Polen staat definitief op de Europese kaart

Italië en Duitsland speelden donderdagavond de laatste EK-match op Poolse bodem.

Niet zo ver van het oude stadsgedeelte van Warschau ligt een plein waar je even kan verpozen. Het panorama is prachtig: je ziet onder meer het Nationaal Stadion liggen. Voor de tienduizenden mensen die daar dagelijks passeren is het een herinnering aan het EK.

Dat feest is nu voorbij. Italië en Duitsland speelden donderdagavond de laatste EK-match op Poolse bodem. Nadat de Italianen de zege uitbundig vierden werd er een groot Poolse vlag over het veld gerold. Niemand die goed wist waarom.

Het is vandaag onze laatste volledige dag in dit land. Zaterdag naar Kiev voor de finale, de auto achterlaten op de luchthaven van Warschau, maandag terug en dan snel naar huis. Mooi is het geweest, die bijna vier weken in Polen, onderbroken door drie trips naar Oekraïne. Terwijl er vooraf veel twijfels waren. Over de wegen bijvoorbeeld. Maar toen de Poolse premier Donald Tusk het laatste deel van de autostrade tussen Warschau en Berlijn net voor het EK opende, leek het alsof alle hindernissen waren verdreven.

Dat bleek een verkeerde conclusie. Want als er iets in dit land irriteerde, dan waren het de vreselijke wegenwerken. Wie op gewone landwegen reed, moest veel geduld hebben. Files in vrijwel ieder dorp, van drie rijvakken naar één, je kon geen 30 kilometer rijden of er dook een obstakel op. Daarnaast waren er een eindeloos aantal slecht op elkaar afgestelde verkeerslichten. Nooit zo vaak voor het rood gestaan als in Polen.

Een probleem was het vaak, om met de auto van de ene naar de andere stad te rijden. Van Warschau naar Gdánsk, Poznan of Krakau, we weten er alles van. Of de eindeloze trip van het net over de grens gelegen Lviv naar de Poolse hoofdstad, negen en een half uur voor net geen 500 kilometer, de files hielden niet op. En de vrachtwagens zorgden ervoor dat je nooit kon doorrijden. Vele journalisten verkozen de trein te pakken om de afstand tussen de speelsteden te overbruggen. Zelden moeten nachttreinen zo vaak bevolkt zijn geweest door mediavertegenwoordigers, zelden ook moeten zoveel journalisten zo dikwijls in stations hebben geslapen als ze de laatste trein misten en op de eerste wachtten. Prettig moet dat niet geweest zijn om zo je vak te beoefenen.

En toch, de stadions waren mooi, de organisatie uitstekend en de steden straalden westerse allure uit. Polen zette zichzelf echt op de kaart. Het zorgde voor een betere infrastructuur, al kostte dat wel omgerekend 25 miljard euro, waarvan zes miljard uit Europese subsidies.

Maar Polen verhoogde met deze organisatie vooral het zelfbeeld van de bevolking. Dat was primordiaal: dat ze het gevoel hebben dat ze weer meetellen. Het helpt de laatste restanten uit een verderfelijk verleden weg te blazen.

Natuurlijk moet het land zich straks weer schikken in de realiteit. Er zijn 17 procent werklozen en dat zal niet veranderen. Er zijn klachten over senioren die te horen hebben gekregen dat de pensioenrechten die ze tijdens de Sovjetjaren opbouwden gedeeltelijk vervallen. En er is politiek gekibbel.

Maar er is vooral een nieuw bewustzijn. En dat valt niet met geld te becijferen.

Jacques Sys