Tijdens de Tour sprokkelen we elke dag tien opvallende anekdotes, feiten en statistieken bijeen over de eerstvolgende etappe. Vandaag die tussen Méribel en La-Roche-sur-Foron, de laatste zware Alpenrit, met twee kilometer gravel als extra piment.
1
De afstand tussen de officieuze en de officiële start bedraagt vandaag liefst 21,5 kilometer, de langste ‘neutrale’ zone in deze Tour. Maar het gaat wel bergaf, want de officieuze start wordt gegeven op de landingsbaan van het Altiport van Méribel, op ruim 1700 meter hoogte. Daarna dalen de renners tot in Moûtiers waar Tourbaas Christian Prudhomme met de officiële startvlag zal zwaaien.
Het aparte decor op de vlieghaven verkoos Prudhomme boven een ‘gewone’ start, beneden in het dal in Brides-les-Bains, dat nochtans kandidaat was voor een départ.
2
Na de moordende rit van gisteren naar de Col de la Loze volgt opnieuw een zware Alpenetappe met bijna 5000 hoogtemeters en zes beklimmingen. En meteen ook een start bergop, wat makkelijker zal zijn voor een vluchtersgroep om weg te rijden.
De eerste col is qua decor een van de mooiste in Frankrijk: de Cormet (een oud dialectwoord voor Col) de Roselend, een ‘loper’ van 18,6 kilometer aan 6,1 procent, met een top net onder de 2000 meter.
Een klim die eeuwig verbonden zal blijven met Johan Bruyneel, die er in de Tour van 1996 in het ravijn tuimelde (van de kant die de renners nu beklimmen, vanuit Bourg-Saint-Maurice).
De West-Vlaming dook tussen een rots en een laag muurtje – waar vandaag nog altijd ‘Johan’ op geschilderd staat – maar gelukkig remden bomen zijn val, waardoor hij niet in de gapende afgrond viel.
In tegenstelling tot Remco Evenepoel in Il Lombardia kon Bruyneel met wat hulp naar boven klauteren en zijn weg voortzetten. De Rabobankrenner nam onmiddellijk zijn reservefiets en reed die rit nog uit. Drie dagen later moest hij wel opgeven met een spierscheur in zijn rechterdij.
3
Minder bekend is dat de Cormet de Roselend dat jaar ook het tranendal was voor Frans kampioen Stéphane Heulot. Twee kilometer voor de top moest hij er, in zijn eerste Tour én in de gele trui, huilend van de fiets stappen, gekweld door een knieblessure. Cynisch detail: de jaren ervoor had Heulot in juli telkens een vakantie/stage gehouden met als basiskamp… de Cormet de Roselend.
4
In de Tour van vorig jaar werd de Cormet de Roselend geschrapt uit de voorlaatste rit na een aardverschuiving in de afdaling. Zo ging ook een kruis door de daaropvolgende Côte de Longefroy en moesten de renners alleen de slotklim naar Val Thorens afwerken. Zo werd de rit ingekort van 130 naar 59,5 kilometer.
5
Na de Cormet de Roselend volgt het klassieke duo van de Col des Saisies en de Col des Aravis. Mario Aerts kwam er in 2002 twee keer als eerste boven, toen hij op pad was met Dario Frigo en Giuseppe Guerini.
Frigo was aan de finish in Cluses iets sneller. Voor Aerts de tweede dichtste ereplaats in drie dagen, want hij was eerder, op Les Deux Alpes, ook al op de Colombiaan Santiago Botero gebotst. Het zou hem in Parijs wel de tweede stek in de eindstand van het bollenklassement opleveren, na Laurent Jalabert.
Precies zoals ook Thomas De Gendt in de Tour van 2016 op de dichtste ereplaats van het bergklassement strandde (na Rafal Majka), door onder meer als eerste boven te komen op de Col des Aravis. In tegenstelling tot Aerts pakte De Gendt toen wel een etappezege, op de Mont Ventoux.
6
De Montée du Plateau des Glières wordt de scherprechter in deze rit. Supersteil immers: 6 kilometer aan 11,2 procent, met zelfs 2 km boven de 12 procent – nog straffer dan het laatste gedeelte van de Col de la Loze gisteren. Daar werd in de laatste 7,5 kilometer 666 meter hoogteverschil overwonnen. Op deze 6 kilometer 670 meter…
De klim werd in de Ronde van Frankrijk van 2018 geïntroduceerd, al stond hij wel al op de ‘genegeerd door de Tour’-lijst van gespecialiseerde websites over wielercols. De voorzet kwam uiteindelijk van Jean-François Pescheux, de sinds 2013 gepensioneerde wedstrijddirecteur van de Tour, die familie heeft in de regio.
Helemaal nieuw was de klim immers niet: die was ook al de finish van een etappe van de Tour des Pays de Savoie in 2014, gewonnen door Louis Vervaeke. En in 2013 van een rit in de Ronde van de Toekomst, waar Julian Alaphilippe triomfeerde.
Niet toevallig was het ook Alaphilippe die in 2018 in de Tour er als eerste de top rondde, door gemiddeld 13,3 kilometer per uur te halen in de eerste zes steile kilometers (op asfalt). De Fransman zou uiteindelijk ook de rit winnen in Le Grand Bornand.
7
Speciaal voor de passage van de Tour werd de klim toen ook heraangelegd (kostprijs: 4,5 miljoen euro). Behalve het licht stijgende tussenstuk op de top van 1,85 kilometer gravel, dat ongemoeid werd gelaten.
Parcoursbouwer Thierry Gouvenou droomde immers van een Tourcol zoals de Colle delle Finestre in Italië, al dit is maar een miniversie ervan. Volgens Gouvenou wel een opstapje naar meer gravelcols. “We zijn volop aan zoeken.”
Een nieuwe gravelcol heeft hij blijkbaar nog niet gevonden. En dus keerde Gouvenou voor deze Tour terug naar het Plateau des Glières. Op de twee kilometer gravel gaat het wel rapper dan op het asfalt, want Alaphilippe haalde in 2018 er een gemiddelde van 25,7 kilometer per uur.
Voor de Tour is zo’n gravelsectie wel uitzonderlijk. Volgens L’Équipe werd dat slechts één keer ingelast sinds de Tweede Wereldoorlog: in 1991, in een bergetappe tussen Pau en Jaca, al is nergens te vinden op welk deel van het parcours. Op sociale media doken bovendien ook al foto’s op van een gravelsectie op de beklimming van de Cucheron in de Tour van 1987.
8
Om opstoppingen op de smalle weg van het Plateau des Glières te vermijden wordt de publiciteitskaravaan ook dit jaar omgeleid. Mede, klinkt het, uit respect voor het vijftien meter hoge oorlogsmonument op de top, ter nagedachtenis van een slag in maart 1944 tussen Franse verzetslieden en een overtal van Duitse soldaten.
Maar ook vanwege het milieu, want het Plateau des Glières is een beschermd natuurgebied (Classé Natura 2000). Ook nu zullen maatregelen genomen worden om de zeldzame flora te beschermen en de stilte zo veel mogelijk te bewaren. Onder meer door auto’s en caravans te verbieden, extra verscherpt door de coronamaatregelen.
In 2018 werd voor de passage van de Tour ook een historisch spektakel opgevoerd met 250 figuranten. Het moest de strijd van het Franse verzet in de Tweede Wereldoorlog symboliseren. Dat zit er dit jaar echter niet in.
9
Mogelijk een wedstrijdbepalende factor op de gravelstrook van het Plateau des Glières: lekke banden. In 2018 stond Chris Froome zo even aan de kant. Hij kreeg echter een wiel van ploegmaat Jonathan Castroviejo en kon snel weer aansluiten bij de groep met de favorieten, omdat daar niet stevig werd doorgereden.
Bij een lekke band van een klassementsrenner zal dat in deze rit wel anders zijn, aangezien het Plateau des Glières nu dieper in de finale ligt, met de top op 31,5 kilometer van de finish.
10
De daaropvolgende afdaling wordt wel nog onderbroken door de Col des Fleuries, een klim van 5,5 kilometer aan 4,6 procent die vreemd genoeg niet in aanmerking komt voor het bergklassement.
De afdaling naar de aankomst in La-Roche-sur-Foron is zeer technisch, en niet zonder gevaar, want in de laatste vijf kilometer volgt een aaneenschakeling van bochten en rotondes. Tot 500 meter voor de eindstreep gaat het naar beneden, waarna de laatste rechte lijn van 500 meter op de Boulevard du Maquis des Glières nog een viertal procent omhoog knikt.
Voor La-Roche-sur-Foron, waar in 1885 voor het eerst in Europa elektrische straatverlichting werd gebruikt, is het de allereerste keer dat het de Tour mag ontvangen. Al lag de gemeente van 12.150 Rochois wel al op het parcours in de Tourrit van 2018 die ook over het Plateau des Glières ging.
Toen met Julian Alaphilippe als triomfator. Kan hij (na twee dagen in de aanval) of een landgenoot de Tour voor de Fransen vandaag nog wat opfleuren? Of wordt het weer een slag tussen de klassementsrenners voor de etappezege?
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier