Bayerncoach Julian Nagelsmann: ‘Ik zal toch een beetje van mijn weg moeten afwijken’

© BELGAIMAGE

Julian Nagelsmann is aan zijn tweede seizoen bij Bayern München begonnen. Met een hertimmerde ploeg en met een hoop verwachtingen. ‘We zijn versterkt, want we hebben meer alternatieven.’

Door Christopher Melzer

De kroonprins van de Duitse trainers werd Julian Nagelsmann genoemd toen hij vorig jaar een vijfjarig contract bij Bayern München tekende. Nagelsmann had bij Hoffenheim en RB Leipzig voortreffelijk werk verricht en frappeerde door zijn innovatieve ideeën. Die probeerde hij ook bij Bayern door te drukken, maar dat ging moeilijker dan verwacht. Bayern werd wel kampioen, maar het struikelde in de kwartfinale van de Champions League en werd ook voortijdig uitgeschakeld in de Duitse beker. Een titel alleen is te weinig voor een club met deze standing.

Nu heeft Bayern München tijdens de zomer een gedaanteverwisseling ondergaan. Er is het vertrek van Robert Lewandowski maar er werd vooral in totaal 137,5 miljoen euro in nieuw spelersmateriaal geïnvesteerd. Dat moet tot een andere manier van voetballen leiden bij de recordkampioen, die altijd al over een specifieke spits beschikte. En de zware investeringen verhogen de druk op Nagelsmann die heeft geleerd uit de fouten die hij in zijn eerste seizoen maakte.

Julian Nagelsmann: ‘Ik werd de trainer die ik ben omdat ik met mijn manier van werken met een bepaalde filosofie succes boekte. Door op training verschillende oefeningen te doen, vaak complexe oefeningen, soms ook heel bewuste oefeningen die voor overbelasting zorgden. En ook door extreme tactische situaties op training, om ons zo aan de volgende tegenstander aan te passen. Het was mijn manier van functioneren.

‘Bij Bayern waren ze dat niet gewoon. In een grote club pas je je niet zo snel aan een tegenstander aan. Voor mij was dat nooit een teken van zwakte, maar ik zal nu enigszins van mijn weg afwijken. Wij zullen de voorbereiding op de tegenstander korter maken, wij willen ons niet meer op dezelfde manier aanpassen. Vorig seizoen hebben we in de terugronde het geloof in het gevarieerde spel een beetje verloren. Ik heb echter vooral geleerd hoe belangrijk het is om iedere speler, ieder karakter, in je verhaal mee te nemen. Het is voor een deel zelfs belangrijker dan het overbrengen van tactiek.’

Wat hebt u verder nog geleerd?

Nagelsmann: ‘Hoe je met de leiders in de groep moet communiceren. Hoe je ze bij je ideeën betrekt. Als nieuwe trainer moet je je waarmaken, het is niet zo dat je na drie trainingen moet zeggen: wat nu? Geloofwaardigheid is iets wat je moet afdwingen. Daarbij is het contact met de spelers heel belangrijk. Uiteindelijk ben je afhankelijk van de spelers. Het omgekeerde is veel minder het geval.’

Dramatische taal

Hoe communiceert u met de spelers?

Nagelsmann: ‘Ik heb tijdens mijn vakantie geregeld met hen gebeld, ik vertelde wat ik wilde aanpassen: meer de focus leggen op ons, veel minder op de tegenstander. Op hetzelfde moment heb ik ook om feedback gevraagd. Maar je moet bij Bayern München niet alleen met de spelers communiceren.’

Met wie nog?

Nagelsmann: ‘Met de bestuurders van de club. Soms ook met degenen die vroeger bij Bayern hebben gespeeld, met de grote namen. Het moet tot een uitwisseling van ideeën komen.’

Hebt u die communicatie onderschat?

Nagelsmann: ‘Ik heb onderschat dat een gesprek onder vier ogen met spelers belangrijk is. Ik heb te weinig van die gesprekken gevoerd, terwijl de spelers daar nood aan hebben. Ze moeten voelen dat er naar hun mening geluisterd wordt.’

Nu we het over communicatie hebben, u hebt op persconferentie vaak uw mening moeten geven over verschillende heikele, beladen thema’s: corona, vaccinatie, Qatar. Uw uitspraken werden niet altijd in dank afgenomen. Had u daarin meer ruggensteun van uw bazen verwacht?

Als ik me heb vergaloppeerd, dan ben ik altijd bereid om me daarvoor te verontschuldigen.

Julian Nagelsmann

Nagelsmann: ‘Ik hoef niet meteen gesteund te worden, ik kan wel wat aan. En ik ben iemand die op persconferentie altijd wel iets zegt, die zijn mening geeft. Daarbij spreek ik niet als trainer, maar als mens. Sommigen vinden dat goed, anderen niet.’

Hoe vaak komt een medewerker van de media-afdeling naar uw bureau om u voor de een of andere uitspraak op de vingers te tikken?

Nagelsmann: ‘Zelden. Wij hebben bijna altijd dezelfde mening. En als ik me heb vergaloppeerd, dan ben ik altijd bereid om me daarvoor te verontschuldigen.’

Thomas Müller zei in maart dat er soms te gemakkelijk kritiek wordt gegeven vanuit de kleedkamer.

Nagelsmann: ‘Ik kan me indenken wat Thomas bedoelt. Je moet de dingen kritisch zien, maar je moet een krappe zege ook al eens kunnen plaatsen, zonder dat zwaar uit te vergroten. Je moet met een kritische berichtgeving kunnen omgaan, want die zal er bij Bayern altijd zijn. Maar je mag niet in dramatische taal vervallen. Dan ga je op den duur de zaken donkerder schilderen dan ze zijn.’

Vorige winter klaagde u erover dat de boulevardkrant Bild schreef dat bij spelers die niet gevaccineerd zijn en die in quarantaine zitten, het salaris zou moeten worden ingetrokken. Hoe gaat u daar als trainer mee om, dat interne zaken vroeg of laat in Bild staan?

Nagelsmann: ‘In het voetbal zijn er verschillende interessegroepen. Ze willen allemaal hun woordje meespreken en druk uitoefenen. Daarom worden bepaalde zaken doorgespeeld. Je moet alleen opletten dat dit het succes van de ploeg niet in gevaar brengt. In München worden zelfs tactische plannen verraden. Goed is dat niet, maar je moet er als trainer mee kunnen leven.’

U hebt nu een relatie met een journaliste van Bild. Dat is privé, maar staat u ons toch toe daarover een vraag te stellen: wat vindt u van het verwijt dat u zich nu in een positie bevindt waarbij u bepaalde zaken zou kunnen lekken naar de pers?

Nagelsmann: ‘Het is me duidelijk dat dit verwijt er kan komen. Alleen ga ik natuurlijk nooit mijn eigen carrière in gevaar brengen. Als trainer ben je honderd procent afhankelijk van de manier waarop je spelers je ideeën omzetten. Het kan nooit in mijn interesse zijn om iets uit de interne keuken te vertellen. Ik zou in dat geval de eerste zijn die wordt ontslagen.’

Julian Nagelsmann spreekt zijn spelers toe: 'Maar je moet bij Bayern niet alleen met de spelers communiceren.'
Julian Nagelsmann spreekt zijn spelers toe: ‘Maar je moet bij Bayern niet alleen met de spelers communiceren.’
Geen vetorecht

Eind vorig seizoen zei u dat je in het voetbal een zeker risico moet nemen, dat de waarschijnlijkheid dat je in de halve finale van de Champions League geraakt geringer is als je geen risico neemt. Bayern heeft nu 137,5 miljoen euro geïnvesteerd voor nieuwe spelers. Heeft uw club een risico genomen?

Nagelsmann: ‘Er is inderdaad veel geld uitgegeven. Maar dat was nodig om op niveau te blijven. Je mag niet vergeten dat we met Robert Lewandowski een aanvaller hebben verloren die in één seizoen 50 doelpunten maakte. Dat moeten we op een collectieve manier compenseren. Maar ik begrijp natuurlijk wel dat de investeringen de verwachtingen verhogen.’

Wat was uw rol tijdens de transferperiode?

Nagelsmann: ‘Wij bespreken eerst alles intern en maken een lijstje van de spelers die we willen. Dan is er een meeting met de bestuurstop en met mij. Het gaat er niet alleen om tegen een speler te zeggen hoe goed hij wel is, wij willen ook nagaan of hij in onze ploeg past. Daarom wil ik persoonlijk in zijn ogen kijken.’

Vaak had Lewandowski een subjectieve waarneming. In de heenronde zei hij bijvoorbeeld dat hij veel minder centers kreeg. Hij kreeg er maar drie minder.

Julian Nagelsmann

Hebt u een vetorecht?

Nagelsmann: ‘Ik vind dat de club het laatste woord moet hebben. Omdat de houdbaarheidsdatum van een speler doorgaans langer is dan die van een trainer. Zeker als het om jonge spelers gaat. Dan mag een club zeggen dat ze die speler gaan aantrekken en de trainer vragen met hem te werken. Dan speelt het totaal geen rol of ik het gevoel heb dat die speler bij ons past of niet. In het geval van een meer ervaren speler ligt dat anders. Oliver Kahn en Hasan Salihamidzic zullen nooit een speler aantrekken die de trainer niet wil.’

Meer variatie

Vindt u dat de ploeg in vergelijking met vorig seizoen is versterkt?

Nagelsmann: ‘Ja, absoluut. We hebben meer alternatieven.’

Past de huidige selectiegroep beter bij het voetbal dat u wil spelen?

Nagelsmann: ‘Spelers zijn altijd belangrijker dan het idee van een trainer. Hoe beter de spelers zijn, hoe minder belangrijk het idee. In grote clubs heb je zo’n groot kader dat je alle systemen kan spelen. Aan mijn idee – tempovoetbal vanuit het eigen balbezit – verandert er niets, of wij nu 4-3-2-1, 4-3-3 of 3-5-2 spelen.’

Lucas Hernández en Benjamin Pavard vieren met hun trainer. Bayern versloeg Frankfurt op de openingsspeeldag met 1-6.
Lucas Hernández en Benjamin Pavard vieren met hun trainer. Bayern versloeg Frankfurt op de openingsspeeldag met 1-6.

Hoe overtuigt u wereldvedetten van uw ideeën?

Nagelsmann: ‘Altijd zullen spelers moeten erkennen dat ze zich nog kunnen ontwikkelen, of geloven dat ze met je ideeën een titel kunnen winnen. Als je met iemand een goede relatie hebt, dan geloof je hem. Het komt aan op overtuigingskracht. Hoe beter je contact, hoe gemakkelijk je iemand meekrijgt in je verhaal.’

Er wordt gefluisterd dat Robert Lewandowski, die uiteindelijk mocht vertrekken, niet zo van uw ideeën overtuigd was.

Nagelsmann: ‘Dat klopt absoluut niet. Vaak had Lewandowski een subjectieve waarneming, wat heel normaal is. In de heenronde zei hij bijvoorbeeld dat hij veel minder centers kreeg. Ik ben dat nagegaan. Het resultaat was dat hij drie centers minder kreeg dan het seizoen daarvoor.’

Hoe anders wordt het spel zonder hem?

Nagelsmann: ‘Wij moeten op een andere manier onze doelpunten maken. Wij hebben, met uitzondering van Maxim Choupo-Moting en Joshua Zirkzee, geen klassieke spits meer. Hoe kunnen we dat compenseren? Iedereen zal meer verantwoordelijkheid moeten nemen. Iedereen moet meer bewegen. Ik zie daarin ook een kans: we kunnen met meer variatie voetballen.’

Wat is de belangrijkste emotionele ontwikkeling die uw ploeg moet maken om niet alleen in de Bundesliga succesrijk te zijn?

Nagelsmann: ‘Wij moeten meer stabiliteit in onze structuren ontwikkelen. En daaruit een maximaal vertrouwen halen. Een vertrouwen ook in de afloop van een wedstrijd. Misschien zijn er vorig seizoen te veel wissels geweest in onze veldbezetting. 3-5-2, 3-4-3, 4-2-3-1. Voor mij was dat allemaal duidelijk. Uit het zicht van de spelers misschien niet. De vanzelfsprekendheid van Bayern – je stapt uit de bus en je staat al 2-0 voor – was daardoor soms weg. In Bochum bijvoorbeeld kregen we vier tegendoelpunten. Dan kan gebeuren, er waren drie schitterende goals bij. Maar ik wou dat wij dan met zo’n vertrouwen voetbalden dat we vijf goals konden maken. Of dat dan gebeurt of niet, dat speelt eigenlijk geen rol. In Bochum had ik na de derde goal niet het gevoel dat we konden winnen. Ik vind dat we op zo’n manier moeten kunnen voetballen dat we zeggen: een 0-3-achterstand, die halen we gewoon op. Dan zullen we succes hebben.’

Nieuwe relatie

Veel meer dan over de manier waarop het nieuwe Bayern München nu moet voetballen, dook Julian Nagelsmann (35) op een bepaald moment in de boulevardkranten vooral op door zijn relatie met de 30-jarige journaliste Lena Wurzenberger. Nagelsmann scheidde in juni van zijn jeugdliefde Verena, met wie hij twee kinderen heeft, en werd drie weken later al met Lena Wurzenberger gesignaleerd., onder meer tijdens een vakantie in Ibiza. Nagelsmann lichtte Bayern heel keurig in over zijn nieuwe verhouding.

Voor de journaliste bleef de affaire niet zonder gevolgen. Zij volgde Bayern München als voetbalreporter voor Bild. De krant heeft haar nu van deze job gehaald omdat die haar niet langer toeliet objectief verslag uit te brengen. Voortaan maakt Wurzenberger deel uit van de redactie die zich hoofdzakelijk met politiezaken bezighoudt.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content