De roots van Paulo Dybala, killer met engelengezicht

Paulo Dybala had als kleine jongen maar een droom: profvoetballer worden bij Instituto Córdoba. Een reconstructie van hoe Dybala bij Instituto uitgroeide van flogger naar La Joya, de parel.

Een godvergeten spoorweg die tot het oneindige lijkt door te lopen vormt de natuurlijke scheidingslijn tussen de wijk Jorge Newbery en La Augustina, het vermaarde opleidingscentrum van tweedeklasser Instituto Atlético Central Córdoba. Het decor is dat van een doorsneewijk in dit deel van Córdoba: honden hangen er doelloos rond tussen het zwerfvuil en een jonge vrouw navigeert met haar koets tussen de enorme gaten in het wegdek. Vijftig jaar geleden was dit nog bosrijk gebied waar op wild gejaagd werd. Tot de eigenaar van het perceel, een rijke familie uit de buurt, zijn patrimonium stelselmatig afbouwde en Instituto er vanaf midden jaren zeventig zijn oefencomplex kon uitbreiden van één naar tien voetbalvelden. Het Disneyachtige kasteel is de stille getuige van een roemrijk verleden. ‘Aan de ingang hielden vroeger twee stenen leeuwen de wacht’, vertelt Santos Turza, die al ruim 45 jaar op de loonlijst staat bij Instituto. ‘Op een dag werd er ingebroken in het kasteel en waren de leeuwen verdwenen. Maar volgens mij zijn die roofdieren uit eigen beweging vertrokken omdat ze niet genoeg eten kregen.’ ( lacht)

Turza is heel slecht te been – dokters hebben een paar tenen moeten amputeren omdat die aangevreten waren door zijn diabetes – maar hij verliest er zijn humor niet bij. De man is een icoon van Instituto: als algemeen jeugdcoördinator en talentenjager is hij de ontdekker van onder andere Ernesto Corti (ex-River Plate), Oscar Dertycia (ex-Fiorentina en Argentijns international), Diego Klimowicz (ex-Dortmund en Wolfsburg) en Silvio Romero (ex-Rennes en nu bij Club América in Mexico). Paulo Dybala was zijn laatste grote vondst. ‘Ik kreeg een tip van iemand uit Laguna Larga, een dorpje op zo’n zestig kilometer van Córdoba vanwaar Paulo afkomstig was’, aldus Turza. ‘We hebben Paulo, die toen een jaar of tien was, uitgenodigd voor een training en na vijftien minuten had ik genoeg gezien. Ik heb de training onderbroken om even met hem te praten en daarna heb ik aan zijn vader gezegd dat hij meteen zijn lidkaart mocht tekenen.’

TIENERVADERS

In zijn eerste jaren bij Instituto is Dybala zeker niet beter dan zijn leeftijdsgenoten. Instituto is zelden opgewassen tegen de stadsrivalen Talleres en Belgrano, matchen die indertijd geregeld ontspoorden, en ook een opgefokte Dybala maakt weinig klaar. Toch is papa Adolfo ervan overtuigd dat Paulo profvoetballer zal worden. Hij móét het halen na de mislukte pogingen met zijn andere zonen Gustavo en Mariano. Drie keer per week legt Dybala senior het traject Laguna Larga – Córdoba af om zijn zoon naar de trainingen en wedstrijden te voeren. In die tijd is er nog geen autosnelweg en ze doen er ruim een uur over om de zestig kilometer te overbruggen. De twee wonen een tijdje samen in Alta Córdoba, het op een na meest bevolkte district van de stad, maar verhuizen opnieuw naar hun hometown wanneer bij papa Adolfo kanker wordt vastgesteld. Dybala krijgt groen licht van Instituto om een half jaar aan het plaatselijke Club Sportivo Laguna Larga uitgeleend te worden.

Na het overlijden van zijn vader keert de tiener uiteindelijk terug naar zijn moederclub. Maar de dood van zijn vader is een keerpunt in de prille carrière van Dybala, zo denken ze bij Instituto. ‘We hebben Paulo altijd een goede voetballer gevonden, maar tot zijn vijftiende waren er altijd jongens die beter waren dan hij’, vertelt Pablo Álvarez, een veertiger die Dybala een paar jaar onder zijn hoede had bij de U15. ‘Met het verdwijnen van zijn vader verloor hij zijn houvast. Maar tegelijk putte hij kracht uit zijn verdriet. Zijn familie heeft ertoe bijgedragen dat hij zijn focus op het voetbal kon houden. In Argentinië kan je heel snel afglijden, hoor. Ik heb veel extreem getalenteerde voetballertjes zien passeren die hun studies links lieten liggen, vroeg aan kinderen begonnen en uiteindelijk moesten stoppen met voetballen. Ze vinden geen werk, belanden in de criminaliteit en moeten uiteindelijk een tijdje brommen in de gevangenis.’

Slechts één keer laat Dybala zich betrappen op een serieuze uitschuiver. Hij wordt tijdens de rust van Independiente – Instituto terecht gewisseld door de trainer, maar gaat dan verhaal halen bij de ploegafgevaardigde. ‘Paulo speelde zo slecht dat er wel iets aan de hand moest zijn’, aldus ex-ploegmaat en buddy Federico Beltrán. ‘Opeens hoorden we hem uitvliegen tegen de teammanager – tegen zijn natuur in verhief hij zelfs zijn stem. Wij hebben vanuit de kleedkamer het hele gesprek kunnen volgen… Uiteindelijk moest Paulo toegeven dat hij zich niet lekker voelde omdat hij de nacht ervoor van zijn vader had gedroomd.’

LENTEFEEST

Terwijl enkele jeugdelftallen van Instituto hun sluitingswedstrijden van het seizoen afwerken, is het een komen en gaan van pubers in het internaat van La Augustina. Het hoofdgebouw bevindt zich tegenover cancha 7, die de toepasselijke naam Alberto Kempes draagt. Verderop is veld nummer tien beter bekend als canchaOsvaldo Ardiles, naar een andere plaatselijke legende. Vandaar wellicht dat Instituto zich zonder schroom ‘ la cantera del mundo‘ noemt. Het opleidingscentrum van de wereld. ‘Het internaat werd begin 2011 geopend’, vertelt María Teresa, een van de opzichters van La Augustina. ‘In de zomer van datzelfde jaar gaven we onderdak aan enkele scheidsrechters die aangeduid waren voor de Copa América. Alles lag er hier toen piekfijn bij. We hadden zelfs kabeltelevisie geïnstalleerd en ledschermen laten plaatsen. Na het tornooi hebben dieven hier alles leeggehaald…’

María Teresa houdt plots halt bij slaapkamer nummer drie. ‘Kijk, hier sliep Paulo met twee of drie andere jongens. Wat ik mij van hem herinner? Un hombre muy tranquilo. Een kalme en heel verlegen jongen. En hij hield van netheid. De jongens moesten amper helpen met het huishouden, maar Paulo’s deel van de kamer lag er altijd heel netjes bij. Zijn bescheidenheid verbaasde mij ook. Toen hij gepromoveerd werd naar de eerste ploeg begon iedereen hem hier te kennen. Soms werd hij tijdens zijn siësta wakker gemaakt omdat jongens met hem op de foto wilden. Nooit heb ik hem daarover horen klagen – voor zulke zaken was hij altijd beschikbaar. Kortom: Paulo was een vriendelijke, open en simpele jongen.’

Vanaf dag een trekt Dybala op met zijn ploegmaats Nahuel Ruiz en Federico Beltrán, die in een mum van tijd zijn twee boezemvrienden zouden worden. Ze komen alle drie uit een bescheiden nest en dromen van een profvoetballersbestaan in de Argentijnse Primera División. In hun vrije tijd spelen ze op de playstation, organiseren ze tafelvoetbalwedstrijden en drinken ze mate (een soort thee). ‘Paulo bleef af en toe bij mij slapen’, vertelt Beltrán, die een tweetal jaar geleden samen met Ruiz naar Turijn verhuisde en sindsdien roommate is van Dybala. ‘We gingen vaak uit om te dansen. Of we trokken naar de Fiesta de la Primavera, een bekend lentefeest in het naburige stadje Carlos Paz waar veel jongeren op afkomen.’

Met het vrouwelijke geslacht vlot het niet echt voor Dybala. Niemand op het internaat kan zich herinneren dat hij ooit een speciale toelating heeft aangevraagd om een meisje te gaan opzoeken in Córdoba. ‘Hij was te verlegen om spontaan een meisje aan te spreken’, aldus Beltràn. ‘Maar als we met een hele bende op stap gingen, gebruikten we Paulo als lokaas. Hij zei niet veel, maar zijn engelengezicht was voldoende om de aandacht van de meisjes te trekken. We moesten er enkel voor zorgen dat hij strategisch stond opgesteld en de meisjes kwamen vanzelf naar ons toe. We hadden zeker geen indruk gemaakt door te zeggen dat we bij Instituto voetbalden. Weet je waar hij volgens ons ook niet mee kon scoren? Met zijn kapsel en kledingstijl. Op een bepaald moment was het in Argentinië de mode onder de jongens om strakke jeansbroeken te dragen en je haar aan een kant plat te drukken. Dat soort mannetjes werden floggers genoemd. Om hem te treiteren noemden we Paulo dus flogger.’

MINIMUMCONTRACT

Dybala wordt rond zijn vijftiende opgenomen in de selectivo, een elitegroep van ongeveer twintig man, getraind door Pablo Álvarez. Ze krijgen in zekere zin een voorkeursbehandeling: ze mogen een paar keer per week met de senioren trainen, krijgen desgevallend een plaatsje op de bank, en worden extra in de gaten gehouden door de staf van de A-ploeg. Tegen Newell’s Old Boys, een van de twee topploegen uit Rosario, scoort Dybala twee keer en doet hij voor het eerst van zich spreken buiten Córdoba. Beltrán kan zich de scène na de match nog perfect herinneren. ‘De trainer van Newell’s heeft hem aangeklampt. ‘Kom volgend seizoen maar bij ons spelen.’ Ik stond naast Paulo en die antwoordde heel droogjes: ‘Hoeveel geld geef je mij?’ Maar ik weet dat hij nooit overwogen zou hebben om naar daar te gaan. Hij was een gozer van Instituto! Ik ben opgegroeid in de schaduw van het stadion en ik heb van mijn 5 tot mijn 22 jaar geen andere club gekend dan Instituto. Mijn vader Walter heeft zelf bij Instituto gespeeld en heeft mij zijn liefde voor de club doorgegeven. Als jong gastje heb ik er nooit aan gedacht om voor een andere Argentijnse club te spelen en Paulo dacht er net zo over.’

Op financieel vlak heeft Instituto weinig te bieden aan Dybala. ‘Wij betalen onze jeugdspelers niet’, bevestigt Álvarez. ‘Ze krijgen eten, onderdak en mogen op onze kosten naar school. Alles is gratis. In ons land is het ook de gewoonte dat makelaars voetbalschoenen en dergelijke regelen voor hun spelers. Al ben ik daar geen grote voorstander van.’

Newell’s Old Boys meldt zich later ook officieel bij La Gloria om Dybala over te nemen. ‘Weet je hoeveel ze wilden betalen? Nada, niets’, beweert Turza. ‘Ze wilden hem gewoon gratis wegpikken bij ons. Het ergste is: in Argentinië wordt die legale vorm van diefstal van jeugdspelers gedoogd. Zo gaat het in zijn werk. Een club huurt de speler en belooft de tegenpartij een kleine som te betalen op het einde van de huurperiode. Na afloop van de eerste termijn vraagt de geïnteresseerde club een verlenging van het huurcontract. Opnieuw wordt een bepaald bedrag vooropgesteld bij het verstrijken van de overeenkomst. Uiteindelijk tekent de jeugdspeler zijn eerste profcontract bij zijn nieuwe club en krijgt de club waar hij opgeleid is niets.’

Dybala ziet een vertrek niet zitten en tekent uiteindelijk een minimumcontract van nog geen 1000 euro per maand. Op 12 augustus 2011 debuteert hij in de Primera B Nacional, de Argentijnse tweede klasse, tegen Huracán. Dybala is dan precies 17 jaar, 8 maanden en 28 dagen. De club had bij Atlético San Martín nochtans een grote naam weggekocht: Miguel Fernández. Maar die moet in het begin van het seizoen nog een schorsing uitzitten van een speeldag. Dybala mag dus aan de competitie beginnen en hij zou niet meer uit de ploeg verdwijnen. De arme Fernández ziet vanop de bank hoe Dybala begin oktober tegen Atlanta zijn eerste van twee hattricks van het seizoen maakt. Het Estadio Juan Domingo Perón heeft na Kempes, Ardiles en Klimowicz eindelijk een nieuwe volksheld. Hoewel hij amper een seizoen bij Instituto gevoetbald heeft, prijkt zijn beeltenis in de catacomben van het stadion naast die van alle andere clublegendes. Flogger wordt ineens La Joya, de parel, een bijnaam die hij van de Argentijnse pers krijgt. ‘Ik was nieuw bij Instituto en het bestuur had mij gevraagd om een kijkje te nemen bij de beloften. Ze dachten wellicht dat ik in de loop van het seizoen een of meerdere spelers zou kunnen gebruiken’, aldus Dario Franco, in het seizoen 2011/12 coach van Instituto en sinds 2017 na een tussenstop van vijf jaar opnieuw hoofdtrainer van de club. ‘Paulo viel mij op omdat hij veel persoonlijkheid had en niet te beroerd was om initiatief te tonen. De oudere spelers waren meteen gecharmeerd door dat jongetje dat op training en in de matchen zelfverzekerd stond te voetballen. Hij toonde geen tekenen van zwakte en wist daarmee iedereen voor zich te winnen. Jongens die zo overtuigd zijn van hun kwaliteiten hebben doorgaans een moeilijk karakter, maar Paulo werd door iedereen met open armen ontvangen omdat hij zich bescheiden opstelde. Op het veld was hij zelfbewust, daarnaast wilde hij vooral niet opvallen.’

In La Augustina herinneren ze zich Dybala ook als een stille en goudeerlijke jongen. Álvarez: ‘Ik had op een dag, in het putje van de winter, een training belegd om 7 uur ’s morgens. Het veld was bevroren, maar de jongens hadden er echt zin in. Ik was het materiaal aan het klaarzetten toen ik opeens een bal recht in mijn gezicht kreeg. Ik vroeg wie die bal had getrapt, maar de dader durfde zichzelf niet aan te geven. Op het einde van de training is Paulo bij mij gekomen. ‘Sorry, trainer, ik was het.’ Hij had het kunnen verzwijgen, maar hij was toen al mans genoeg om het toe te geven.’