Waarom Messi veel meer verdient dan LeBron James

Eind 2019 lanceerde het Engelse onderzoek/databureau Sporting Intelligence zijn tiende Global Sports Salaries Survey, een jaarlijks rapport van sportclubs/competities met de dikste jaarlonen en de grootste populariteit. Wat zijn de opvallendste conclusies? Een overzicht aan de hand van vijf cijfers.

11,5 miljoen euro

bedraagt het gemiddelde jaarsalaris van de A-kernspelers van FC Barcelona dit seizoen. Minder dan de vorige campagne (12,3 miljoen), maar opnieuw goed voor de eerste plaats op de ranking van sportclubs waar spelers hun bankrekening het meest zien aandikken. Een merkelijk verschil met twee seizoenen geleden toen het gemiddelde jaarloon ‘slechts’ 7,7 miljoen euro bedroeg. Dat kreeg een flinke boost door dure contractverlengingen (onder andere van Gerard Piqué, Sergi Roberto, Samuel Umtiti en Sergio Busquets en uiteraard Lionel Messi – die als bestbetaalde clubsporter ter wereld tot 2020/21 een brutobasisloon van bijna 60 miljoen euro incasseert), plus nieuw aangetrokken, dik betaalde vedetten als Philippe Coutinho, Antoine Griezmann, Frenkie de Jong, Arturo Vidal, Arthur en Malcom.

Het gaat hier (zoals in het hele rapport van Sporting Intelligence) om brutojaarlonen zónder premies, tekengeld of andere extra’s. Die kosten Barcelona – zo bleek uit de jaarrekening van het seizoen 2018/19 – nog zo’n 35 procent extra. Dat bracht de totale salariskost op liefst 366 miljoen euro. Alleen voor de A-ploeg, want als je de lonen voor de jeugdspelers, maar ook van de spelers uit ándere sporten meetelt (Barcelona heeft ook topploegen in het basketbal, handbal, ijshockey en futsal), plus dat van het management en de totale staf, dan stijgt dat bedrag naar 525 miljoen. Perfect betaalbaar echter, want dit seizoen zal FCB allicht een omzet draaien van ruim één miljard euro, als eerste sportclub ooit.

7,5 miljoen euro

verdienen de 440 NBA-spelers (die dit seizoen aan de competitie begonnen) gemiddeld, samen goed voor liefst 3,3 miljard euro. In geen enkele andere competitie ligt dat jaarsalaris zo hoog. Alle 30 NBA-clubs staan zelfs in de top 38 van de best betalende sportclubs. Met de Portland Trailblazers (9,4 miljoen euro) en de Golden State Warriors (9,3) op plaats vier en vijf, en de New York Knicks, als laatste, op plaats 38 (6,7).

Te danken aan de gigantische, lucratieve marketingmachine die de NBA is geworden. En vooral aan de injectie van tv-geld, sinds in 2016/17 een negenjarige deal met ESPN/Turner Sports inging ter waarde van in totaal 21,5 miljard euro. Ook de lokale tv-deals brengen, zeker in de big markets, gigantische bedragen op: de LA Lakers genereren jaarlijks bijvoorbeeld 180 miljoen euro uit een contract met Time Warner Cable.

Dankzij het nieuwe tv-contract klom het jaarsalaris in de NBA van 4,1 miljoen euro in het seizoen 2015/16 tot 7,5 miljoen in de huidige campagne. Opvallend is dat alle 30 clubs daar veel graankorrels van meepikken. Dankzij het ‘communistische’ systeem waarbij ongeveer 50 procent van de totale inkomsten verdeeld worden onder alle franchises. Bovendien met een salarisplafond van (dit seizoen) 98 miljoen euro waardoor megasterren als Stephen Curry (36,1 miljoen euro) en LeBron James (33,7) veel minder verdienen dan wat ze in een ‘open’ markt zouden kunnen opstrijken – ongeveer evenveel, schatten experten, als Messi (50 à 60 miljoen).

NBA-clubs die boven die salary cap gaan moeten ook een luxury tax betalen – dollars die op hun beurt ook naar andere teams vloeien. Zo liggen de salarissen van de best en minst betalende clubs in de NBA niet ver uit elkaar. Er geldt immers ook een verplichting om mínstens 90 procent van de salary cap aan lonen van spelers te besteden. Die eisten in CAO-onderhandelingen immers ook een deel van de grote koek.

Opvallend: in de NFL (American football) blijft het gemiddeld jaarsalaris steken op ‘slechts’ 3 miljoen euro. Nochtans haalt die competitie in de VS nog veel hogere kijkcijfers, met de ruim 100 miljoen kijkers voor de Superbowl als hoogtepunt. Bovendien int de NFL per jaar ruim 4 miljard euro aan uitzendrechten – het meest van alle topcompetities ter wereld. In totaal gaat zelfs 5 miljard euro naar alle salarissen, maar die worden wel verdeeld onder 1696 spelers, in tegenstelling tot slechts 440 in de NBA.

3,8 miljoen euro

verdient een voetballer in de Premier League gemiddeld dit seizoen. De PL blijft daarmee de voetbalcompetitie met het hoogste gemiddelde jaarsalaris, zoals dat ook het hele voorbije decennium het geval was. Via commerciële contracten genereren de 20 PL-clubs dan ook enorme bedragen: alleen al zo’n 410 miljoen euro van (hoofd)shirtsponsors. Na de NFL is de PL de competitie die het meest verdient aan uitzendrechten: zo’n 3,5 miljard euro, waarvan 46 procent verkocht in het buitenland. In de meer op de Amerikaanse markt gerichte NFL is dat amper 2,7 procent, zelfs de meer internationale NBA raapt slechts 14 procent op buiten de VS. Vorig seizoen kon zo 144 miljoen euro per Premier Leagueclub verdeeld worden.

Opvallend: de best betalende PL-ploeg, Manchester City (8,2 miljoen euro), staat pas op plaats 13 in de lijst met de hoogste jaarlonen. De volgende, Manchester United (7,3 miljoen euro) zelfs pas 33e – een terugval van plaats 10 in vergelijking met het vorig seizoen, wegens geen Champions League. Meer dan andere voetbalcompetities zijn de salarisverschillen tussen de top- en kleinere clubs in de Engelse hoogste klasse dan ook relatief beperkt: bij 10 van de 20 ploegen bedraagt het jaarsalaris meer dan drie miljoen euro. Alleen bij de jongste promovendus, Sheffield United, strijken spelers gemiddeld minder dan één miljoen per seizoen op.

De loonkloof in de Primera División is een pak groter. Op de ranking van de clubs met de dikste jaarlonen volgt na FC Barcelona (11,5 miljoen euro) immers Real Madrid als tweede, met gemiddeld 10,5 miljoen. Dankzij onder meer het nieuwe driejarige tv-contract, goed voor zo’n één miljard euro per jaar tot 2022. Te verdelen onder de 20 Spaanse eersteklasseclubs, maar Barça en Real gaan wel met het leeuwendeel lopen. Bij negen (van de 20) clubs uit de Primera División verdienen spelers zo minder dan één miljoen euro per jaar, bij Real Valladolid en Osasuna zelfs amper 500.000.

Dezelfde discrepantie in de Serie A en de Ligue 1, waar Juventus (op plaats drie wereldwijd met een gemiddeld jaarloon van 9,5 miljoen) en PSG (met 8,4 miljoen op plaats twaalf) hoog boven de rest uitsteken. In de Italiaanse hoogste klasse bedraagt het gemiddeld jaarsalaris bij 13 van de 20 clubs niet meer dan 1,5 miljoen euro. In Frankrijk zelfs bij 16 van de 20 ploegen. Bij Nîmes, de minst betalende club, ligt het loon op slechts 280.000 euro, 30 (!) keer minder dan dat van PSG. Zelfs de nummers twee tot vier – Monaco (2,7 miljoen euro), Lyon (2,2) en Marseille (1,9) – raken nog niet aan de helft van het gemiddeld jaarsalaris van de Parijse club.

Hetzelfde beeld in Italië, waar AS Roma (4,2 miljoen euro), Inter (3,8) en Napoli (3,6) het machtige Juve op financieel vlak amper kunnen bedreigen. Opvallend: de Oude Dame bekleedde in 2017 pas de 32e plaats op de wereldwijde salarisranking en steeg dit seizoen naar drie. Het haalde de laatste twee seizoenen dan ook meer dan ooit duurbetaalde vedetten binnen als uiteraard Cristiano Ronaldo (goed voor een brutojaarsalaris van 31 miljoen euro), maar ook Matthijs de Ligt, Gonzalo Higuaín (terug na uitleenbeurt aan Chelsea), Aaron Ramsey en Adrien Rabiot. Dankzij een gunstigere belastingwet in Italië vanaf 2020 zal het gemiddelde jaarsalaris bij Juve in de toekomst allicht nog meer stijgen, al zullen ook de andere Serie A-clubs daarvan profiteren.

500 miljoen volgers

op sociale mediakanalen Facebook, Instagram en Twitter telden de 20 clubs uit de Primera División half november 2019 samen. Evenveel als die uit de Premier League. Zij zijn op dat vlak met voorsprong de populairste competities, voor de NBA (320 miljoen volgers voor 30 clubs), de NFL (200 miljoen voor 31 clubs) en de Serie A (200 miljoen voor 20 clubs).

De top 10 van de meest gevolgde sportclubs bestaat zelfs uit allemaal voetbalploegen. Met niet toevallig de drie clubs met het hoogste jaarsalaris, en dus de bekendste vedetten, in de top vijf: Real Madrid op één (224 miljoen volgers), FC Barcelona op twee (214) en Juventus op vijf (80). Alleen Manchester United (126) en Chelsea (81) wringen zich daar nog tussen. De Premier League telt zelfs vijf teams in de top 10 met ook nog Liverpool (8e), Arsenal (9e) en Manchester City (10e).

Slechts vijf niet-voetbalteams hebben een plaatsje in de top 20: vier NBA-clubs – LA Lakers (11e), Golden State Warriors (13e), Chicago Bulls (16e), Miami Heat (18e) – en één Indisch cricketteam, de Mumbai Indians (20e).

43449 toeschouwers

zaten er gemiddeld in het stadion van de 18 Duitse eersteklasseclubs vorig seizoen. Met Borussia Dortmund (81.000), Bayern München (75.000) en Schalke 04 (61.000) als uitschieters. Zelfs kleinere clubs zien gemiddeld minstens 24.000 fans per thuismatch opdagen.

De Bundesliga is daarmee de best bezochte voetbalcompetitie ter wereld, voor de Premier League (38.168), de Primera División (26.811), de Serie A (25.237), de Ligue 1 22,799 en de Amerikaanse MLS (21.310). Dankzij een bezetting van bijna 90 procent in comfortabele stadions met een capaciteit van minstens 24.000 plaatsen (alleen dat van Paderborn is gelimiteerd op 15.000). De Bundesliga gaat er dan ook prat op dat het de competitie is met de laagste abonnementsprijzen, met Bayern München als goedkoopste (145 euro) en Paderborn (225 euro) als ‘duurste’ ploeg. Bij alle 18 Duitse eersteklasseclubs liggen die prijzen zelfs onder die van alle Premier Leagueteams.

In de Engelse topklasse zaten in 2018/19 desondanks gemiddeld 38.168 fans op de tribunes. Dit seizoen (met een gemiddelde tot december van ruim 39.000) zou zelfs het record uit het seizoen 1948/49 (38.776) kunnen sneuvelen. Opmerkelijk, gezien de kritiek op de torenhoge ticketprijzen en argwaan tegenover buitenlandse eigenaars. De stijging is mede te danken aan de steeds grotere toevloed van buitenlandse voetbalfans die een PL-match bijwonen (volgens research van VisitBritain zo’n 800.000 per jaar).

Aan het gemiddeld aantal toeschouwers in de American footballcompetitie NFL, 67.100 in het seizoen 2018/19, kan echter geen enkele (voetbal)competitie tippen. Mede door de veel grotere stadions (29 van de 31 franchises hebben een stadion van meer dan 60.000 plaatsen). Maar ook door het beperkte aantal thuismatchen in het reguliere seizoen: amper acht – en schaarste creëert een grote vraag.

Nog straffer is het college football in de VS, waar liefst 21 van de 30 ploegen een nog groter toeschouwersgemiddelde halen dan in de NFL. Vijf clubs ronden zelfs de kaap van de 100.000, bij Michigan is dat zelfs al sinds 1975 onafgebroken het geval. Vorig seizoen bedroeg het gemiddelde in The Big House zelfs 111.000 fans. Met ook die nuance dat die universiteitsteams slechts zes tot zeven reguliere seizoensmatchen spelen.

Gezien dat beperkte aantal wedstrijden trekken de drie andere grote Amerikaanse profcompetities in totaal (veel) meer toeschouwers dan de NFL (17,1 miljoen), ondanks een veel kleiner gemiddelde per match. In de Major League Baseball zaten vorig jaar 28.176 fans per wedstrijd in de tribunes. Vermenigvuldigd met liefst 162 reguliere seizoensmatchen geeft dat een totaal van liefst 68,5 miljoen toeschouwers. Ondanks een gemiddelde van 17.857 lokten ook de 82 reguliere seizoensmatchen per NBA-club in totaal 22 miljoen basketbalfans. Daar kunnen ook de Bundesliga (13,3 miljoen) en de Premier League (14,5) niet aan tippen.