Ze moesten 58 jaar wachten op hun rentree bij een eindtoernooi, maar nu staan ze verrassend in de kwartfinale. Wat maakt het team van Chris Coleman zo sterk?
Het heet een vriendenploeg te zijn en al na een kwartier in het spelershotel van Wales blijkt waarom. Op het terras van hotel Thalassa in Dinard geniet een mix van jonge en ervaren spelers van het wonderschone uitzicht op de kust van Bretagne. Opvallend vaak zij aan zij: sterspeler Gareth Bale, met knotje op het hoofd, en cultspeler Joe Ledley, met woeste baard op kin. Er wordt gelachen, hard en vaak. Dezelfde geluiden weerklinken vanuit de gemeenschappelijke ruimte waar de internationals van Wales hun vrije tijd doorbrengen. Het vrolijke rumoer waait een stuk verderop zelfs de hotellobby binnen, waar een man met een golfclub in zijn hand op een kleine indoor putting green staat. Het is Chris Coleman, de bondscoach. Hij grijnst. Want tijdens het putten luistert Coleman even aandachtig en hij hoort dat het goed is.
Together stronger is de slogan van Wales op het EK in Frankrijk. Het is een mantra inmiddels in het kamp van The Red Dragons, voortdurend uitgedragen door Coleman, door aanvoerder Ashley Willams, door Bale, door iedereen. Voor het eerst sinds het WK 1958 in Zweden is Wales weer present op een eindtoernooi. Dat unicum willen ze niet verzieken door onderling gekibbel. Blijkt ook als de duisternis op deze doordeweekse avond in Dinard is ingevallen. Om 22.28 uur staan de spelers zonder aanmoediging van stafleden op, klokslag half elf wandelen ze hun hotelkamers binnen. Precies zoals in het weekschema staat vermeld. De bar mag dan versierd zijn met Welshe vlaggen, de bierglazen blijven leeg.
Hotelvleugel
Coleman heeft in Frankrijk bewust gekozen voor een hotel waar ook andere gasten aanwezig zijn. De 45-jarige trainer wil zijn spelers niet afsluiten voor het leven van alledag, een tussenoplossing leek hem beter. Wales heeft een hotelvleugel met 64 kamers afgehuurd voor de benodigde privacy, maar buiten de gezamenlijke maaltijden en besprekingen zijn de spelers vrij om te gaan en te staan waar ze willen. En dat is goed nieuws op een locatie als deze, door Coleman zelf uitgekozen. De bondscoach was de voorbije maanden nauw betrokken bij ieder organisatorisch detail omtrent de EK-voorbereiding. Met de voetbalbond van Wales als ruimhartig financier. De gehele startpremie van de UEFA, acht miljoen euro, is geïnvesteerd in het welzijn van de selectie. Dat begon al met een voorbereidend trainingskamp in het Portugese Vale de Lobo.
Omvangrijker was het project dat basiskamp Dinard in gereedheid moest brengen. Alleen al aan het onderdak aan de Bretonse kust spendeerde de voetbalbond één miljoen euro. In de afgehuurde hotelvleugel is iedere kamer op maat gedecoreerd voor de speler in kwestie, met foto’s van hemzelf en de ploeg, dat laatste om de teamspirit te benadrukken. Op de tv’s zijn alle Britse kanalen geïnstalleerd, in de gemeenschappelijke ruimte staat een videowall waarop berichten van fans verschijnen. Om alle technologische hulpmiddelen goed te laten functioneren is een netwerk van 60.000 euro uitgerold, op de iPhones van de spelers zijn apps geplaatst waarmee ze hun fysieke gesteldheid kunnen toetsen. Voor de ijdeltuiten in de selectie is een kapper meegereisd. Om op de vertrouwde manier te kunnen ontbijten wordt wekelijks de voorraad baked beans vanuit Wales aangevuld.
Maar de meeste aandacht en geld werd in de trainingsaccommodatie gestopt. Drie maanden lang vestigde een delegatie uit Wales zich in Dinard om dagelijks aan de renovatie van het sportcomplex te werken. Er verrees een hypermodern krachtcentrum in groen-rode kleuren en de velden kregen een speciale behandeling: ingezaaid met hetzelfde gras als in de speelstadions, in dezelfde patronen geschoren zelfs.
BBC-crew
Het resultaat mag er zijn. In Dinard onderstreept Wales de rijke Britse voetbaltraditie van kort mals gras als eerste vereiste. En ook hier koesteren de Dragons hun typerende cocktail van arbeidsethos en plezier. De trainingspartijen zijn intensief en fel, tijdens de rustmomenten is er ruimte voor een aantal initiatieven. De ene dag mogen de schoolkinderen van Dinard komen kijken. De andere dag beantwoordt Gareth Bale tijdens een persconferentie via FaceTime vragen van scholieren van zijn eigen oude school, Witchurch High in Cardiff. De druk van een groot toernooi lijkt geen vat te hebben op de Welshmen. Ook al worden ze dagelijks gevolgd door een BBC-crew van tachtig mensen en een groeiend leger van overige journalisten. Als de mediameute deze ochtend vlak voor het tactische deel van de training wordt weggeleid, roept Swansea City-linksback Neil Taylor met een knipoog: ‘Mooi, kunnen we eindelijk ons nieuwe spelsysteem gaan oefenen.’
En weer schalt daar die lach door het Bretonse land.
Ook Chris Coleman maakt een buitengewoon relaxte indruk. Voor Wales valt in Frankrijk niets te verliezen en alles te winnen en precies dat straalt de bondscoach uit. Zo ontspannen als Coleman nu oogt, zo onstuimig verliep zijn loopbaan. Zijn spelerscarrière bij Swansea City, Crystal Palace, Blackburn Rovers en Fulham kwam op 32-jarige leeftijd abrupt tot stilstand na een ernstig auto-ongeluk, waarbij hij een been brak. Na een vergeefse poging tot een rentree ging Coleman bij Fulham als trainer aan de slag, met onder meer doelman Edwin van der Sar en aanvaller Louis Saha in zijn selectie. Het maakte hem de jongste manager ooit in de Premier League. Op vier jaar degradatievrij voetbal in Londen volgden mislukte buitenlandse avonturen bij Real Sociedad en het Griekse Larissa en tussendoor een tweejarig verblijf plus ontslag bij Coventry City.
Eind 2011 kwam het leven van Coleman op de kop te staan, met een tragische aanleiding: de zelfmoord van Gary Speed, bondscoach van Wales en een van zijn beste vrienden bovendien. Met een mix van heftige emoties nam Coleman twee maanden later het roer over. Om vervolgens opnieuw in zwaar weer te belanden, met vijf nederlagen op rij, de slechtste start van een Walesbondscoach ooit. Half oktober 2012 kreeg Coleman eindelijk de wind in de rug dankzij een 2-1-zege in de WK-kwalificatie op Schotland, met twee goals van Gareth Bale. De opleving kwam te laat om plaatsing voor het eindtoernooi in Brazilië te bewerkstelligen, maar twee jaar later schreef de 32-voudige international alsnog geschiedenis met Wales. Coleman kwalificeerde zich in een poule met ons land, Bosnië-Herzegovina, Israël, Cyprus en Andorra als nummer twee voor het EK. Voor het eerst in de historie. Tegen de Rode Duivels haalde Wales bovendien vier op zes (1-0 thuis, 1-1 in het Koning Boudewijnstadion).
Championship
Als kind luisterde Coleman naar de verhalen van zijn vader over het WK 1958, waar Wales met sleutelspelers als John Charles, Cliff Jones en Ivor Allchurch tot de kwartfinale reikte. Daarna was het gedaan op het hoofdpodium van het internationale landenvoetbal. In de jaren tachtig en negentig liep de generatie van nationaal topscorer Ian Rush, Mark Hughes en recordinternational Neville Southall op de beslissende momenten vast. Later lukte het ook Ryan Giggs niet om zijn nationale ploeg naar een eindtoernooi te gidsen.
Pas in het nieuwe millennium kreeg Wales een impuls waar het deze zomer de vruchten van plukt. Met de aanstelling van John Toshack als bondscoach, in 2004, brak een nieuw tijdperk aan. De voormalige spits van Cardiff City, Liverpool en Swansea City bood in zijn zesjarige periode bij Wales talenten de kans op jonge leeftijd vlieguren te maken in de nationale ploeg. Zo debuteerden de huidige smaakmakers Gareth Bale, Aaron Ramsey, Joe Allen en Ashley Williams onder het bewind van Toshack. Zij vormen nu de ruggengraat van een ploeg waarin sommige basisspelers op clubniveau in de Championship rondploeteren. Verdediger Chris Gunter en spits Hal Robson-Kanu eindigden met Reading als zeventiende op het tweede profniveau in Engeland. Rechtsback Jazz Richards strandde met Fulham nog drie plekken lager, middenvelder David Edwards schopte het met Wolverhampton Wanderers tot de middenmoot van het Championship. Aanvallende middenvelder Jonathan Willams degradeerde zelfs met Milton Keynes Dons naar de League One.
Des te knapper is het dat Wales, een natie met slechts drie miljoen inwoners, de kwartfinale van het EK haalt. Voorafgaand aan het toernooi verwees Chris Coleman al naar underdogs die zichzelf in de recente geschiedenis zelfs tot toernooiwinnaar kroonden. ‘Denemarken kwam in 1992 via de achterdeur binnen, ze hadden amper getraind en werden Europees kampioen’, riep Coleman in de herinnering, waarbij hij ook het unieke landskampioenschap van Leicester City in Engeland als voorbeeld had kunnen aanhalen. ‘In 2004 bewees Griekenland dat iedereen kans maakt op de eindzege. Voetbal is een wonderlijke sport waarin verrassingen nooit zijn uitgesloten.’
Zelfs Gareth Bale, de duurste voetballer aller tijden, is de verwondering nog niet voorbij. ‘Het is bijna surrealistisch om hier te zijn’, vertelt de vedette van Real Madrid. ‘We hebben hier zó lang op moeten wachten. Tot deze zomer was ik gewend tijdens grote toernooien thuis naar de tv te kijken. En nu zijn we zelf betrokken bij dit geweldige evenement. Heel Wales staat achter ons, dat merken we continu, ook hier in Frankrijk. We willen ons volk trots maken.’
Gebroken been
De cruciale inbreng van Bale maakt dat Wales in grote mate afhankelijk van hem is. In de succesvolle kwalificatiereeks voor het EK was de dynamische linkspoot met zeven goals en twee assists bij bijna alle elf doelpunten betrokken. Geen wonder dus dat de kans op succes aan hem wordt opgehangen. ‘Ik kan niks met de verhalen dat Wales een eenmansteam is’, reageert Bale. ‘Volgens mij staan we toch echt met elf aan de aftrap. We vallen aan als eenheid, we verdedigen als eenheid en zodra we de bal kwijt zijn tonen we allemaal vechtlust. We hebben niet voor niets Together stronger als slogan. We zeggen dat niet zomaar, het heeft echt betrekking op hoe we onszelf zien. Op wie we zijn. We zijn als broers voor elkaar. En hoe meer plezier je samen hebt, hoe beter de prestaties. Dat is het mooie van deze ploeg: we dollen en lachen veel met elkaar. En zodra er gewerkt moet worden, vechten we met alles wat we in ons hebben. Voor elkaar, voor Wales. Waar dat toe gaat leiden valt niet te voorspellen. Natuurlijk zouden we het liefst het EK winnen, maar we moeten realistisch blijven. We leven van wedstrijd naar wedstrijd. Hoe dit toernooi voor ons ook afloopt, als we naar huis gaan moet onze tank leeg zijn. Zodat we onszelf niet kunnen verwijten dat we er niet alles aan hebben gedaan. We mogen achteraf nergens spijt van hebben.’
Als voorbeeld van de mentaliteit der Welshe ijzervreters haalt Bale het verhaal van zijn maat en ploeggenoot Joe Ledley aan. De middenvelder van Crystal Palace brak een maand geleden zijn been in een duel met Stoke City. En toch is Ledley erbij in Frankrijk. ‘Ik was er helemaal kapot van toen ik hoorde dat Joe zijn been had gebroken’, vertelt Bale. ‘Moet je nagaan hoe hij er zelf aan toe was op dat moment. Zijn razendsnelle herstel is een ongelooflijke prestatie. De veerkracht van Joe laat exact zien waar we met Wales voor staan. Wij geven nooit op, ons krijg je er niet onder, we gaan altijd door.’
En de aanvoerder zonder aanvoerdersband besluit: ‘Voor Wales geldt dit EK niet alleen het hier en nu. Het gaat ook over de ontwikkeling en de toekomst van ons voetbal. Hopelijk kunnen we dit toernooi de kinderen thuis inspireren om te gaan voetballen. Zodat Wales ook in de toekomst een sterk nationaal elftal zal hebben. Die inspiratiebron willen wij zijn. En die kúnnen we zijn.’
Door Simon Zwartkruis in Frankrijk
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
