan het oppervlak waarbij de overgangsfase waarin Ajax zich bestuurlijk bevindt duidelijk werd.
Erfenis
Wie het heden wil begrijpen, moet het verleden kennen. In de huidige ruis op de lijn tussen RvC en directie is dat zeker van toepassing. Na acht jaar Marc Overmars aan het roer op technisch vlak, ontstond er in februari plotseling een gapend gat. Technisch manager Hamstra liep al een jaar rond als rechterhand van Overmars, had ervaring in de functie van td bij SC Heerenveen en wordt alom beschouwd als een prettig persoon. Zes weken na het vertrek van Overmars, half maart, maakte Ajax bekend dat Hamstra voorlopig de taken van de gevallen directeur voetbalzaken zou overnemen.
Met algemeen directeur Edwin van der Sar, die zich ook nadrukkelijker met de technische kant zou bezighouden, en Klaas-Jan Huntelaar als vaste partner van Hamstra. Huntelaar was net gestopt als speler, was nog zoekende naar de gewenste nieuwe invulling van zijn leven, maar liep al regelmatig mee met Overmars om te kijken of een managementfunctie iets voor hem was. In het persbericht van Ajax viel onder meer de volgende zin te lezen: ‘Los van deze aanstelling van Huntelaar hebben de Raad van Commissarissen en de directie van Ajax zichzelf gezamenlijk ten doel gesteld om in de zomer van 2022 een nieuwe directeur voetbalzaken aan te stellen’.
Wat daarna volgde was een periode waarin Hamstra en Huntelaar geen dag rust hadden. Ajax kende de meest turbulente transferperiode in de clubgeschiedenis, waarin het ene na het andere record werd verbroken. Van de duurste inkomende transfer in de Nederlandse historie (Steven Bergwijn, 31,75 miljoen euro) tot de duurste uitgaande deal (Antony, 100 miljoen inclusief bonussen). De selectie van Ajax onderging een metamorfose. Veelzeggend: van alle clubs in Europa kunnen de Amsterdammers over de afgelopen transferperiode de hoogste inkomsten en het hoogste transfersaldo overleggen.
Het was een maximale vuurdoop voor het technisch duo, wetende dat elke handeling niet alleen door de buitenwacht, maar vooral ook de door de betrokken personen binnen Ajax op de weegschaal zou worden gelegd. Het doet ook in bepaalde mate terugdenken aan de eerste jaren van Overmars bij Ajax, waarin een gekunsteld technisch hart was geformeerd, waarbij de RvC ook geregeld transfers tegenhield. De macht van de RvC nam nu ook weer toe, waarbij het opvallend is dat het gezamenlijke doel uit het persbericht om in de zomer een nieuwe directeur voetbalzaken aan te stellen niet is behaald. Het voelt dan ook in alles alsof Hamstra en Huntelaar aan een proefperiode bezig waren in hun nieuwe rollen. Als ze het goed zouden doen, mogen ze blijven. Valt het tegen, dan wordt op zoek gegaan naar een vervanger. Als extra ballast in de krachtmeting om zichzelf te bewijzen, had het duo met schuivende machtspanelen te maken. Zowel van boven (raad van commissarissen) als van onder (trainer). Twee geledingen die een grote stempel drukken in het functioneren van een technisch directeur.
Jaloers op PSV
Maar dat tweetal viel uit elkaar en ook de RvC kibbelde erop los. Dat veel details op straat lagen, was voor de beeldvorming van bedrijfsvoering niet goed, maar ook niet nieuw. Het kan de beleidsbepalers dan ook onmogelijk verrassen. Tijdens het trainingskamp in juli in Oostenrijk repten meerdere mensen binnen de club al over het contrast tussen Ajax en concurrent PSV. Het was een periode waarin de Eindhovenaren met onder meer Luuk de Jong, Xavi Simons en Guus Til de ene na de andere versterking presenteerden, terwijl het lange spel rond de transfers van Owen Wijndal, Brian Brobbey en Steven Bergwijn stap voor stap naar buiten kwam en veel reacties opriepen. Doordat het voortraject vanuit Amsterdam inzichtelijk werd, kwamen ook de onderlinge spanningsvelden aan het oppervlak. Vetes en meningsverschillen die bij elke club van toepassing zijn, maar door alle veranderingen en gebrekkige afstemming bij Ajax al snel een opvallend karakter kregen.
Als de evaluatie van de transferzomer wordt opgemaakt, zijn er dan ook meerdere verhalen mogelijk. Het voorwerk richting de transfers zat vol haken en ogen, maar het eindresultaat mag er wezen. Financieel kende Ajax een gouden zomer, waarin het voor 216,2 miljoen euro verkocht en voor 111,1 miljoen euro spelers aantrok. Tel daar de inkomsten van de komende maanden in de Champions League bij op en duidelijk is dat de club het qua munten uitstekend voor elkaar heeft. Of dat ook qua punten aan het einde van het seizoen zo is, ligt nu de transfermarkt dicht is in handen van Alfred Schreuder en de spelers.
De trainer maakte alle krachtenvelden binnen de club van dichtbij mee en moest daar op het veld maar een passende invulling aan geven. De teleurgestelde speler was in de slotperiode opvallende en dagelijkse kost voor Schreuder, met werkweigeraars tot gevolg. Antony lukte het om daarmee een vertrek te forceren, hoewel Ajax tegen honderd miljoen euro toch geen nee had gezegd, maar Mohammed Kudus en Edson Alvarez kregen nul op rekest en sloten toch weer aan. Nu eindelijk duidelijkheid is wie hij tot zijn beschikking heeft, kan het grote werk voor Schreuder richting de volgende fase: het verder smeden van een ploeg die nationaal heerst en internationaal verrast.
Schreuder heeft duidelijkheid over zijn selectie, maar hoe zit het met de duidelijkheid rond het technisch orgaan in de club? Na alle evaluaties breekt de volgende episode in de overgangsfase van Ajax aan. Hamstra en Huntelaar hebben de club door de zomerse transferperiode geloodst, maar wat is hun toekomst? Tot voor kort gaf Hamstra altijd hetzelfde antwoord als naar zijn toekomst werd gevraagd. ‘Ik doe mijn best en ben bezig met het heden en waar ik invloed op heb om Ajax te helpen. Het oordelen laat ik aan anderen over.’ Dat moment lijkt nu toch echt aangebroken, en los van de invulling van de poppetjes, zullen de geledingen ook de onderlinge werkwijze tegen het licht moeten houden. Wat ging er mis en hoe kan de afstemming tussen RvC en directie in de toekomst wel op een constructieve manier plaatsvinden?
Het zijn prangende vraagstukken die op de achtergrond in de komende periode opgelost moeten worden. In de tussentijd draait het voor veel mensen weer om de bal. Een bomvol programma barst los, met vrijwel wekelijks Champions League-voetbal op het menu. Te beginnen woensdagavond met Rangers FC.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
