Belg zag al in 2016 wantoestanden in Qatar: ‘Arbeiders durfden zelfs geen plaspauze te nemen’

© Belga Image
Jef Van Baelen
Jef Van Baelen Journalist voor Knack

Er werd al veel gezegd en geschreven over de schrijnende omstandigheden waarin Qatarese arbeiders de stadions voor het komende WK moeten bouwen. In Knack vertelt Luc Cortebeeck, in 2016 vicevoorzitter van de Internationale Arbeidsorganisatie ILO, wat hij zag tijdens zijn bezoek aan de Golfstaat.

Dat buitenlandse arbeiders in Qatar slecht behandeld worden, is al langer bekend, maar door een artikel in The Guardian werd het probleem telbaar. De Britse krant vroeg sterftecijfers op bij landen die gastarbeiders naar Qatar stuurden en becijferde dat in de tien jaar na de toewijzing van het WK in 2010 er ruim 6500 migranten om het leven kwamen in het emiraat. Waarop Qatar meldde dat het sterftecijfer ‘binnen de verwachtingen’ lag, gezien de grootte van de populatie.

Luc Cortebeeck had The Guardian niet nodig om de omvang van de wantoestanden te vatten. In 2016 trok de vakbondsman op onderzoeksmissie in Qatar. Cortebeeck was destijds vicevoorzitter van de Internationale Arbeidsorganisatie ILO.

‘De Qatarezen lieten ons puike bouwwerven zien, waar weinig mis mee leek, maar die opsmukoperatie doorzagen we. In het holst van de nacht trokken we naar een wooncompound in de woestijn. Daar hoorden we hoe het er werkelijk toeging.’

Cortebeeck heeft het over het kafala-systeem , wat letterlijk voogdij betekent. Zodra ze aankomen in Qatar is hun paspoort eigendom van hun werkgever en blijkt het loon lager dan beloofd. De migranten kunnen geen kant meer op en belanden in een soort slavernij. ‘De gastarbeiders verblijven in veel te kleine containerdorpen, diep in de woestijn. Velen krijgen nier- en hartproblemen door de lange werkdagen in de hitte: ze durven geen pauze te nemen om naar het toilet te gaan en drinken daarom veel te weinig. Arbeidsongevallen waren schering en inslag. En elke vorm van kritiek leidde automatisch tot een ticket naar een detentiecentrum, waar de omstandigheden zo mogelijk nog erger waren’, zegt Cortebeeck.

Belg zag al in 2016 wantoestanden in Qatar: 'Arbeiders durfden zelfs geen plaspauze te nemen'
© BELGAIMAGE

Wat met Besix?

Hebben ook Belgische bedrijven zich aan zulke praktijken schuldig gemaakt? In een rapport van Amnesty International uit 2016 wordt het Belgische Besix aangepakt: bij de bouw van het Khalifastadion zou het bedrijf geen oog hebben gehad voor wantoestanden bij zijn onderaannemers. Op de werven van Besix vonden drie dodelijke ongevallen plaats, waarvan twee bij onderaannemers.

Volgens Cortebeeck behoorden de Belgische werven bij de beste die hij bezocht in 2016. ‘Ik herinner me bijvoorbeeld dat ze tien verschillende keukens hadden, aangepast aan de culinaire gewoontes van de gastarbeiders – dag en nacht verschil met de wansmakelijke toestanden op andere werven. We werden er met open vizier ontvangen, zonder dat je het gevoel kreeg dat ze iets onder de mat wilden schuiven. Ik vermoed dat Besix nog een tandje heeft bijgestoken zodra de druk vanuit de internationale gemeenschap toenam. Bedrijven van die orde begrijpen heus dat ze volgens het boekje moeten werken. De grote uitdaging hier is: hoe strikt volgen ze hun onderaannemers op? En zijn ze aansprakelijk indien het daar misgaat?’

Lees de volledige reportage over de Belgiche bedrijven die de Qatarese stadions bouwen in Knack of in de Plus-zone.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content