‘Wie de grote landen van de kleine wil scheiden, verkracht het basisidee van voetbal’

De Afrika Cup loopt op z’n einde. Nigeria won de strijd om de derde plaats versus Tunesië (1-0), terwijl Senegal en Algerije om de titel spelen. Wat denkt Tom Saintfiet, zelf bondscoach van Gambia, over de eerste zomereditie?

Voor het eerst in de geschiedenis van de Afrika Cup speelden de gekwalificeerde landen tijdens de zomermaanden juni en juli, in plaats van januari en februari. Nigeria won de strijd om de derde plaats na een vroeg doelpunt van Odion Ighalo en morgen staat de finale Senegal-Algerije op het menu. ‘Het valt af te wachten of dat nu een goeie beslissing was of niet’, begint Tom Saintfiet. ‘In België is de man in de straat en de media daar amper mee bezig.’

Te veel sport?

‘Inderdaad, er worden ook andere sportevenementen zoals Wimbledon en de Ronde van Frankrijk in deze periode georganiseerd, toch merk ik dat ze er in andere landen meer mee bezig zijn. Zelfs geen enkele Belgische tv-zender toont beelden van de wedstrijden’, betreurt de bondscoach van Gambia.

Niet enkel de drukke sportagenda vormt een oorzaak voor de beperkte aandacht aan het belangrijkse Afrikaanse voetbaltoernooi, er zijn ook andere elementen. ‘Misschien is het voor de mensen iets “te veel”. Men organiseert de AFCON tweejaarlijks, dus dubbel zoveel in vergelijking met andere grote landencompetities. Naar mijn gevoel gedragen we ons in België er nog steeds te laatdunkend over.’

‘De Europese competities houden altijd rekening met een EK of WK in het speelrooster. Ze zorgen dat de laatste wedstrijden op tijd zijn afgerond, zodat er nog een rustperiode ingepland kan worden alvorens de spelers naar de nationale ploeg trekken’, zegt Saintfiet. ‘Met de Afrika Cup houden ze veel minder rekening. Wie gaat, voetbalt maar op eigen verantwoordelijkheid.’

Aparte stijlen

Toch zijn er volgens de Belgische trainer genoeg positieve elementen aanwezig om van een zomerse Afrika Cup een internationaal succes te maken: ‘De beste spelers van Afrika behoren eigenlijk tot de beste spelers van de wereld. Kijk naar Mo Salah (Egypte), Sadio Mané & Kalidou Koulibaly (Senegal) en Pierre-Emerick Aubameyang (Gabon). Pure wereldklasse.’

‘Ook zie je nog steeds de aparte stijlen van Noord-Afrikaanse landen en West-Afrikaanse landen. Tunesië en Algerije proberen successen te boeken met techniek en tactisch vernuft, terwijl het bij Ivoorkust, Ghana en Senegal fysieker aan toe gaat. Die verschillen worden wel steeds relatiever, je krijgt meer totaalvoetbal.’

Toch leek het spel in Egypte de afgelopen weken soms aan een slakkentempo vooruit te gaan. ‘Dat ligt vooral aan de omstandigheden. Sommige groepsmatchen werden gespeeld in het midden van de dag aan veertig graden of meer. Echt een hel. Het flitsende valt dan inderdaad wat weg, maar dat komt mede door het slopende seizoen. Het blijft echt een interessant toernooi.’

Een toernooi met voorlopig weinig tot geen verrassingen. Enkel de uitschakeling van Egypte door Zuid-Afrika in de zestiende finales zorgde voor veel verontwaardiging. ‘Ze waren toch een beetje de uitgesproken favoriet, ook de mijne’, verduidelijkt Saintfiet. ‘Met Salah én de steun van het publiek zag ik ze vlot de finale bereiken.’ Voor het overige kreeg de ex-bondscoach van onder meer ook Trinidad & Tobago, Togo en Zimbabwe de verwachte ploegen in de eindstrijd. ‘Algerije toont zich een sterk uitgebalanceerd team en Senegal is fysiek fenomenaal met een beslissende Mané vooraan. Tunesië heeft me – zonder echte spits – verrast en Nigeria vormt altijd een outsider. Het blijft ook leuk dat bijvoorbeeld een team als Madagaskar kan verrassen.’

Charme van het voetbal

De uitslag toont een beetje de nivellering van het niveau in Afrika, en eigenlijk in de hele wereld. Dat is de charme van het voetbal. Iedereen kan hier tegen iedereen uitkomen. “Klein” heeft amper nog betekenis. Daarom ben ik geen grote fan van bijvoorbeeld de evoluties in de Champions League of de ontwikkeling van de Nations League. Geld en succes primeert daar. Op die manier vergroten ze juist de afstand tussen grote en minder grote clubs. Ze verkrachten het basisidee van het spel.’

Saintfiet ziet dus een vrij negatieve ontwikkeling op het internationale voetbaltoneel, maar verwijst ook naar de evoluties binnen de Belgische competities. ‘De Pro League ging van achttien naar zestien ploegen in de eerste klasse, plus dan acht ploegen in 1B. Is dat niet jammer? Vroeger kon een kleine, warme club zoals bijvoorbeeld KFC Zwarte Leeuw nog eens op de rand van eersteklassevoetbal staan. (Ze verloren in de eindronde tegen KRC Genk, nvdr.) Dat is vandaag ondenkbaar.’