Flashback naar 28 april 2005: Robert Hoyzer zet Duitse voetbal op stelten

Nu is er Covid-19 dat het Duitse voetbal besmet, vijftien jaar geleden was er het schandaal van de gemanipuleerde sportwedstrijden, waarbij scheidsrechter Robert Hoyzer betrokken was.

De feiten

Zaterdag 21 augustus 2004, eerste ronde van de DFB Pokal. Het HSV van Daniel van Buyten en Emile Mpenza heeft een verplaatsing naar Paderborn geloot. De ploeg is het seizoen ervoor vierde geëindigd en won de ligabeker.

HSV koestert ambities in een DFB Pokal die het voor het laatst won in 1987. Een eeuwigheid. Mpenza is nieuw bij HSV, hij begint aan een tweede Duits avontuur na een passage bij Schalke en een korte terugkeer bij Standard. HSV begint geconcentreerd aan de partij, en leidt al na dertig minuten met 0-2, met onder meer een goal van Mpenza.

Maar dan kantelt de wedstrijd. De thuisploeg krijgt vrijwel direct een strafschop, waarop Mpenza rood krijgt, voor het beledigen van de ref. Paderborn stelt nog voor de rust gelijk. In de tweede helft komt er nog een strafschop. De match eindigt op 4-2 en HSV is uitgeschakeld.

Vier scheidsrechters (Lutz Michael Fröhlich, Olaf Blumenstein, Manuel Gräfe en Felix Zwayer) kunnen het niet meer aanzien en stappen naar de Duitse voetbalbond. Zij vermoeden (in het geval van Zwayer is het wéten) al lang dat een van hun collega’s, Robert Hoyzer, zich laat manipuleren en wedstrijden manipuleert.

Hoyzer is de man die Paderborn-HSV floot. Zwayer weet het omdat hij bij een duel tussen Wuppertal en de amateurploeg van Werder Bremen 300 euro van Hoyzer heeft aangenomen om de thuisploeg wat te ‘helpen’. Zwayer wordt daarvoor, en voor het niet sneller melden van die omkoopaffaire, zes maanden geschorst.

Making-of

Ich bin ein Berliner. JF Kennedy zei het, Robert Hoyzer is het. Geboren in 1979, opgegroeid in Berlin-Spandau. Zijn vader, Peter, is lid van FC Spandau als scheidsrechter. Robert groeit er op, studeert sportmanagement, maar breekt die studies af. Hij stapt in de schoenen van zijn vader en wordt ook ref, aangemoedigd door zijn pa die talent in hem ziet.

Geleidelijk klimt Robert op in de rangen van het Duitse voetbal. Vanaf het seizoen 2002/03 mag hij zich ref in de tweede Bundesliga noemen.

Volgens één iemand heeft de familie dan al financiële problemen. In een interview met de Berlijnse krant Der Tagesspiegel zegt Christian Rocca, chef van diverse bankfilialen in Leipzig en voorzitter van Sachsen Leipzig, een Duitse amateurclub, dat Robert Hoyzer bij hem op bezoek kwam in 2001 of 2002, exact weet hij het niet meer. Rocca heeft zélf een verleden als scheidsrechter en komt uit Berlijn, hij kent de familie. Hoyzer informeert Rocca over de financiële problemen waarin zijn pa zit en vraagt aan hem of hij kan helpen.

Rocca’s theorie in de affaire is dan ook: eerst is de vader, die zelden vast werk had, in de ellende gesukkeld, daarna de zoon, in eerste instantie om zijn pa te helpen, in een volgende fase omdat een rijkere levensstijl hem wel bevalt. Reacties bij Spandau bevestigen dat. Als het schandaal rond Robert losbarst, zeggen ze daar direct: daar moet de pa achter zitten.

Collega-refs hebben dan al een andere Hoyzer gezien. De man die anders gewone sweatshirts draagt, kleedt zich nu duur. Hij bestelt een BMW cabrio, laat zich in allerlei louche bars zien, waar meisjes op tafel dansen en allerlei andere diensten aanbieden. Het geld stroomt blijkbaar rijkelijk binnen, tot 5000 euro per maand wordt gefluisterd.

Na onderzoek lekt de waarheid uit: op zoek naar geld is Hoyzer in de handen gesukkeld van de Kroatische maffia. Die ‘helpen’ hem, maar in ruil moet hij wel wedstrijden manipuleren. De match waarna alles aan het licht kwam, Paderborn-HSV, blijkt slechts eentje in de rij te zijn.

De Duitse voetbalbond onderzoekt in totaal 11 verdachte wedstrijden die Hoyzer leidt, maar laat slechts eentje herspelen: Ahlen-Wacker Burghausen. Ahlen won dankzij de manipulatie van Hoyzer met 1-0, en verliest met 1-3 de herspeelde wedstrijd. Alle andere resultaten blijven onveranderd.

En daarna

Eén jaar voor de organisatie van het WK kreeg het Duitse voetbal plots te maken met een enorm imagoprobleem. Er kwamen strengere regels die het wedden op voetbal verbieden, zowel voor spelers, scheidsrechters als voetbalfunctionarissen.

Zheyun Ye is zich op hetzelfde moment aan het inwerken in het Belgische voetbal. De zaak-Hoyzer, het eerste grote wedschandaal, blijkt later slechts het tipje van een enorme ijsberg. Heel Europa is besmet. Er komt daarom een waarschuwingssysteem, dat verdachte weddenschappen moet melden.

De schorsing van Emile Mpenza voor verdere bekerwedstrijden wordt ongedaan gemaakt. HSV krijgt een financiële compensatie voor de uitschakeling en mag in zijn stadion een interland organiseren. Alles samen bedraagt het bedrag ongeveer 2 miljoen euro.

Ook andere benadeelde clubs worden vergoed. Hoyzer krijgt, net als een paar Kroaten, een gevangenisstraf: 2,5 jaar waar hij uiteindelijk 14 maanden van zal uitzitten.

De Berlijner geeft nooit echt het hele verhaal, maar lost slechts fragmenten. In de ZDF-talkshow Johannes B-Kerner geeft hij toe te zijn gedreven door hebzucht. Hij wilde graag dezelfde dure wagens als zijn Kroatische opdrachtgevers. In totaal zou hij met zijn bedrog ‘maar’ 67.000 euro en een plasmatelevisie hebben verdiend.

De betrokkenheid van Peter Hoyzer werd nooit uitgelicht. Integendeel. In een verhoor met de politie beschuldigt Robert Hoyzer Christian Rocca ervan de aanstoker van zijn ellende te zijn. Het was Rocca die in 2001 al wilde dat Hoyzer een duel tussen Chemnitz en Leipzig zou manipuleren. Hoyzer kon er toen 500 euro mee verdienen, maar hij weigerde dat.

Na zijn vrijlating keerde Hoyzer, die de Duitse voetbalbond een schadevergoeding van 750.000 euro moet betalen en dat in schijven doet, nog in het voetbal terug. In 2011 accepteerde de bond zijn genadeverzoek.

Als scheidsrechter kwam hij niet meer in aanmerking, maar voetballen mocht hij weer. SSC Teutonia lijfde hem in als middenvelder. Hoyzer werd er aanvoerder en later ook sportleider. Bij de Spandauer Kickers ging hij nog seniorenvoetbal spelen. Bij FC Victoria 1889 Berlin was hij nog een jaartje technisch directeur.