De koers verdwijnt uit West-Vlaanderen: ‘En het wordt nog erger’

© Belga Image
Olivier Neese
Olivier Neese Journalist bij Krant van West-Vlaanderen

De Ronde van Vlaanderen passeert zondag nog welgeteld 2,2 kilometer door West-Vlaanderen. Het is tekenend voor het West-Vlaamse wielrennen, dat fors achteruit gaat. Het aantal koersen in de provincie is in tien jaar tijd met 25 procent gedaald, het aantal renners met 17 procent. ‘En het wordt nog erger’, zegt wielerkenner Gilbert Vandromme, die de belangrijkste oorzaken overloopt.

De West-Vlaamse wielerkalender telde vorig jaar 23 procent minder wedstrijden in vergelijking met 2007 en die negatieve trend zet zich dit jaar door. Dat meldt Krant van West-Vlaanderen in zijn koersdossier dat vrijdag verschijnt. Ook het aantal West-Vlaamse renners duikt naar beneden, waar opmerkelijk genoeg Antwerpen (-4 procent) min of meer standhoudt en Oost-Vlaanderen (+8 procent), Vlaams-Brabant (+16 procent) en Limburg (+59 procent) groeien. En dat in de provincie van Briek Schotte, Freddy Maertens en Johan Museeuw.

‘De situatie is rampzalig. En het zal nog verslechteren’, zegt Gilbert Vandromme (70), secretaris van wielerclub Hoppeland Poperinge, koersorganisator maar vooral bekend als speaker. Al 45 jaar trekt hij met zijn microfoon, schriftjes en fichebakken het land door. ‘Meerdere organisatoren fluisterden me al toe dat ze er ook mee zullen kappen. Sommigen wachten op wegenwerken op hun parcours om dat dan als drogreden te kunnen gebruiken. Ik ben blij dat ik al zo oud ben. Ik zou geen speaker willen zijn voor tien koersen per jaar. Dat zou niet opwegen tegen de immense voorbereidingen.’

Vandromme overloopt de zeven belangrijkste oorzaken:

Een nieuwe maatschappij

‘Wijkcomités, kermissen, cafés: de plaatsen waar koersen ontstonden verdwijnen. In Poperinge organiseerden alle elf wijkcomités een liefhebberskoers. Nu is er nog één. De maatschappij verandert. Toen wij jong waren, konden we kiezen uit twee sporten: voetbal of wielrennen. Enkel de zoon van de apotheker kon misschien tennissen. Nu heeft de jeugd een heel gamma.

Nu moeten de fotografen smeken dat er iemand bij de winnaar wil staan

‘Ook de supporters hebben meer keuze. Als je vroeger de aankomst van de renners wilde zien, moest je je zeker twee ronden voor het einde naar den draad begeven. Anders stond je 150 meter verder. Nu kan je tijdens de laatste ronde nog rustig naar de finish wandelen, waar dan ocharme 50 mensen staan. Bekijk de oude winnaarsfoto’s. Toen flankeerden meer dan 20 mensen hun renner, allen uitgedost met hetzelfde klakske. Nu moeten de fotografen smeken dat er iemand bij de winnaar wil staan…’

Lokale verankering verdwijnt

‘Interclubs zijn de doodsteek voor de regionale koersen. Dit zijn wedstrijden tussen clubs, die voor deze prestigieuze confrontaties in heel Vlaanderen hun sterkste renners selecteren. Maar daardoor is de lokale verankering weg. Neem nu junior Greg Luyssen uit Adinkerke. Heel sterk bezig. Wordt haast iedere week opgeroepen voor een interclub. Maar zo kan hij geen fanbasis opbouwen. Zijn supporters gaan niet mee naar Oost-Vlaanderen, laat staan Limburg.

‘En bekijk dit ook vanuit de situatie van de plaatselijke toeschouwers: zij kennen niemand meer die meerijdt. Tijdens De Keizer der Juniores in Oostduinkerke, een prestigieuze wedstrijd die ook dit jaar verdween, kende ik zelf geen 10 van de 150 renners… Ik ben niet graag speaker als ik de coureurs niet ken, niet kan meeleven.

‘De organisatoren van de Grote Prijs André Noyelle, een wedstrijd tussen landenteams in Ieper, zijn slimmer. Zij hebben bij de UCI kunnen bekomen dat er ook een West-Vlaams landenteam aan de start mag staan. Zonder plaatselijke renner Maxim De Poorter scheelt dat meteen 50 man… Een dorp moet renners uit de streek hebben, die liefst ook winnen. Kiezen voor een lokaal programma is misschien ten nadele van de carrière, maar niet iedereen wordt prof.’

Besturen vergrijzen of sterven uit

‘Het gros van de organisatoren is tussen de 60 en 70 jaar oud. En als voortrekkers stoppen of sterven, staan er geen vervangers klaar. Zo diende de voorzitter van Wielerclub Adinkerke Sportief zijn ontslag in, waarna de secretaris volgde. Meteen werd de hele wielerclub opgedoekt. Daardoor verdwijnt nu de De Moeren Classic, vorig jaar nog het slot van de Beker van België.

‘In Torhout hetzelfde liedje: het verouderde bestuur van wielerclub Door Eendracht Sterk vond ondanks verwoede pogingen geen opvolging, waardoor de Omloop van de Sparrestede nu niet meer georganiseerd wordt. De laatste koers in het centrum van Torhout. En ik kan nog even doorgaan…’

Jeugd kan of wil niet meer ‘schooien’

Besturen die wel nog jongere mensen vinden, worden dan weer geconfronteerd met een nieuw probleem. ‘De handen uit de mouwen steken lukt nog, maar de jeugd wil of kan niet meer schooien. Want daar komt het zoeken van sponsoring uiteindelijk op neer. Zelf doe ik dat ook niet graag, maar het is noodzakelijk. Voor ons eigen criterium in Poperinge moet ik een 80 à 90 plekken bezoeken. Soms meermaals: de zaakvoerder is niet aanwezig of het spandoek ligt niet klaar…

Viptenten zitten vaak vol met mensen die geen seconde koers zien, maar zij betalen wel de koers

‘Het werken met viptenten is nu het redmiddel. Die zitten vaak vol met mensen die geen seconde koers zien, maar zij betalen wel de koers. Zonder hen zou het nog erger zijn, ook bij de profs.’

Hulpdiensten rekenen fors door

‘De organisatie van een koers is de laatste jaren duurder geworden. Je hebt je aansluiting en vergunning bij de wielerbond, maar ik schrik vooral van de prijzen die het Rode Kruis of Het Vlaamse Kruis vragen. Dat loopt snel op tot 500 euro. En dan zeggen ze dat ze werken met vrijwilligers… Voor grote organisaties is dat peanuts, voor kleine wedstrijden het verschil tussen leven en dood. Dat is trouwens de reden waarom Woumen, jarenlang de populaire openingswedstrijd voor nieuwelingen in West-Vlaanderen, er nu mee gestopt is.

500 euro is voor grote organisaties peanuts, maar voor kleine wedstrijden het verschil tussen leven en dood

‘Een andere grote kostenpost zijn de seingevers. In kleinere dorpen vind je nog wel mensen die voor drie drankbonnen willen helpen, maar veel organisatoren moeten groepen inhuren, aan zowat 15 euro per persoon. In Oostduinkerke moeten ze op een parcours van 7 kilometer 50 mensen posteren. In Marke is het nog erger. Daar moeten er van de politie meer dan 70 signaalgevers staan. Reken en tel…’

En dan heb je ook nog onverwachte kosten. Zo vraagt het Heuvellandse gemeentebestuur sinds twee jaar geld aan de organisaties die over de Kemmelberg willen passeren.

Gemeente en politie staan onder druk

De korpschef van politiezone Polder haalde vorige maand de wielerwereld op zijn hals met een pleidooi om zoveel mogelijk kruispunten en verkeerslichten te vermijden, omdat de al onderbemande politie de handen meer dan vol heeft in deze terreurtijden.

‘Ik kan me inbeelden dat de moed van een koersorganisator al snel weg is als je geen steun krijgt van de politie en het gemeentebestuur. Bij ons criterium in Poperinge moeten de renners afdalen in een weg met Berlijnse kussens, iets dat vroeger niet bestond. Gelukkig is onze burgemeester koersminded en laat hij voor die dag de paaltjes en verkeersborden aan de andere kant van de straat wegnemen, zodat onze koers vlot en veilig kan doorgaan.’

Voorinschrijvingen jagen renners weg

West-Vlaanderen telde in 2016 bijna 250 wielrenners minder in vergelijking met 2007. Doordat het aantal koersen nog sterker daalt, steekt een nieuw probleem de kop op: te veel renners op te smalle wegen. Wielerbond Vlaanderen beseft het gevaar en werkt sinds dit seizoen met voorinschrijvingen. Maar die oplossing blijkt nu een katalysator van de teloorgang.

‘Ten laatste drie dagen voor een koers moeten de renners zich inschrijven. Wie zich de dag zelf nog wil inschrijven, moet 5 euro extra betalen. Wie niet komt opdagen, krijgt een boete. Veel renners raken misnoegd en stappen over naar de nevenbonden, weg van de officiële wielerbond. Daar zijn de regels veel minder streng en is de kostprijs lager. De uitstroom zal nog groter worden.’

Krant van West-Vlaanderen pakt op vrijdag 31 maart uit met een extra dossier van 8 pagina’s over de teloorgang van het West-Vlaamse wielrennen

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content