‘Mensen weten wat er gebeurt in Qatar, maar zullen toch genieten van het WK’

Voormalig wereldkampioen Philipp Lahm geeft een keer per maand, exclusief voor Sport/Voetbalmagazine, zijn inzichten over het voetbalbestel.

Sport staat gelijk aan politiek. Daarover bestaat geen twijfel als je ziet dat de Olympische Winterspelen dit jaar in Peking gehouden worden en het WK voetbal in Qatar plaatsvindt. Sla de Frankfurter Allgemeine Zeitung, The Guardian, het Poolse Gazeta Wyborcza en andere kwaliteitskranten open en het is opvallend om te zien dat zij op hun sportpagina’s berichten over de diplomatieke boycot van de Olympische Spelen door de VS, Groot-Brittannië en andere landen, over de stille diplomatie van het IOC en over de mensenrechten van arbeiders in Qatar.

De Duitse televisiezender ZDF maakte onlangs een undercoverreportage waarin de verslaggever met arbeiders uit Nepal, Pakistan en Bangladesh sprak die in Qatar stadions en wegen aan het bouwen zijn. Ze vertelden dat ze met acht in één kamer wonen, 300 euro per maand verdienen en al maanden op hun salaris aan het wachten zijn. Uit het onderzoek bleek ook dat niet 6.500, maar 15.000 arbeidsmigranten in Qatar zijn omgekomen sinds het WK elf jaar geleden aan dat land werd toegekend.

In de reportage waren er ook charmante wedstrijdscènes te zien van de Arab Nations Cup 2021 en werden de acht splinternieuwe stadions opgevoerd. In een land met 2,7 miljoen inwoners, dat half zo groot is als Slovenië, staan nu acht van de modernste, duurste en mooiste stadions ter wereld, op minder dan een uur rijden van elkaar. De ZDF-reportage was een voorbode van de tweestrijd die het WK straks zal teweegbrengen. De mensen weten wat er aan de hand is in Qatar en toch zullen ze ervan genieten om de beste teams aan het werk te zien.

Toen het WK 1978 in Argentinië georganiseerd werd onder leiding van de militaire junta, hadden veel spelers geen antwoord klaarliggen op vragen over de mensenrechten. Vandaag kan de wereld niet meer nietsvermoedend toekijken. Dankzij de permanente berichtgeving weet iedereen wat er aan de andere kant van de wereld gebeurt. Door de voortschrijdende professionalisering van hun sport hebben voetballers ook meer tijd om zich met dergelijke kwesties bezig te houden. Van publieke figuren als zij, wordt bovendien verwacht dat ze zich buiten hun eigen bubbel informeren.

De wereld is een dorp en iedereen weet wat er in Qatar aan het gebeuren is. Sommige voetballers zwijgen niet langer en roepen op om de mensenrechten te respecteren. ‘We zijn te laat wakker geworden, ik ben te laat wakker geworden’, bekende Tim Sparv, aanvoerder van Finland. In een open brief roept hij spelers, fans en de media op om te praten over de werkomstandigheden in Qatar.

Het individu is niet machteloos, mensen kunnen wel degelijk een verschil maken. Greta Thunberg was vijftien toen ze op haar eentje in de straten van Stockholm aandacht vroeg voor de klimaatverandering. Velen sloten zich bij haar aan en sindsdien heeft Fridays for Future het milieu op de mondiale agenda gezet. Het beleid is veranderd en dat zal zich ook doorzetten in het voetbal. Het succes van het EK 2024 in Duitsland zal afgemeten worden aan de mate waarin er rekening werd gehouden met de ecologische aspecten.

Grote sportevenementen, vooral in het voetbal, trekken enorm veel aandacht. En tegenwoordig wordt van iedereen die ook maar betrokken is bij de organisatie van een EK of WK verwacht dat ze zich bezighouden met de arbeidsomstandigheden en de mensenrechten in Qatar en Peking. Ook tijdens Euro 2024 in Duitsland zullen de Europese landen onderling onderhandelen over de manier waarop we met elkaar willen samenleven.