Kan een renner de Tourorganisatie aansprakelijk stellen voor een coronabesmetting?

Stel dat de ploeg van de geletruidrager onterecht werd uitgesloten wegens een vals positieve coronatest. Kan de ploeg of de renner dan Tourorganisatie ASO aansprakelijk stellen voor de geleden schade?

Elke deelnemer aan de US Open, die maandag start, moest een zogenaamde ‘waiver’ tekenen, een exoneratiebeding, zoals dat in Belgische gerechtstermen heet, waarbij de tennissers (m/v) claims of aansprakelijkheidsvorderingen ten opzichte van de organisatie op voorhand uitsluiten.

In dit geval: een coronabesmetting tijdens het tennistoernooi (met alle mogelijke gevolgen), ondanks alle maatregelen in de coronabubbel van Flushing Meadows.

Geldt zo’n ‘waiver’ ook in de Tour? Neen. In het Tourreglement staat alleen dat renners, ploegleiders en alle teamleden de maatregelen moeten naleven die organisator ASO heeft genomen om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Ze moeten ook het coronaprotocol van achttien pagina’s ondertekenen. Zo niet, dan mogen ze niet starten.

Dat is volgens Frank Hendrickx, professor arbeids- en sportrecht van de KU Leuven, echter alleen een verplichting tot medewerking. ‘Het is geen “waiver” voor fouten die de organisatie zou maken.’

Kan een renner of een ploeg bij mogelijke positieve coronatests en een daaropvolgende uitsluiting van de race ASO dan aansprakelijk stellen en een schadevergoeding eisen? Zeker mocht blijken dat de renner en zijn team achteraf onterecht in quarantaine werden gezet wegens een vals positief resultaat? Of wanneer de coureur blijvende gezondheidsproblemen zou overhouden door een besmetting tijdens de Tour?

‘In de VS, maar ook in België,’ vertelt professor Hendrickx, ‘wordt zo’n clausule vlotter toegelaten dan in Frankrijk, waar men in geval van zware fouten die aansprakelijkheid niet zo makkelijk kan ontlopen. Anderzijds is het coronaprotocol van de Tourorganisatie, dat is opgesteld in overleg met deskundigen en alle partijen, een zeer goede manier om achteraf claims te vermijden, aangezien ASO zijn juridische “zorgvuldigheidsplicht” zo heeft nageleefd.

‘Indien de regels over een verwijdering uit de Tour op voorhand zijn overeengekomen, kan je daar achteraf moeilijk nog over discussiëren. Een besmetting tijdens de wedstrijd wordt dan ook niet als een fout beschouwd, veeleer als een risico dat iedereen op voorhand kende en aanvaard heeft.’

Toch niet uitgesloten

Professor Hendrickx maakt wel een kanttekening: ‘Tegen een vals positief resultaat kan ASO zich juridisch wel indekken, omdat dat eigen is aan de beperkingen van de coronatesten, maar als er fouten zouden gebeuren bij de afgesproken testprocedures dan zijn aansprakelijkheidsclaims niet uitgesloten.

‘Ik denk dan aan verloren of te late testresultaten, omgewisselde identiteiten… Of wanneer het coronaprotocol of de lokale wetgeving niet goed gevolgd werd. Wanneer er bijvoorbeeld onvoldoende social distancing was aan de aankomst, wanneer renners in contact zijn gekomen met toeschouwers, journalisten, leden van de organisatie die geen mondmaskers droegen.

‘Ook de hoteluitbaters zullen op dat vlak heel goed moeten opletten, om elk risico op een besmetting en mogelijke claims te vermijden. Al blijft het wel moeilijk om te bewijzen dat een besmetting het gevolg was van een bepaalde specifieke situatie.’

Discussies vermijden

‘Sowieso moet ASO ervoor zorgen dat de regels voor élke renner en álle ploegen gelden, om elke discussie achteraf te vermijden’, zegt Hendrickx. ‘Dat blijkt ook uit de aanpassing van de maatregel waarbij eerst twee positieve/zwaar symptomatische gevallen in de teambubbel zouden leiden tot een quarantaine en uitsluiting van de wedstrijd van de héle ploeg.

‘Onder druk van de teams wordt dat allicht nog aangepast naar twee positieve rénners, los van besmettingen bij andere teamleden als soigneurs en mecaniciens. ASO beseft duidelijk dat de afspraken en regels belangrijke consequenties kunnen hebben voor teams en sponsors. Het zal bij zulke beslissingen hoe dan ook heel zorgvuldig moeten handelen, hoe drastisch ze ook zijn.

‘Sportorganisaties hebben in de Europese rechtspraak wel een eigen beoordelingsmarge om beslissingen te nemen, maar die moeten redelijk en coherent zijn. Het rechtszekerheidsbeginsel vraagt bovendien ook dat de organisatie op voorhand goed nadenkt over een aantal hypothetische situaties en hun gevolgen. Zaak is om daar heel duidelijk over te communiceren, om achteraf claims te vermijden.’

Onvrede

Feit is dat ondanks het coronaprotocol van achttien pagina’s en de laatste aanpassing over de twee positieve coronagevallen er bij de ploegen nog veel onvrede en angst heerst.

Met name over het risico op vals positieve testresultaten – zoals de voorbije twee weken al is gebleken bij enkele renners – en over hoe de Tour dat moet voorkomen, eventueel met een vlugge tweede test (al is dat praktisch heel moeilijk).

Onduidelijkheid is er ook over wat het breekpunt is van het aantal besmettingen bij méérdere ploegen. En vanaf welke rit wordt er een officieel klassement opgesteld als de Tour helemaal wordt stopgezet? Hoeveel ploegen moeten er dan maximaal nog in koers zijn? Geen kat die het momenteel weet.

Hopelijk voor ASO zal het die vragen de komende drie weken niet moeten beantwoorden…