Tijdens de Tour de France sprokkelen we elke dag tien opvallende anekdotes, feiten en statistieken bijeen over de eerstvolgende etappe. Vandaag die tussen Cazères en Loudenvielle, een kleine gemeente met een bevlekt Tourpalmares.
1
Vandaag is de achtste koersdag op rij sinds de Grand Départ in Nice. De eerste keer dat de renners zolang op de fiets zitten in een rittenkoers dit jaar, aangezien de laatste etappe van Parijs-Nice werd afgelast door de oplaaiende coronapandemie.
Morgen zullen dat negen opeenvolgende racedagen worden, voor de rustdag op maandag. De laatste reeks van acht/negen koersdagen op rij in een WorldTourronde dateert van de openingsweek van de Vuelta, eind augustus 2019… Of voor de renners die de Ronde van Spanje niet gereden hebben van de Tour van vorig jaar.
2
Vandaag ligt met de Port de Balès de eerste col buiten categorie van deze Tour op het menu. Daarna volgen er nog vier: de Grand Colombier, de col de la Madeleine, de col de la Loze en Plateau de Glières.
In totaal moeten de renners in deze editie 29 cols van tweede categorie of hoger beklimmen: twee meer dan vorig jaar (toen wegens het noodweer in het slot van de Tour er weliswaar drie werden geschrapt) én een evenaring van het record uit 1987, de Tour die werd gewonnen door Stephen Roche. Toen kregen de renners wel liefst négen beklimmingen buiten categorie voorgeschoteld.
3
De rit van vandaag is slechts 141 kilometer lang, die van morgen 153 kilometer. Hoewel er geen mini-etappe gepland is zoals in 2018, toen met de 65 kilometer korte rit naar Col du Portet, bedraagt de gemiddelde lengte van de zes bergetappes in de Pyreneeën en de Alpen slechts 161,5 kilometer.
Een trend die de laatste jaren is ingezet. Het is zelfs al van de Tour van 2014 geleden dat er nog eens een bergrit van meer dan 220 kilometer op het menu stond: toen één van 237,5 kilometer tussen Carcassonne en Bagnères-de-Luchon, over onder meer de Portet d’Aspet en de Port de Balès, gewonnen door Michael Rogers.
4
Greg Van Avermaet zette toen een van zijn beste prestaties ooit neer in de cols. Hij mengde zich in een vroege ontsnapping, met onder meer Michael Rogers, Vasil Kyrienka, José Serpa, Cyriel Gautier en Thomas Voeckler.
Op de Port de Balès moest de BMC-renner pas op het laatste afhaken, en had hij maar een halve minuut achterstand op onder meer Rogers en Voeckler. Na een razende afdaling, die hij in tegenstelling tot de renners voor hem alleen moest afleggen, strandde Van Avermaet aan de eindstreep op nauwelijks dertien seconden van winnaar Rogers. Die hij in een sprint ongetwijfeld had geklopt…
5
Toen het Tourparcours vorig jaar werd voorgesteld, keken velen vreemd op toen de col de Portet-d’Aspet niet werd opgenomen in deze rit, nochtans 25 jaar na de dood van Fabio Casartelli (op 18 juli 1995).
Maar een vierde col zou deze etappe te zwaar hebben gemaakt, en dat wilde parcoursbouwer Thierry Gouvenou vermijden. Wel op het parcours: de Col de Menté, bekend van die andere bekende val: van Luis Ocaña in de Tour van 1971, waarna hij als leider uit de Tour moest stappen.
Weinig bekend is dat, zoals voor Casartelli in de afdaling van de Portet-d’Aspet, ook een herdenkingsplaatje in de afdaling van de Menté is bevestigd, op de rots waar Luis Ocaña tegenaan botste.
6
Mede door de fameuze chain gate in 2010 (toen Andy Schleck net voor de top sukkelde met zijn ketting, Alberto Contador daarvan gebruikte maakte om weg te rijden, waarna hij ’s avonds in een belachelijk filmpje zei dat hij het incident niet had gezien) heeft de Port de Balès al een stevige reputatie opgebouwd.
Nochtans is dit een vrij nieuwe col: pas in 2006 werd de weg geasfalteerd. Een levenswerk van François Fortassin, de burgemeester van het nabijgelegen dorpje Sarp. Toen de Tour al een jaar later er voor de eerste keer passeerde, zat Fortassin in de wagen van de koersdirectie, met de tranen in zijn ogen.
Toen de burgemeester in mei 2017 op sterven lag, ging Christian Prudhomme hem bezoeken, en sprak hij met zijn laatste adem: “Et ce Tour, comment il se présente ?”
De Tourkaravaan zou hij dat jaar niet meer zien passeren. Maar op de top Port de Balès werd in november 2018 wel een herdenkingsmonument onthuld, ter ere van Fortassin, in het bijzijn van Christian Prudhomme.
7
Mogelijk beslissend vandaag: de afdaling van de Peyresourde, richting de finish. Vooral bekend door de onverwachte putsch van Chris Froome in de Tour van 2016. Al dook die toen langs de andere kant van de col als een razende naar beneden, richting Bagnères-de-Luchon. Voor de Skyrenner echter geen verrassing, want hij had daar op trainingskampen heimelijk op geoefend.
Minder bekend is dat Chris Froome op deze col de Tour van 2017 bijna verloor. Zijn Skyploegmaats hadden, zoals gewoonlijk, de hele rit een treintje opgezet, tot de Brit zijn benen voelde leeglopen in de laatste kilometer van de Peyresourde, met nog een korte afdaling en de steile korte klim naar Peyragudes in het verschiet.
Froome had te weinig gegeten en kreeg een hongerklop, maar was wel nog lucide genoeg om blufpoker te spelen. Nadat hij ploegmaat Mikel Nieve had toegefluisterd om te vertragen, liet hij zich in de slotkilometer van de Peyresourde uitzakken naast zijn concurrenten, de (valse) indruk makend dat hij hen aan het bestuderen was en dat hij elk moment zou aanvallen.
Pas in de laatste steile, honderden meters richting de finish op Peyragudes zagen zij dat Froome helemaal niet zo goed was. De Brit verloor 22 seconden en zelfs zijn gele trui aan Fabio Aru, maar redde zijn Tour.
8
De aankomstplaats van deze rit, Loudenvielle, telt amper 305 Loudenviellois. En toch is het niet de kleinste gemeente, qua aantal inwoners, die dit jaar de Tour ontvangt. In Sarran, aankomstplaats van de twaalfde etappe, wonen slechts 270 Sarranais.
9
Loudenvielle heeft als aankomstplaats niet altijd geluk gehad met zijn winnaars: in 2008 won Alexandre Vinokourov in het kleine dorp, na een solo in een rit die ook over de col de Menté, de Port de Balès en de Peyresourde ging, zoals vandaag. Maar een dag later werd de Kazak al uit de Tour gezet wegens bloeddoping. Zo ging de zege uiteindelijk naar de Luxemburger Kim Kirchen.
Andere winnaars in het verleden: Gilberto Simoni in 2003 en Festinarenner Laurent La Broche Brochard in 1997, ook twee renners met geen onbevlekt dopingpalmares.
10
In Loudenvielle vond wel een historische machtsoverdracht plaats in de Tour van 1991. Daar begon toen de laatste klim van de dertiende rit, naar Val Louron, het skidorp boven Loudenvielle.
Drievoudig winnaar Greg LeMond beleefde er zijn zwanenzang. Hij kraakte al op de Tourmalet en op de Aspin, en verloor aan de finish ruim zeven minuten op Claudio Chiappucci en Miguel Indurain. De Spanjaard veroverde toen zijn allereerste gele trui, op weg naar zijn eerste van vijf eindzeges.
Een nieuwe regeerperiode was begonnen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier