Zaterdagavond staat met Marokko pas het vierde Afrikaanse land in de kwartfinales van een WK. Het Wereldbekerverhaal van Afrika is er eentje van net niet en zit vol vervloekte verlengingen.
‘Ik denk dat Kameroen in Qatar wereldkampioen zal worden in een volledig Afrikaanse finale tegen Marokko’, vertelde de Kameroense bondsvoorzitter Samuel Eto’o. De ex-speler van onder meer Barcelona had wel erg hoge verwachtingen bij deze Wereldbeker, want enkel Marokko blijft nog over in de kwartfinales.
Dat op zich is al een erg sterke prestatie, zeker als je naar de geschiedenis van Afrika op het WK kijkt. Tot 1990 – we zaten toen al aan de 14e editie – stelde het continent zo goed als niets voor op het wereldtoneel. Het zegt genoeg dat een Afrikaans land pas in 1978 een eerste zege in de wacht sleepte op een WK. Daarvoor hadden nog maar drie landen zich gekwalificeerd voor de Wereldbeker met Egypte in 1934, Marokko in 1970 en Zaïre in 1974.
De overwinning van Tunesië werd vier jaar later gevolgd door een echte stuntzege van Algerije tegen West-Duitsland. ‘De zevende goal zullen we opdragen aan onze vrouwen, de achtste aan onze honden’, was de stemming vooraf in de Duitse kranten. Het zegt genoeg over de perceptie van het Afrikaanse voetbal in die tijd. Maar goed, het continent stond ineens wél op de kaart en het ging iedere editie beter en beter. In 1986 was het namelijk aan Marokko om als eerste Afrikaans land naar de 1/8 finales door te stoten, waar het evenwel met 0-1 verloor van West-Duitsland.
De Ontembare Leeuwen van 1990
Het eerste echt indrukwekkende optreden van een Afrikaans land kwam er vervolgens in 1990 op de Wereldbeker in Italië. Kameroen, dat zich voor de tweede keer had geplaatst voor de eindronde, verraste vriend en vijand door zijn groep te winnen voor wereldkampioen Argentinië, de Sovjet-Unie en Roemenië. In de kwartfinales kwamen Roger Milla en co het Colombia van Carlos Valderrama tegen. Na 90 minuten en een 0-0-stand ontplofte de match in de verlengingen. Milla scoorde twee keer in drie minuten tijd, de tegentreffer van Colombia was slechts een voetnoot in de wedstrijd. Zo schreven de Ontembare Leeuwen van Kameroen pure voetbalgeschiedenis.
Om bij de laatste vier te eindigen, moest het wel voorbij een van de favorieten op eindwinst. Engeland, met David Platt, had net de Rode Duivels uitgeschakeld in de tweede ronde en leek op dat elan door te gaan tegen de Kameroeners. Platt opende al vroeg in de wedstrijd de score, maar een erg strijdvaardig Kameroen ging er in de tweede helft op en over. Tot de 83ste minuut. Penalty voor Engeland. Gary Lineker maakte in het slot alsnog gelijk en sleepte verlengingen uit de brand. Daarin maakte de huidige presentator van Match of the Day het volledig af. Geen eerste Afrikaans land in de halve finales. Ze waren er zo dicht bij…
Aliou Cissé geeft het voorbeeld in 2002
Het is niet zo verwonderlijk dat Afrikaanse landen nauwelijks verder raakten dan de groepsfase. Tot 1990 mochten er namelijk maximaal twee vertegenwoordigers deelnemen. In 1994 werden dat er drie en vanaf 1998 deden er iedere editie vijf landen mee. Daardoor konden veel landen debuteren op het wereldtoneel. Kijk maar naar Nigeria dat in 1994 ei zo na de kwartfinale bereikte maar strandde tegen een tienkoppig Italië na verlengingen.
In 2002 was het dan voor het eerst de beurt aan Senegal. De ploeg, met huidig bondscoach Aliou Cissé in de ploeg, werd de inspiratie voor de huidige selectie die in Qatar in de 1/8 finales sneuvelde tegen Engeland. Met ook nog Khalilou Fadiga, Henri Camara en revelatie Papa Bouba Diop gaven de Leeuwen van de Teranga kleur aan het toernooi in Zuid-Korea en Japan. Dat begon al op de openingsspeeldag tegen Frankrijk toen de regerende Europees en wereldkampioen met 0-1 de boot inging.
Na nog twee gelijkspelen tegen Uruguay en Denemarken mocht de debutant zich opmaken voor de volgende ronde tegen Zweden. Daarin ontbond Henri Camara, tot voor dit WK topschutter aller tijden van Senegal, zijn duivels met twee doelpunten. Zo leidde hij zijn land naar die eerste kwartfinale. Als je alle Afrikaanse kwartfinales naast elkaar legt, had Senegal in 2002 met Turkije op papier misschien wel de meest haalbare kaart. Maar opnieuw waren de verlengingen het eindpunt nadat Ilhan Mansiz in de 94ste minuut de enige goal van de partij maakte.
De handsbal van Suárez in 2010
Na een minder succesvol WK in Duitsland in 2006, waarin vier van de vijf Afrikaanse landen in de groepsfase naar huis moesten en debutant Ghana kansloos werd uitgeschakeld in de 1/8 finales door Brazilië, was het in 2010 eindelijk aan het continent zelf om het grootste voetbaltoernooi te organiseren. De verwachtingen in Zuid-Afrika waren natuurlijk hooggespannen. Nu kon Afrika zich echt eens laten zien.
Maar opnieuw overleefde enkel Ghana de groepsfase. De Black Stars gingen in het kielzog van Duitsland naar de volgende ronde. Daarin wachtte de verrassende groepswinnaar uit poule C, de VS. Na 1-1 in de eerste negentig minuten ontpopte Asamoah Gyan zich in de 93ste minuut tot volksheld door de 1-2 in het netje te leggen en Ghana te kwalificeren voor een historische kwartfinale.
Het verhaal van die wedstrijd tegen Uruguay zit nog vers in het geheugen. Opnieuw ging de match naar 30 minuten extra speeltijd, waarin Ghana enorm dicht bij die eerste halve finale kwam. Enorm dicht is misschien nog een understatement. De winning goal werd namelijk van de lijn gekeerd door Luis Suárez… met de hand. De spits van Ajax kreeg rood en Ghana kon zich nu verzekeren van die stek bij de laatste vier als Gyan zijn penalty gewoon in de netten joeg. Maar het lot besliste anders. Gyan trapte de bal op de lat, de wedstrijd ging naar penalty’s en Uruguay ging alsnog door naar de halve finales.
Nu, 12 jaar later, kan Marokko bij zijn zesde deelname aan een WK – enkel Kameroen doet beter met acht – dat verleden vol pech en vervloekte verlengingen naar de prullenmand verwijzen. De druk van een heel continent ligt op de schouders van spelers als Hakim Ziyech en Yacine Bounou, op papier de beste Afrikaanse ploeg in de kwartfinales tot nu toe. Misschien komt de wens van Eto’o nog wel gedeeltelijk uit, al hoopt heel Afrika natuurlijk dat Marokko in de finale niet verliest maar gewoon wereldkampioen wordt.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier