Toen Eddy Merckx zichzelf ontdekte

Jacques Sys, hoofdredacteur van Sport/Voetbalmagazine en al ruim 40 jaar in de journalistiek, graaft iedere zaterdag in zijn archief. Vandaag gaat het over De Allergrootste en zijn band met de Ronde van Italië, die vrijdag van start ging.

De Ronde van Italië, die vrijdag van start ging, heeft veel van zijn grandeur verloren. Het was in die wedstrijd waarin Eddy Merckx zichzelf voor de eerste keer verbaasde. Dat was in 1968 toen Merckx de Giro van het begin tot het einde domineerde en vooral ontdekte dat hij heel goed kon klimmen.

In de bergrit naar Tre Cime di Lavaredo voerde hij op atletisch gebied het strafste nummer uit zijn carrière op: op 30 kilometer van het einde hadden de Italianen Franco Bitossi en Giancarlo Polidori negen minuten voorsprong. Merckx overbrugde de kloof in zijn eentje om afgescheiden te winnen, in een echt hondenweer, op de zwaarste col die hij kent. Hij had die dag behoefte om erin te vliegen, want dat stak Merckx altijd een beetje tegen in de Ronde van Italië: er werd te lang tegen een gezapig tempo gereden, dat botste met zijn temperament.

De Girozege was voor Merckx een mijlpaal, ze bevestigde de indruk dat hij de Ronde van Frankrijk kon winnen. Die eerste Tourzege, in 1969, had voor België een historische betekenis. Maar voordien beleefde Merckx in de Ronde van Italië een van de meest zwarte momenten uit zijn carrière. Een duistere, kennelijk georkestreerde dopingaffaire bracht hem in de Giro van 1969 in diskrediet. Nooit lag er voor Merckx zo’n dunne laag tussen deceptie en euforie als toen. Hij werd tijdens de laatste week naar huis gestuurd, terwijl hij de roze trui droeg en al zes ritten had gewonnen. De beelden van een wenende Merckx, eenzaam op zijn hotelkamer, gingen de hele wereld rond.

Het was en bleef een zonderlinge affaire: Merckx die de Giro moest verlaten na een positieve dopingtest, na een rit waarin amper 35 kilometer per uur werd gereden en in de wetenschap dat je iedere dag gecontroleerd wordt. Zelfs de organiserende krant Gazzetta dello Sport had het over een samenzwering. Toen Merckx achteraf om een tegenexpertise vroeg, bleken ze die niet te kunnen uitvoeren. De Italiaan Felice Gimondi won toen de Giro. En diens Salvaraniploeg zou Merckx eerder hebben gevraagd of hij de wedstrijd niet wilde verkopen.

Maar in de daaropvolgende Tour wiste Eddy Merckx met glans de smet op zijn blazoen. Met de steun van een almaar groeiende supportersschare, die tot Merckxisten werden gedoopt, bracht hij het land in een delirium.