Waarom de Giro d’Italia zo hot is

© GETTY IMAGES

Zelden kende de Ronde van Italië zo’n sterk deelnemersveld als dit jaar. Waarom maken steeds meer Tourpretendenten een hoofddoel van de Giro?

‘De Tour interesseert me niet. Veel renners groeien op met de droom eens deel te nemen aan de Tour, maar op dit moment is het enige wat daar telt de show eromheen en niet langer de wielerwedstrijd. Dat creëert het tegenovergestelde effect. Op dit moment is het een wedstrijd waar ik niet meer naar terug wil. Ik ben er niet gepassioneerd door. Ga ik naar de Giro, dan sta ik weken van tevoren al te popelen om eraan te beginnen en de wedstrijd te proberen winnen. Hetzelfde met de Vuelta. Ga ik naar de Tour, dan heb ik dat gevoel niet. Het is een wedstrijd als een andere.’

Aan de vooravond van de Ruta del Sol, begin dit seizoen, spaarde Simon Yates in een interview voor de Spaanse website Ciclo21 de kritiek niet. De Brit van Mitchelton-Scott werd bij zijn laatste Touroptreden in 2017 nochtans gehuldigd als beste jongere op het eindpodium op de Champs-Elysées.

Na drie Tourdeelnames en een zevende plaats in de eindstand veranderde Yates vorig jaar het geweer van schouder. Voor het eerst verscheen de Giro op zijn programma, ten koste van de Tour. Yates haalde op Italiaanse wegen verwoestend uit. Bij de eerste aankomst bergop greep hij het roze, vervolgens won hij drie etappes en aan het begin van de laatste week telde hij ruim twee minuten voorsprong op Tom Dumoulin, zijn naaste achtervolger. Maar op de derde laatste dag toverde Chris Froome, in het klassement bijna vijf minuten achterop, een episch nummer uit zijn kuiten en gleed Yates in de eindafrekening naar de 21e plaats terug op ruim één uur en een kwartier van zijn landgenoot.

Ik sluit niet uit dat het vandaag mogelijk is om in hetzelfde jaar de Giro en de Tour te winnen.

Paul Van Den Bosch

Hoe bitter de eerste nasmaak ook was, Yates fleurt op wanneer de Giro ter sprake komt. ‘Nee, het is niet zo dat ik zit te zinnen op wraak. Vorig jaar heb ik echt genoten van het enthousiasme van de fans, van de organisatoren … Alles achter de wedstrijd is pure passie en dat voel je als renner. Ik heb een geweldige tijd gehad vorig jaar en dat maakt dat ik nu wil terugkomen. Hopelijk met een betere uitkomst.’

Wijnetappe

Met Froome hoeft Yates zaterdag bij de Grande Partenza in Bologna alvast geen rekening te houden. De kopman van Sky slaat dit jaar de Giro over om resoluut op een historische vijfde Touroverwinning te mikken. Dumoulin daarentegen zal wel opnieuw het pad kruisen van de oudste van de tweelingbroers. De Girowinnaar van twee jaar geleden leek nochtans eerst voluit voor de Tour te willen gaan, nadat hij vorig jaar zowel in de Giro als in de Tour op de tweede plaats was gestrand. Maar al toen hij in oktober tijdens zijn huwelijksreis in Nepal het parcours van de Tour 2019 voor ogen kreeg, sloeg de twijfel toe. ‘Ik denk niet dat er de afgelopen jaren een grote ronde was die zo slecht bij mijn profiel past.’

Midden december, op een rustdag tijdens het eerste trainingskamp met Team Sunweb in Spanje, officialiseerde de Nederlandse Limburger zijn wedstrijdprogramma in een videoboodschap: ‘Na weken overleg hebben we de knoop doorgehakt. Het hoofddoel in 2019 wordt de Giro. We zaten lang met de Tour in ons hoofd, maar de Giro is zo’n mooi parcours komend jaar. Ik hou echt van Italië, het parcours en de wedstrijd.’

Team Sunweb wordt sinds augustus gesponsord door data-analist KPMG. ‘De samenwerking stelt ons in staat om de enorme set aan data die we al verzamelden schaalbaar te maken om vervolgens betere voorspelmodellen te creëren’, vertelde CEO Iwan Spekenbrink. ‘Met behulp van artificiële intelligentie en voorspellende analyses wordt een beeld verkregen van mogelijke koersscenario’s, van de kansen van de ploeg om een wedstrijd succesvol af te sluiten en van de impact van strategische ingrepen van de ploegleiding.’

Data-analyse leerde dat Dumoulin dit jaar meer kans maakt op Girowinst dan op Tourwinst. Ingewikkelde algoritmes bevestigden wat één eenvoudig rekensommetje uit het hoofd al liet vermoeden. De Giro 2019 telt 58,5 individuele tijdritkilometers, verspreid over drie chronoproeven: 8,2 kilometer op de openingsdag, 34,7 in de negende rit en 15,6 in de slotetappe. De Tour beperkt zich tot één individuele tijdrit van 27 kilometer (naast een even lange ploegentijdrit in Brussel). Het werk tegen de klok is het terrein waar ex-wereldkampioen tijdrijden Dumoulin het verschil maakt, veel meer dan in het hooggebergte, hoe sterk zijn klimmersbenen ook zijn.

Behalve in 2015 lagen er in de naoorlogse geschiedenis nooit zo weinig individuele tijdritkilometers op het Tourparcours als dit jaar. Die zet wordt heel gemakkelijk gezien als een chauvinistische toegeving van de organisatoren aan de Franse Tourhoop Romain Bardet. Maar het belangrijkste motief is commercieel: tijdritten scoren laag in de kijkcijferlijstjes. En kijkcijfers blijven zelfs in digitale tijden belangrijk om de bedragen die aan sponsors en overheden gevraagd worden te kunnen rechtvaardigen.

RCS daarentegen, de organisatie achter de Giro, heeft een handig marketingmodel gecreëerd rond de tijdritten. Sinds enkele jaren wordt de lange tijdrit telkens omgedoopt tot de zogenaamde ‘wijnetappe’, waarbij een Italiaanse wijnregio tegen betaling extra in de kijker komt te staan. Voor de fijnproevers: onderweg naar San Marino is dit jaar de Sangiovese de uitverkoren druif.

Ontwijkgedrag

Bij onze noorderburen wordt de Giro gepresenteerd als een ‘vaderlands’ duel. Tegenover Dumoulin voeren de Nederlandse media Primoz Roglic op als opponent. De kopman van het enige Nederlandse WorldTourteam, Jumbo-Visma, eindigde vorig jaar net naast het podium in de Tour. Ook voor de Sloveen waren de vele tijdritkilometers doorslaggevend om dit jaar een gooi te doen naar eindwinst in de eerste grote ronde van het jaar.

Niet iedereen vindt de programmakeuze van Roglic, Dumoulin en Yates even begrijpelijk. ‘Mocht ik hun ploegbaas zijn, ik had hen de Tour laten rijden’, verklaarde sportief manager Marc Sergeant van Lotto-Soudal in Het Nieuwsblad. ‘In de Tour valt veel meer prestige te rapen. Hun keuze voor de Giro? Ofwel denken ze dat ze niet sterk genoeg zijn om de Tour te kunnen winnen. Ofwel zijn ze een beetje bang voor de getalsterkte van Team Sky in de Tour.’

Als het al om ontwijkgedrag gaat, dan is daar in de Tour inderdaad meer reden toe dan in de Giro, zo leert het verleden. Sinds Team Sky in 2010 zijn intrede deed in het wielrennen, kon het al zes keer de Tourwinnaar leveren. Het duurde daarentegen tot vorig jaar voor de Britten ook met de Trofeo Senza Fine mochten pronken. Heel vaak spaarden ze hun vijfsterrenkopman gewoonweg op voor de Tour. Soms was er ook pech mee gemoeid, zoals twee jaar geleden, toen Geraint Thomas aan het einde van de eerste week ten val kwam.

Bovendien zet Sky in de Giro ten dienste van de klassementsman een trein op de rails die met minder stoomkracht wordt aangedreven dan die in de Tour. Het is een algemeen gegeven dat het soortelijk gewicht van de knechten in de Giro lager is dan in de Tour. Dat leidt tot een minder gecontroleerd wedstrijdverloop, waarbij de zakjapanner van de Britten al eens tilt durft te slaan. De geografie van het schiereiland leent zich ook minder tot hun geliefkoosde catenaccio dan veel streken in Frankrijk. Behalve in de Povlakte duiken in Italië haast overal wolfijzers en schietgeweren op het parcours op. Het is het favoriete terrein van Vincenzo Nibali, die na een jaar afwezigheid terugkeert naar de ronde van zijn land om zijn uitstekende conditie te verzilveren in een derde eindzege.

In de Giro, die op zaterdag 11 mei van start gaat, mogen we deze heren in de voorste gelederen verwachten: Tom Dumoulin, Vincenzo Nibali, Simon Yates en Primoz Roglic.
In de Giro, die op zaterdag 11 mei van start gaat, mogen we deze heren in de voorste gelederen verwachten: Tom Dumoulin, Vincenzo Nibali, Simon Yates en Primoz Roglic.© GETTY IMAGES

Team Ineos, zoals Sky sinds vorige week heet, zou in Bologna met Egan Bernal als kopman aantreden, aangezien niet alleen Froome maar ook Thomas alles op de Tour zet. De winnaar van Parijs-Nice, die vorige zomer in het Tourgebergte bijwijlen Thomas en zeker Froome leek te (kunnen) overvleugelen, kwam echter vorige week op training ten val en brak daarbij een sleutelbeen.

Pantani achterna

Al in het oorspronkelijke scenario zou Team Ineos de 22-jarige Colombiaan straks ook in de Tour opnieuw als meesterknecht uitspelen. Van de zes renners die als de belangrijkste podiumkandidaten voor de Giro worden aangezien, gaat alleen Simon Yates zeker niet naar de Tour. Want ook de Colombiaan Miguel Ángel López, de kopman van Astana, zette de deur op een kier nadat hij eerst had aangekondigd te kiezen voor de dubbel Giro-Vuelta. López zou in de Tour in dienst rijden van Jakob Fuglsang, de winnaar van Luik-Bastenaken-Luik. De Spanjaard Mikel Landa, de klassementsman van Movistar in de Giro, vormt in juli een tandem met Nairo Quintana.

Opmerkelijk is dat bijvoorbeeld Roglic en Dumoulin in de Tour ook nog eens voor een klassement willen gaan, al hakt de Nederlander officieel pas na de Giro de knoop daarover door. Het is van de betreurde Marco Pantani in 1998 geleden dat er nog eens iemand de ronde van Italië en die van Frankrijk in hetzelfde jaar kon winnen. Toen daarna de uitwassen van de bloeddoping eindelijk onder controle leken, heette het dat deze historische dubbel definitief tot het verleden behoort. Tot vorig jaar Dumoulin evenwel ei zo na het bewijs van het tegendeel leverde door twee keer op de dichtste ereplaats te eindigen. Tot nader order heeft de Sunwebrenner een cleane reputatie.

‘Ik sluit niet uit dat het vandaag mogelijk is om in hetzelfde jaar de Giro en de Tour te winnen’, zegt Paul Van Den Bosch van Energy Lab, dat onder andere de trainingen opvolgt bij Lotto-Soudal. ‘De trainingsmethodes zijn door de jaren heen een heel pak verbeterd. Er is nu veel meer kennis en inzicht over periodisering en recuperatie. Eigenlijk is er tijd genoeg om je lichaam te laten herstellen tussen Giro en Tour. Tenminste als je een goed recuperatievermogen en een grote motor hebt, en het vooral mentaal kunt opbrengen om je na de Giro te onderwerpen aan het circus van de Tour en de druk van de pers.’

Vraag is of Dumoulin vorig jaar de Tour zou hebben gewonnen, mocht hij de Giro niet hebben gereden. En of straks, eind juli, diezelfde ongemakkelijke kwestie niet alweer op de proppen zal komen als hij opnieuw naast de Tourtroon valt. ‘Je kunt je dat afvragen, maar daar valt onmogelijk wetenschappelijk bewijs voor te leveren’, zegt Van Den Bosch. ‘Daarvoor zou je dezelfde renners de twee verschillende scenario’s – de Giro wel of niet – gelijklopend moeten laten beoefenen. Maar dat zal natuurlijk nooit kunnen.’

Dat er dit jaar een week minder tussen de Giro en de Tour in zit dan vorig jaar speelt niet in het voordeel van de dubbelaars. Daartegenover komt het ze wel goed uit dat het hooggebergte pas opdoemt vanaf de dertiende rit, naar Gironormen erg laat.

In een van de vele vooruitblikken op de Giro licht Dumoulin zelf al een tipje van de sluier over hoe hij zijn kansen op de historische dubbel inschat. Op de vraag wie er, vanuit de vlotte veronderstelling dat hijzelf de Girowinnaar wordt, de Tour zal winnen, antwoordde hij: ‘Dan ga ik toch nog een keer voor Chris Froome.’

Slechts drie Italiaanse teams

Dat steeds meer internationale toppers de jongste tijd de weg naar de Giro vinden, heeft ook met een relatief recente koerswijziging van de wedstrijdorganisatie te maken. Terwijl de Tour al vroeg een neus had om de commerciële kaart van de globalisering te trekken, bleef de Giro lang op zichzelf teruggeplooid. Tekenend was bijvoorbeeld dat begin de jaren 1990 de tv-rechten van de Giro aan Fininvest werden verkocht, de holding van Silvio Berlusconi, waardoor veel wielerliefhebbers buiten Italië enkele jaren van beelden verstoken bleven. Het leek ook volkomen normaal dat van 1994 tot 2007 de Giro steevast gewonnen werd door een Italiaan of een renner van een Italiaanse ploeg.

Mede gedwongen door de invoering in 2005 van de UCI ProTour, de huidige UCI WorldTour, is de Giro helemaal uit zijn isolement getreden en wordt de Corsa rosa nu wereldwijd gepromoot. Terwijl in 2004 liefst 12 van de 20 deelnemende ploegen Italiaans waren, zijn het er dit jaar nog slechts 3 van de 22. Dat hangt dan weer samen met het feit dat er geen enkel WorldTourteam nog onder Italiaanse vlag vaart, sinds Lampre-Merida in 2017 vervelde tot UAE Team Emirates. In plaats van de laatste wildcard toe te kennen aan het vierde Italiaanse procontinentale team, Neri Sottoli – Selle Italia – KTM, met Giovanni Visconti als kopman, koos de Giro-organisatie een jaar na de Grande Partenza in Jeruzalem voor Israel Cycling Academy. Het spreekt voor zich dat met de komst van meer buitenlandse teams ook meer kopmannen van buiten de Laars naar de Giro komen afgezakt.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content