‘Niet de filosofie, maar charisma is nu doorslaggevend voor een trainer’

Columnist Philipp Lahm heeft het over de terugkeer van Xavi naar Barcelona en wat tegenwoordig een goede coach is.

Xavi is back. Met hem als coach wil FC Barcelona het machtige tijdperk van Pep Guardiola doen herleven. Dankzij zijn techniek en helikopterview was Xavi een speler van wereldklasse. Hij voetbalde op een strategische manier en vormde een complementair duo met Andrés Iniesta. Xavi was de metronoom van de ploeg, Iniesta de man die de ballen moest versturen.

Eigenlijk paste Xavi perfect in de filosofie van FC Barcelona en die van Guardiola. Onder de leiding van Pep belichaamden Xavi, Iniesta, Carles Puyol en Lionel Messi het idee dat in het totaalvoetbal alle posities uitwisselbaar waren. Samen tilden ze de balans tussen aanval en verdediging naar een ander niveau. Lengte was niet bepalend, niet in het offensieve compartiment en niet in de verdediging.

In die periode kreeg ik de kans om naar Barcelona te verkassen. Het zou een geweldige ervaring zijn geweest om met al die grootheden op het veld te staan. Van die gedachte krijg ik spontaan waterige ogen, maar als kind uit München wilde ik dolgraag de Champions League winnen met mijn club Bayern. Ik zou het mezelf nooit vergeven hebben mocht ik er niet bij zijn geweest op Wembley in 2013.

De tijden zijn veranderd. De laatste keer dat Barça de Champions League won, is geleden van 2015. Sindsdien hebben de Catalanen niet meer in de finale gestaan en zijn hun successen worden overschaduwd door enkele zware nederlagen.

Het voetbal van Barcelona vereist van alle betrokkenen dat ze over een perfecte techniek en een hoge mate van intelligentie beschikken, maar de tegenstanders hebben het spel van Barça al lang ontcijferd. In 2010 lukte het José Mourinho en Inter al om Barcelona het scoren te beletten. In de halve finale barricadeerde hij met het hele team het strafschopgebied. Het principe van ‘de bus parkeren’ is intussen sociaal aanvaardbaar. Het voetbal is ook fysieker en dynamischer geworden en daarom komt het voetbal van Barça, dat gebaseerd is op een allesoverheersend balbezit, onder druk te staan. Vandaag hebben nieuwe hoofdrolspelers zoals Trent Alexander- Arnold, N’Golo Kanté, Paul Pogba, Alphonso Davies en Erling Haaland zich gemanifesteerd. En het zijn allemaal atleten die meer op Usain Bolt lijken dan op de 1,70 meter ‘lange’ Xavi.

In het verleden kregen Arsène Wenger, Alex Ferguson en Johan Cruijff ook de tijd om binnen hun clubs door te groeien tot echte legendes, maar vandaag zijn dat eerder uitzonderingen. Dat Jürgen Klopp vier jaar lang naar een titel mocht toewerken, was alleen mogelijk bij een underdog als Liverpool. De topcoaches zoals Mauricio Pochettino, Thomas Tuchel, Antonio Conte of Carlo Ancelotti wisselen elkaar om de twee tot drie jaar af bij de grote clubs en in die tijdspanne kan je niet veel neerzetten. Maar ze zijn zelf tot het besef gekomen dat het belangrijker is om een goede sfeer in het team te creëren en geaccepteerd te worden door de vedetten.

Zinédine Zidane, die van 2016 tot 2018 drie keer op rij de Champions League won met Real Madrid, zei ooit het volgende over zichzelf: ‘Tactisch gezien ben ik niet de beste coach.’ Als geen ander kon hij zijn team voortstuwen met zijn charisma. Niet de filosofie of een uitgekiend idee van het spel maken het verschil, maar het charisma van de trainer is vandaag de doorslaggevende factor geworden voor succes.

Charisma is ook een kwaliteit die je aan Xavi kan toeschrijven, maar de taak die hem wacht, is aanzienlijk. Want is de Barçastroming wel sterk genoeg en zal hij genoeg vertrouwen blijven krijgen van het management? Dat zijn de prangende vragen die Xavi zullen vergezellen.