Leider van de revolutie: waar is Erik ten Hag aan begonnen bij Manchester United?

© GETTY
Steve Van Herpe
Steve Van Herpe Redacteur bij Sport/Voetbalmagazine

Erik ten Hag (52) moet van Manchester United weer een topclub maken. Waarom is dat een haast onmogelijke opdracht?

‘Twintig jaar bloed, zweet en tranen, vier trofeeën, drie goals in bekerfinales. En zelfs geen afscheid gegund. Een gebrek aan klasse, en dat moeten de supporters weten. Well done, bro, your family are proud. ‘ Louie Scott Lingard gaf Manchester United vorige maand een veeg uit de pan op zijn Instagramaccount. Zijn broer Jesse, 29 jaar nu, kwam in de laatste thuiswedstrijd van het seizoen, tegen Brentford, niet van de bank. Het was voor de spits de ultieme kans om zich aan het publiek van Old Trafford te tonen voor zijn vertrek deze zomer – hij is einde contract. Maar het gebeurde niet. Nochtans stonden de Mancunians van coach Ralf Rangnick na 72 minuten 3-0 voor tegen een ploeg die niks meer te winnen of te verliezen had. Classless, aldus Louie Scott.

Het kan nog erger. Het verhaal gaat dat de locker van Wayne Rooney, met meer dan 500 wedstrijden en 250 goals een ware clublegende, een dag na zijn afscheid leeggehaald werd. Het naamkaartje werd eraf gehaald, alsof hij nooit bestaan had.

Zlatan Ibrahimovic, die zelf van 2016 tot 2018 bij Manchester United voetbalde, ergert zich daaraan in zijn onlangs verschenen boek Adrenaline. ‘Shit man, zo snel. Waarom die haast? Als ze dat al doen bij iemand als Rooney, steken ze mijn locker direct in de fik als ik vertrek.’ De eigenzinnige Zweed haalt nog een anekdote aan van de mentaliteit bij de club. Op een dag is hij met de ploeg in een hotel en neemt hij voor de wedstrijd een vruchtensapje uit de minibar omdat hij dorst heeft. Wanneer zijn loonfiche een tijdje later binnenkomt, ziet hij dat er één pond in mindering is gebracht. Voor het vruchtensapje.

Zlatan Ibrahimovic is in zijn boek 'Adrenaline' niet mals voor de mentaliteit bij Manchester United.
Zlatan Ibrahimovic is in zijn boek ‘Adrenaline’ niet mals voor de mentaliteit bij Manchester United.© GETTY & BELGAIMAGE

Zijn oordeel is dan ook vernietigend: ‘Iedereen denkt bij United aan een topclub, een van de machtigste en rijkste voetbalverenigingen in de wereld, en van buitenaf had ik ook die indruk gekregen. Maar toen ik er eenmaal was, trof ik er een bekrompen mentaliteit aan. Wat betreft klasse en clubidentiteit kunnen ze nog heel veel leren van verenigingen als AC Milan. Het gaat om de details, het respect dat ze voor voetballers hebben.’

Ook José Mourinho, in diezelfde periode coach van de Red Devils, gaf achteraf aan dat het niet evident is om er te werken. ‘Als ik je vertel dat een van mijn beste jobs ooit mijn tweede plaats met Manchester United in de Premier League was, dan zul je zeggen: die kerel is gek’, verbaasde hij in een interview in 2019. ‘Hij heeft 25 prijzen gewonnen en dan zegt hij dat een tweede plaats een van zijn beste prestaties is? Maar ik blijf dat herhalen, omdat mensen niet weten wat er gaande is achter de schermen.’

Om maar te zeggen: Erik ten Hag komt in een club terecht waar al menigeen zich op verkeken heeft. Welke titanenjob staat de 52-jarige Tukker te wachten?

Een zwaargewicht?

Ondanks de belabberde sportieve prestaties is Manchester United nog altijd een wereldmerk. Met een jaaromzet van 558 miljoen euro moet het alleen FC Barcelona (582 miljoen euro), Bayern München (611), Real Madrid (640) en Manchester City (644) laten voorgaan. Met 57 miljoen volgers op Instagram en meer dan 30 miljoen op Twitter is het ook een van de succesvolste clubs op de sociale media.

Iedereen denkt bij United aan een topclub, maar toen ik er was, trof ik er een bekrompen mentaliteit aan.’

Zlatan Ibrahimovic

Die hoogconjunctuur is nog een uitloper van het tijdperk van Sir Alex Ferguson, die onder meer zorgde voor twee keer winst in de Champions League, dertien titels en vijf FA Cups. Wat veel mensen vergeten zijn, is dat de legendarische Schotse coach aan zijn regeerperiode bij United begon in 1986 en dat hij pas in het seizoen 1989/90 zijn eerste prijs pakte, een FA Cup. Hij kreeg de tijd om iets op te bouwen, wat zijn opvolgers niet gegund werd. Sinds Ferguson in 2013 vertrok, probeerde de club het met grote, gevestigde namen als trainers, zoals Louis van Gaal en José Mourinho, en met coaches die potentieel hadden maar nog niet veel adelbrieven konden voorleggen, zoals David Moyes en Ole Gunnar Solskjær. Geen van hen hield het langer dan drie seizoenen vol.

Intussen namen de belangrijkste twee concurrenten van United, Manchester City en Liverpool, een steeds grotere voorsprong. Het verschil: bij City begint Pep Guardiola straks aan zijn zevende seizoen en Jürgen Klopp bij de Reds aan zijn achtste. Manchester United wilde nu absoluut een zwaargewicht dat de vergelijking met Klopp en Guardiola kon doorstaan. Waarom dan in godsnaam Ten Hag? Vooral omdat de Nederlander de afgelopen seizoenen indruk maakte bij Ajax in de Champions League. Met de campagne van 2018/19, toen op weg naar de halve finale Real Madrid en Juventus te kijk gezet werden, als absoluut hoogtepunt. Ten Hag heeft bovendien al een aardig palmares, met drie titels en twee bekers.

Het geduld van de supporters met de Amerikaanse eigenaars van de club is al langer dan vandaag op.
Het geduld van de supporters met de Amerikaanse eigenaars van de club is al langer dan vandaag op.© GETTY & BELGAIMAGE

De vraag is: hoeveel tijd zal de Tukker krijgen en wat wordt er precies van hem verlangd? Winst in de Champions League? Een eerste titel sinds 2013? Dat lukt niet van vandaag op morgen. Klopp deed er vijf jaar over om Liverpool na een droogte van dertig seizoenen eindelijk nog eens kampioen te maken. Intussen is het voetballandschap in de Premier League ook alweer veranderd. Ten Hag moet het niet alleen opnemen tegen de andere vijf clubs uit de zogeheten Big Six (met ook nog Arsenal, Tottenham en Chelsea), maar ook tegen new kid on the block Newcastle United. De Magpies hebben sinds kort ook de ambitie en het geld om uit te groeien tot een wereldmerk met een vaste plek aan de Engelse top.

Tactisch vernuft

Een extra moeilijkheid voor Ten Hag is dat Manchester United qua voetbal met een identiteitscrisis worstelt. Waar het Manchester City van Guardiola en het Liverpool van Klopp voor staat, dat is bekend. Maar wat zijn de karakteristieken van het voetbal van United? Geen mens die het weet. Dat is ook een groot verschil met Ajax. Het voetbal van de Amsterdammers, doordrongen van de geest van Johan Cruijff, is wereldvermaard. Ten Hag was daar met frivool voetbal, aanvallend spel en de inzet van jonge talenten de belichaming van. In Engeland heeft men altijd vol bewondering gekeken naar de continue doorstroom vanuit de Ajaxopleiding en spreekt het tactische vernuft van Ten Hag tot de verbeelding.

Een door Ajax TV opgenomen video waarin de trainer een doelpunt tegen PSV van tactische achtergrond voorziet, gaat al maanden rond onder de fans van Manchester United. Ten Hag praat daarin over ‘het creëren van meerdere 10’en’ en ‘het vernietigen van een tegenstander door te lopen zonder bal’ en ’tegengestelde loopbewegingen die ruimtes openen’. Toen zijn overgang definitief rond was, circuleerde dat filmpje weer gretig. Het geeft de supporters de hoop dat er nu wél een trainer komt die de knowhow heeft om een revolutie op het veld te ontketenen.

Er moet iets fundamenteels veranderen, zodat iedereen beseft dat het om een nieuw project en een nieuw begin gaat.’

Gary Neville

Die hoop leeft ook bij de directie, die meer overtuigd was van het discours van Ten Hag dan van dat van Mauricio Pochettino. De Nederlander sprak ook met de Glazers, de eigenaars van de club, en legde een aantal duidelijke eisen neer op het vlak van transfers. Zo wil hij niet dat er een speler binnenkomt zonder zijn medeweten of goedkeuring. Op die manier wil hij vermijden om in hetzelfde schuitje als Solskjær terecht te komen, die met transfers geconfronteerd werd waarop hij niet zat te wachten – Donny van de Beek bijvoorbeeld.

Steun van het bestuur

Alle clubwatchers, van Gary Neville over Paul Scholes tot Roy Keane, zijn het erover eens dat Manchester United een radicale ommekeer nodig heeft. Voor de supporters is het duidelijk waar die verandering moet beginnen: aan de top. In april namen duizenden mensen deel aan een protestmars tegen zeventien jaar bewind van de Glazers. De Amerikaanse eigenaars liggen al sinds de overname in mei 2005 onder vuur, maar het geflopte project van de Europese Super League gooide nog extra olie op het vuur. Voor de fans is het een extra bewijs dat de eigenaars alleen maar uit zijn op winst maken.

Gary Neville, de oud-rechtsachter van United die nu analist is, schiet met scherp: ‘Het is niet gewoon een kwestie van een nieuwe manager aanstellen, een beetje pr doen en miljoenen investeren in het team. Dan zitten we over twee of drie jaar weer in dezelfde positie. Er moet iets fundamenteels veranderen, zodat iedereen beseft dat het om een nieuw project en een nieuw begin gaat. Dat zou toch best met nieuwe eigenaars zijn.’ Neville vindt ook dat de club achter de schermen ‘verrot’ is.

Kortom, het lijkt gemakkelijker om vrede in Oekraïne te bewerkstelligen dan om van Manchester United weer een topclub te maken. Erik ten Hag staat voor een haast onmogelijke opdracht en het zal sowieso een werk van lange adem zijn. Belangrijk ook: zal hij geruggensteund worden door de club zoals Marc Overmars dat te allen tijde deed voor hem bij Ajax? Ten Hag zou het recht moeten hebben om af en toe in de fout te gaan en die fouten met de steun van het bestuur te herstellen.

Eén ding is zeker: United moet herbeginnen vanaf nul. Ten Hag zelf verwoordde het als volgt in Voetbal International: ‘Er valt bij United iets op te bouwen en wat te winnen. Manchester United is zo’n grote naam in de historie van het voetbal. Het voelt als een uitdaging om de club weer terug op het goede spoor te zetten. Old Trafford heeft niet voor niets de bijnaam Theatre of Dreams. ‘ Voor zijn voorgangers is het eerder een nachtmerrie geworden. Wordt het voor Ten Hag anders?

Leider van de revolutie: waar is Erik ten Hag aan begonnen bij Manchester United?

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content