Legende in Neerpede, talent van Chelsea, spektakelrijke uitzendkracht in Sevilla en vervolgens abonnee van ziekenhuizen en gymzalen overal ter wereld: Charly Musonda junior is nog maar 25 maar heeft al vele levens geleid. Verspild talent? Wij zochten een antwoord.
Je kunt een verhaal altijd op meerdere manieren vertellen. Charly Musonda junior koos voor Instagram. Dat heeft het voordeel dat je autobiografie flexibel is en kan bijgestuurd worden door het verwijderen van posts of het toevoegen van zorgvuldig uitgezochte stories. In het dertigtal posts op de pagina’s van Musonda zien we veel Chelsea, heel wat weerbaarheid en een beetje Levante. In het shirt van die Spaanse tweedeklasser, de andere club uit Valencia, probeert de voormalige Belgische wonderboy zijn carrière weer te lanceren.
Tegen Cartagena mocht hij na 81 minuten invallen voor Enric Franquesa en zo kwam een einde aan meer dan drie jaar professionele stilstand, die het gevolg was van een blessure aan de achterste kruisband van de knie. Veel van de artsen die hij raadpleegde, maakten gewag van een vroegtijdige fin de carrière. Maar waar sommigen het als de tegenslag te veel zouden beschouwen, zag Musonda er een uitweg in. Zijn verhaal deed hij in de lente van 2021 aan de BBC, toen hij terugkeerde op de velden van de academie van Chelsea. Daarvoor had hij er weken van revalidatie en eenzame oefensessies opzitten, vaak onder de zon van de Perzische Golf. ‘Als ik kan terugkomen,’ zo zei hij, ‘dan kan ik best nog een jaar of tien voetballen. Ik zit binnenkort in wat de beste jaren van mijn carrière zouden moeten zijn, dus dat is mijn doel.’
Charly Musonda heeft altijd al welomlijnde dromen gehad. Iemand die goedgeplaatst is om daarover te vertellen, is Bob Browaeys. De coach vroeg aan zijn jonge internationals vaak om hun toekomstdromen op papier te zetten. ‘Ik liet mijn spelers altijd een carrièreplan opschrijven’, zegt de man die Mus begeleidde bij zijn debuut in de nationale jeugdploegen. ‘Bij de U16 schreef Charly dat hij met België wereldkampioen wilde worden in Qatar.’ Die plannen zijn in de loop der jaren flink gewijzigd, want niks liep zoals verwacht. Op Instagram zijn de sporen van zijn peripetieën zorgvuldig uitgewist, maar zij die aan de zijde gespeeld hebben van het meest gegeerde talent van Neerpede ooit, hebben niet zo’n selectief geheugen.
Musonda was onaantastbaar in Anderlecht. Heel de club was zo bang dat hij zou vertrekken dat hij nooit op zijn fouten werd gewezen.’ Dirk Gyselinckx
Dirk Gyselinckx
Chouchou van Neerpede
De zoon van Champagne Charly ging al snel over de tong in de wandelgangen van de paars-witte academie. ‘Ik zat bij de U11 en hij bij de U12’, weet Julien Ngoy nog, die nu bij KV Mechelen speelt nadat hij, net zoals Mus, als tiener een avontuur in Engeland waagde. ‘Charly was goed bekend. Wij deden ons ding in de luwte, maar van zodra hij iets deed, sprak iedereen erover. Wanneer je bij Anderlecht speelt, ben je het wel gewend dat ze je zeggen hoe goed je bent en dat er over je talent wordt gesproken, maar bij Charly was dat toch nog wat anders.’
‘Musonda was onaantastbaar in Anderlecht’, zegt Dirk Gyselinckx, voormalige jeugdcoördinator en rechterhand van Jean Kindermans bij de Brusselaars. ‘Heel de club was zo bang dat hij zou vertrekken dat hij nooit op zijn fouten werd gewezen.’ Ondertussen berucht is het verhaal dat Charly een loper kreeg waarmee hij al op erg jonge leeftijd toegang had tot de kantoren en de hele infrastructuur op Neerpede – een privilege dat doorgaans voorbehouden was voor bestuursleden en spelers van de eerste ploeg. Er wordt ook verteld dat meerdere coaches bewust een oogje dichtknepen wanneer het wonderkind schitterde door afwezigheid bij een fysieke test of een zwaardere oefensessie.
Omdat ze zo verblind waren door zijn fluwelen baltoets en zijn blik die altijd op de horizon gericht was en nooit op de bal die aan zijn voet leek te kleven, waren sommigen bereid om al de rest te vergeten, ook al omdat de speler zo bejubeld werd door de top van de club. ‘Zijn techniek was fantastisch, maar zijn rendement in het voorste derde deel van het veld lag te laag. Hij speelde niet hoog genoeg, scoorde te weinig en gaf amper enkele assists’, vat Gyselinckx samen.
Die beperkingen, die ook andere coaches die het fenomeen onder hun hoede hadden waren opgevallen, konden alleszins niet de Europese topclubs afschrikken. Die verdrongen zich aan de poorten van Neerpede om hem het hof te maken. Gegeerd door Barça en verleid door half Engeland trekt Charly Musonda Jr uiteindelijk naar Chelsea. Vervolgens legt hij een parcours af dat de verantwoordelijken van de Brusselse jeugdopleiding momenteel als afschrikmiddel gebruiken om de grote talenten af te raden te snel naar het buitenland te vertrekken.
Het plan van Mus was aanvankelijk nochtans heel anders: op zijn zestiende debuteren in de eerste ploeg van RSCA en dan België verlaten met een Gouden Schoen om het buitenland te gaan veroveren. Bijna verontschuldigt hij zich zelfs wanneer hij zijn keuze gaat vertellen aan Bob Browaeys, met wie hij bij de jonge Duivels een bijzondere verstandhouding heeft. ‘Ik maakte van hem meteen mijn kapitein’, herinnert die zich nog. ‘Niet alleen omdat hij perfect drietalig was, maar ook omdat hij een natuurlijk leiderschap bezat. Een maand voor ons eerste grote toernooi, het EK bij de U17, stuurde hij me een PowerPoint met beelden uit onze wedstrijden en hij vroeg me om die aan de spelers te tonen. Hij had echt een concreet idee over hoe we het toernooi moesten aanpakken.’
Een anekdote die er weer andere oproept, veel komen er uit de kleedkamers van Neerpede. ‘Ik heb dat inderdaad wel vaker gedaan’, lacht Charly eind 2016 wanneer men hem vraagt naar dat verhaal, dat oorspronkelijk werd verteld door Mo Ouahbi, een van zijn eerste jeugdtrainers bij paars-wit. ‘Ik wilde altijd weten wat we konden doen om de match te winnen. Toen ik tien was, had ik eigenlijk al een sterke persoonlijkheid.’ Hij beantwoordt op dat moment de vragen van een internationaal gezelschap van journalisten, moeiteloos schakelend tussen Frans, Nederlands, Engels en Spaans.
Ook bij Chelsea was hij hét talent. In de jeugdreeksen mocht hij al snel een categorie hoger spelen.’
Piet De Visser
‘Over alles had hij een mening’, bevestigt Roel Clement, zijn coach bij de U15 van Anderlecht, een vriend van Charly senior en vaak chauffeur van het jonge talent op het traject tussen zijn woonplaats en de trainingsvelden van RSCA. ‘Natuurlijk vooral over voetbal. Daar was hij van ‘s morgens tot ‘s avonds mee bezig. We babbelden over Barça, Real… En hij wist er alles over, ook de tactische details.’ Wanneer Chelsea het fenomeen weet in te lijven, klinkt er tandengeknars in de Brusselse bestuurskamers, maar als er al twijfel geuit wordt over zijn toekomstige slaagkansen in de jungle van het Londense voetbal, wordt dat op het conto van de rancune geschoven.
Ongeduld in Engeland
Bij de Blues zijn ze alleszins overtuigd van de schitterende toekomst die de Belgische wonderboy voor zich heeft. ‘Hij was destijds hét talent’, weet scout Piet de Visser nog, aan wiens mening veel belang werd gehecht in Cobham, het trainingscentrum van de Londenaars. ‘Hét talent van Anderlecht eerst, maar nadien ook van Chelsea, waar hij in de jeugdreeksen al snel een categorie hoger mocht spelen.’ Als een van de sterspelers van de ploeg die in 2015 de Youth League won, een miniversie van de Champions League, mocht hij ook al snel met de profs meetrainen. Het lef waarmee hij een ervaren verdediger doldraaide of een vedette door de benen speelde, deed sommigen denken aan Eden Hazard in zijn jonge jaren bij Lille OSC. De Rode Duivel van Chelsea neemt zijn jonge landgenoot onder zijn vleugels, net als de andere Franstaligen in de kleedkamer. Charly is een talent waar je niet naast kunt kijken. ‘Wat scheelt er, mijn jongen?’, vraagt Didier Drogba op Instagram wanneer Musonda in de herfst van 2019 vanop zijn Antwerpse ziekenhuisbed een foto op Instagram plaatst met een ingetaped been en een geheven duim.
Op Stamford Brigde droomt Charly Musonda ervan om de uitzondering te vormen op de ongeschreven regel die zegt dat van alle talenten uit de hele wereld die bij bosjes naar de Academy komen, er bijna geen enkele is die zich een vaste plaats weet te verwerven in de basiself van de profs. ‘Chelsea is een club die heel goed georganiseerd is op het vlak van uitleenbeurten’, bevestigt Christophe Lollichon, tot 2016 keeperstrainer bij de Blues en nadien aangesteld als verantwoordelijke voor de uitgeleende doelmannen van de club. Hij maakte dus vanop de eerste rij de discussies mee binnen de cel die zich bezighield met uitgeleende spelers. ‘Niemand komt op zijn vijftiende naar Chelsea en droomt daarbij al van de eerste ploeg. Toch was dat de indruk die Charly vaak gaf. Natuurlijk werd hij gezien als een speler met een buitengewoon talent. Snelheid, versnellingen, dribbels. Zeldzame eigenschappen waarvoor een club als Chelsea flink wat geld wil neertellen. Maar bij zo’n investering heb je onvermijdelijk een hele opleidingsperiode.’ Een periode die Tammy Abraham bijvoorbeeld doormaakte. Hij speelde in totaal 127 wedstrijden bij Bristol, Swansea en Aston Villa alvorens hij een echte kans kreeg op Stamford Bridge. Ook Mason Mount (83 wedstrijden voor Vitesse Arnhem en Derby County) of Reece James (46 wedstrijden bij Wigan) moesten die ervaring doormaken voor ze hun stek kregen in de basisploeg van de Blues. ‘Charly leek niet te beseffen welke weg hem nog wachtte’, sluit Lollichon af.
Op training bij ons zag je natuurlijk zijn kwaliteiten, want hij bezit een buitengewoon talent, maar fysiek was hij niet klaar.’
Jelle Vossen
Wanneer hij zijn volgende professionele pleisterplaats moet uitzoeken, toont Mus zich nogal kieskeurig. Kandidaten zijn er alleszins genoeg – Yannick Ferrera, die hem nog gekend heeft op Neerpede, droomt er zelfs van om hem naar Sclessin te halen. ‘Ik heb een carrièreplan en ik zie niet hoe een terugkeer naar België daarin zou kunnen passen’, legt de dribbelaar later uit, wanneer hij zich bij de profkern van Betis gevoegd heeft. ‘Ik zou bij de club waar ik naartoe ging mijn debuut maken, dus ik moest er goed over nadenken. Ik wilde de wereld iets tonen, iets nieuws om te ontdekken. Als ik terugkeerde naar België zou de wereld mij niet ontdekken. Dan keer je terug naar waar je vandaan komt. Uiteraard zullen er mensen in België zijn die mij willen zien spelen, maar dan blijft dat tot het binnenland beperkt. Daarnaast zal er dan niks zijn.’ Het vervolg van zijn carrière had zich ook in de taal van Shakespeare of die van Goethe kunnen schrijven, maar de Jonge Duivel kiest uiteindelijk voor La Liga, een competitie waar de aandacht van de voetbalwereld op gevestigd is omdat Lionel Messi, Cristiano Ronaldo en Neymar er nog spelen. Een eerste club die aanklopt is Rayo Vallecano, dat een vervanger zoekt voor Gaël Kakuta. Coach Paco Jémez is onder de indruk van de één-tegen-ééncapaciteiten van de jonge Belg. Maar het is uiteindelijk het meer gemediatiseerde Betis uit Sevilla dat zijn slag weet thuis te halen.
Kippenvel in Sevilla en dromen van het EK
‘Ik ben hem in Sevilla eens gaan bekijken’, zegt Roel Clement vol bewondering. ‘Wanneer hij de bal had, veerden de mensen op. Dat is het bewijs dat je iets hebt.’ In het Estadio Benito Villamarín zorgt Mus met enkele kapbewegingen voor kippenvel. Na enkele wedstrijden valt zijn naam zelfs op een persconferentie van bondscoach Marc Wilmots, die op dat moment bezig is de lijst van 23 samen te stellen voor het EK in Frankrijk. Begin maart was Wilmots opgemerkt in de tribunes van Espanyol, waar hij de Belgische diamant een schitterende assist aan Ruben Castro zag geven. Maar uiteindelijk zou hij hem niet oproepen voor de vriendschappelijke wedstrijd in Portugal. ‘Hij heeft nog maar acht matchen gespeeld bij Betis’, tempert Willie de verwachtingen. ‘We hebben hem gescout en hij is goed, maar we moeten step by step gaan.’ Ook Musonda zelf, die thuisgelaten wordt en het EK op tv moet bekijken, nuanceert het allemaal: ‘Ik heb de wedstrijden in alle rust bekeken, ik heb me tijdens de vakantie fysiek en mentaal goed voorbereid en ik heb me voorgenomen dat ik er op de volgende grote afspraak met de Rode Duivels bij zal zijn.’
Maar dan ontspoort de trein.
In de kleedkamer van groen-wit, waar hij Pogbita (‘kleine Pogba’) genoemd wordt wegens zijn fysieke gelijkenis met de Franse middenvelder, charmeert hij maar irriteert hij ook. Onder meer door een interview in Marca, waarin hij zegt wie zijn favoriete speler is: ‘Dat ben ikzelf.’ Musonda, die goed opschiet met de getalenteerde Dani Ceballos maar minder geapprecieerd wordt door enkele anciens, mist zijn seizoen van de bevestiging. Hij loopt een knieblessure op en wordt in januari 2017 terug naar Londen gehaald om er een paar keer met de U23 van Chelsea te spelen en zijn fysieke ongemakken te laten verzorgen – niet altijd op de club trouwens. ‘Een van zijn problemen was dat hij niet gemakkelijk iemand vertrouwde, met name onze medische staf’, zegt Lollichon. ‘Het gebeurde dat hij enkele dagen van de aardbol verdween zonder dat we wisten waar hij was. Hij deed een beroep op andere personen, hij had een entourage die zich voortdurende moeide en dat maakte het lastig in de periodes dat hij geblesseerd was.’
Het probleem is dat die zaken zich steeds vaker voordoen. Antonio Conte laat hem wel een paar keer meedoen ‘met de groten’, maar in januari 2018 wacht hem een nieuwe uitleenbeurt. Dit keer naar Glasgow, naar het kolkende Celtic en zijn coach Brendan Rodgers. Hij speelt er weinig en zijn statistieken stellen teleur. De uitleenbeurt had anderhalf jaar moeten duren, maar in juni 2018 zit ze er al op. De versies van het verhaal verschillen: sommigen zeggen dat de coach te veel aan zijn vertrouwde spelers vasthield, anderen beweren dat Musonda te ongeduldig en te ambitieus was om in het weekend ergens in een uithoek van Schotland roemloos op de bank te gaan zitten. Chelsea stuurt hem daarop naar Arnhem, waar het wel meer talenten parkeert. De velden van de Eredivisie lijken geschikter om zijn technische kwaliteiten tot hun recht te laten komen. Maar de kruisbanden van zijn knie beperken zijn Nederlandse ervaring tot tachtig minuten, verspreid over twee seizoenen. Bij een carrière die al aan het mislopen was, komt nog tegenslag bovenop. ‘Ik vind het jammer dat hij zoveel pech gehad heeft met zijn blessures, maar dat hij vandaag nog altijd niet doorgebroken is, komt niet alleen daardoor’, aldus Piet de Visser. ‘Ik denk dat iedereen hem op een bepaald moment te hoog ingeschaald heeft. De mensen in zijn omgeving hebben hem te snel op een voetstuk gezet.’
Hij had een entourage die zich voortdurende moeide en dat maakte het lastig in de periodes dat hij geblesseerd was.’
Christophe Lollichon
Een legende om te koesteren
Weinig mensen krijgen daarna nog iets van Charly te zien, alsof de legende nog versterkt wordt door zijn afwezigheid. Tijdens de lockdown verspreidt de Jonge Duivel op Instagram fragmenten van een training die zijn spiermassa weer in overeenstemming moet brengen met de vereisten van het hoogste niveau en zijn al lang ongebruikte knie weer helemaal in orde moet maken. Hij duikt een paar keer op in de Premier League 2 met de beloften van Chelsea, al geeft zijn identiteitskaart aan dat hij ondertussen al zijn 23e verjaardag gevierd heeft. En dan maakt hij een einde aan zijn lange Londense avontuur. Zijn afscheidsbrief, zeven plaatjes op Instagram, sluit af met een uitdaging van het lot dat al zoveel obstakels op zijn pad bracht: ‘Na vier jaar zonder voetbal weer op het veld staan zou een ongelooflijke verwezenlijking zijn als je weet dat ze me amper twintig procent kans gaven om ooit nog op het hoogste niveau te spelen.’
Alleen moet er nog een club gevonden worden.
Wat is er mooier na een eindeloos lange regenbui dan een mooie regenboog om zijn nieuwe carrière te kleuren? Midden juni lekt de aanwezigheid van Charly Musonda junior op de training van Zulte Waregem uit in de pers. ‘Hij is hier niet voor een test, maar omdat hij trainingen en ritme nodig heeft’, verklaart Mbaye Leye in Het Nieuwsblad. Maar hij geeft wel toe dat het ideale scenario is dat Musonda blijft: ‘Zelfs aan tachtig procent van zijn mogelijkheden kan hij ons iets bijbrengen. Hij moet vanaf nu hard trainen.’
Dat Mus opeens opduikt bij een Belgische club uit de rechterkolom van het klassement, komt door het steeds uitgebreidere netwerk van zijn vertrouwensman Jean-Willy Ngoma. Een duivels karakter, met vaak twijfelachtige praktijken, zoals blijkt uit een verhaal dat we eind 2017 brachten. Ngoma staat ondertussen op goede voet met Pini Zahavi, voor wie hij onder meer de carrière van Jackson Muleka opvolgt of tussenkomt in de discussies die Roberto Martínez af en toe aan een Engelse club linken. Musonda draagt hem op een club te vinden en Jean spreekt zijn relaties aan om hem voor te stellen aan Leye. Het klikt goed en dat is het begin van een periode die niemand durft te omschrijven als ‘test’ – de reputatie van de speler is immers te groot om daar zo’n denigrerende benaming op te kleven.
Het wordt niettemin een ervaring van korte duur. ‘Hij moet iets van een training of vier, vijf met ons meegedaan hebben, meer niet’, vertelt Jelle Vossen, ouwe rot van Essevee. ‘Je zag natuurlijk zijn kwaliteiten, want hij bezit een buitengewoon talent, maar fysiek was hij niet klaar. Aangezien de trainingen van Mbaye op dat ogenblik vrij pittig waren, denk ik dat het wat te lastig werd voor hem. Als je lichaam niet meewil, wordt het moeilijk. Op een ochtend was hij er niet meer, zonder verdere uitleg.’
Eens te meer zegt men dat Charly junior in een neerwaartse spiraal terechtgekomen is. Omdat hij aan de voet geblesseerd is, laat de speler zich thuis verzorgen. Hij verlaat halsoverkop het trainingscentrum van Zulte Waregem en de hotelkamer die de club voor hem geregeld had. Wanneer hij met de noorderzon vertrekt, klinkt in het Belgische voetbalwereldje opnieuw hetzelfde riedeltje: ‘Waar is Charly?’
In de kleedkamer van Real Betis charmeert hij maar irriteert hij ook. Door in een interview te zeggen wie zijn favoriete speler is: ‘Dat ben ikzelf.’
Herstart in Valencia
Met een knipoog naar zijn familienaam kondigt Levante de komst van de Jonge Duivel naar het Estadi Ciutat de València aan. Een arena van 26.000 plaatsen maar toch een beschutte plek, ver weg van de Belgische blikken die hem te dicht op de huid zaten. Degenen die hem van dichtbij meemaakten tijdens zijn tweede verblijf in het land waar hij zijn debuut maakte, schetsen een beeld van een jongen die weinig zelfvertrouwen heeft, op zoek is naar houvast en zo aan zijn imago hecht dat hij de anonimiteit van een tweede afdeling verkiest boven de confrontatie met de realiteit op Belgische bodem.
Op 9 augustus kondigen de Granotas de komst aan van Charly Musonda Jr op het trainingsveld van de club, waar hij onder de ogen van de Tunesische coach Mehdi Nafti wordt onderworpen aan een test. Het initiatief daartoe komt van sportief directeur Felipe Miñambres, oudgediende van Celta de Vigo maar nu een afdeling lager aan het werk. In de lokale pers wordt hij afgeschilderd als een man die graag risico’s neemt, zo trok hij ex-Bruggeling Wesley Moraes aan, wiens knie onherstelbaar beschadigd zou zijn. Na een tiental dagen trainen onder de Spaanse zon, met de glimlach op de lippen, zet Mus zijn handtekening onder een contract van twee jaar met een optie voor twee jaar extra.
Maar er blijven evenveel vraagtekens als wedstrijden die hij gespeeld heeft. Over zijn fysiek bijvoorbeeld, waar men in het begin van de zomer voor vreesde in Waregem. Christophe Lollichon veegt dat van tafel: ‘Ze zeggen dat hij opgebrand is, maar wat wil dat precies zeggen? Als hij in de Spaanse tweede klasse speelt, dan wil dat zeggen dat zijn knie het houdt. En uithouding heeft hij. Ik heb hem een jaartje geleden nog zien trainen en ik kan je vertellen dat hij alles gaf. Hij had een aangepast schema, maar wanneer hij op het veld stond, presteerde hij.’
Vanuit Spanje sijpelen de eerste berichten van een nieuw verhaal door. Op 16 september laatstleden is de Bask Luca Sangalli het eerste slachtoffer van die kapbeweging met de buitenkant van de voet die op Neerpede al snel zijn handelsmerk werd en waarop geen enkele tegenstander een antwoord vond. Maar deze keer wordt het kunststukje alleen gevolgd door een pass in de breedte. Zijn tweede duel leidt slechts tot een gemiste voorzet. De terugkeer aan de top is nog niet voor vandaag. Zal het ooit nog lukken? Niemand die er alvast zo in gelooft als de betrokkene zelf. ‘It will take time, but step by step into thedecade’, verkondigt de speler. Op Instagram uiteraard. Het is in zekere zin een echo van de uitspraak die hij deed tijdens een interview eind 2016, gezeten in een fauteuil die veel weg had van een troon: ‘Elk fenomeen is anders. Misschien ook daarom dat ik mijn eigen legende ga creëren.’
Als hij ooit zijn autobiografie schrijft, zal Charly Musonda junior als de nauwgezette verteller die hij is, de zorg voor de details van de plot zeker niet aan iemand anders overlaten. Hopelijk is het decor van dat boek geen doodlopende straat.
